در این نوشته با جواب آزمایش کنید صفحه 15 علوم نهم همراه شما هستیم.

جواب آزمایش کنید صفحه 15 علوم نهم

وسایل و مواد لازم: بشر، نخ، گیرهٔ فلزی، سدیم کلرید، کات کبود، شکر، آب مقطر، عینک، دستکش
روش اجرا:
الف) سه بشر 100 میلی‌لیتری بردارید و درون هر کدام 20 میلی‌لیتر آب مقطر داغ بریزید.


ب) درون هر بشر به طور جداگانه یک قاشق چای‌خوری از کات کبود، سدیم کلرید و شکر بیفزایید و آن قدر هم بزنید تا محلول‌های شفاف به دست آیند این عمل را تا آنجا که مواد جامد حل شوند، ادامه دهید.


پ) یک گیره بردارید و با استفاده از نخ و مداد، آن را درون محلول آویزان کنید.


ت) بشرها را کنار پنجره بگذارید و پس از چند روز بلورهای تشکیل شده را مشاهده کنید.
– نتیجهٔ مشاهدهٔ خود را بنویسید.

کم ‌کم بلورهای کوچکی به وجود آمده و با گذشت زمان بزرگ‌­تر می‌شوند.


توضیح دهید بلورهای این سه ماده چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با هم دارند.

 از نظر رنگ و اندازه بلور و شکل بلور با هم تفاوت دارند. مثلا شکر به شکل نبات در می آید و کات کبود هم بلور آبی رنگ می دهد. نکته: گیره فلزی به عنوان هسته اولیه عمل می کند یعنی بلورها روی آن تشکیل می شوند.

نکته ۲: علت داغ بودن آب مقطر این است که مقداری بیشتری از ماده را می تواند در خود حل کند البته در مورد نمک زیاد فرقی نمی کند و پس از سرد شدن مقدار اضافی را بصورت رسوب ته نشین سازد.

جواب دوم: نتیجه گیری از مشاهده ی بلورها: بلورها و شکل ها و رنگ های متفاوتی دارند و بعضی از آنها سریعتر و بعضی کندتر تشکیل می شوند برای آنکه بلور مناسب تر و درست تر تشکیل شود باید محلولی را که تهیه می کنیم کاملا اشباع شده باشد وآنرا در جای نسبتا گرم قرار دهیم تا شرایط تشکیل بلور فراهم شود مانند سنگ های آذرین درونی که به مرور زمان ماگماسرد می شود و شرایط تشکیل بلور را دارد و بلورها درشت تر می شوند.

شباهت بلورها: هر سه از به هم پیوستن اتم ها بوجود می آیندو شکل جامد بلوری دارند. تفاوت بلورها: از نظر اندازه بلورها و سیستم تبلور و شکل بلور ورنگ متفاوت هستند زیرا هر کدام از بلورها در سیستمتبلور خاصی تشکیل می شوند مثلا بلور نمک، سدیم کلرید سیستم مکعبی یا کوبیک دارد بعضی بلورها مکعب هایبسیارکوچکی هستند که به هم پیوسته اند.

هدف: بررسی رسانایی الکتریکی آب مقطر و محلول آبی چند ماده
وسایل و مواد لازم: بشر، سیم، منبع تغذیه (باتری قلمی یا کتابی)، لامپ 1/5 ولتی، میلهٔ کربنی، قاشقک، آب مقطر، سدیم کلرید، کات کبود، شکر، اتانول، عینک، دستکش
روش اجرا:
الف) یک مدار الکتریکی درست کنید.

ب) درون یک بشر مقداری آب مقطر بریزید و میله‌های کربن را داخل آن قرار دهید (توجه کنید میله‌ها با هم در تماس نباشند.) مشاهده‌های خود را بنویسید.

هیچ اتفاقی نمی‌افتد چون آب مقطر رسانای جریان الکتریسیته نیست.


پ) اکنون با استفاده از قاشقک، به اندازهٔ نصف قاشق چای‌خوری درون آب مقطر نمک خوراکی بیفزایید. چه چیزی مشاهده می‌کنید.

لامپ روشن و جریان در مدار برقرار می‌شود چون محلول آب و نمک رسانای جریان الکتریسیته است.


ت) قسمت پ آزمایش را با افزودن شکر، اتانول و کات کبود به آب مقطر تکرار کنید. مشاهده‌های خود را یادداشت و جدول زیر را پر کنید.

نام مادهآب مقطرمحلول نمک خوراکیمحلول شکر درآبمحلول اتانولمحلول کات کبود در آب
رسانایی الکتریکینداردداردنداردندارددارد
جواب آزمایش کنید صفحه 15 علوم نهم

از این مشاهده‌ها چه نتیجه‌ای می‌گیرید؟ توضیح دهید.

جواب اول:آب مقطر، شکر در آب، اتانول رسانایی ندارد چون بصورت مولکولی هستند و یون ندارند ولی محلول نمک در آب و کات کبود به دلیل وجود یون ها رسانای الکتریکی هستند. نتیجه: موادی که دارای پیوند یونی هستند رسانای الکتریکی خوبی هستند ولی ترکیباتی که بصورت مولکولی حل می شوند رسانای خوبی نیستند ( یا اصلا ندارند.)

جواب دوم:نتیجه گیری: مواد به دو دسته تقسیم می شوند:

الف) الکترولیت: رسانای جریان الکتریسیته هستند زیرا الکترون آزاد زیادی دارند یون آزاد می کنند و هر چه یون بیشتریازاد کنند الکترولیت قوی تری هستند.

ب) غیر الکترولیت: زیرا جریان الکتریسیته را از خود عبور نمی دهند ویون آزاد نمی کنند یعنی جزء ترکیبات یونی نیستند.

گام به گام قسمت های دیگر درس رفتار اتم ها یکدیگر

برچسب شده در: