سوالات متن درس دوازدهم تاریخ یازدهم انسانی + پاسخ پرسش های نمونه

در این نوشته با سوالات متن درس دوازدهم تاریخ یازدهم انسانی با جواب همراه شما یازدهمی های رشته انسانی هستیم در ادامه مطلب می توانید جزوه پرسش و پاسخ درس دوازدهم تاریخ ۲ رشته انسانی را مشاهده کنید.

سوالات متن درس دوازدهم تاریخ یازدهم انسانی

فرهنگ و هنر در عصر مغول – تیموری

۱- مغولان پیش از حمله به ایران پیرو چه آیینی بودند؟ ویژگی مهم آن چه بود؟

مغولان در آغاز پیرو آیینی ساده موسوم به شمنی بودند که زیر نظر روحانیانی با عنوان شمن اداره می شد. پیروان این آیین، مجموعه ای از مظاهر طبیعی را ستایش می کردند و هرچند به خدای بزرگ اعتقاد داشتند، اما خدا پرستی آنان ناقص بود.

۲- روابط اقوام مغول با پیروان ادیان دیگر چگونه بود؟

اقوام مغول به اقتضای زندگی در صحرا نسبت به مسائل دینی چندان تعصبی نداشتند و با پیروان دین های دیگر با ملایمت برخورد می کردند. این مدارای اعتقادی (تسامح و تساهل)، هر چند از روی آگاهی نبود و بیشتر متأثر از شرایط زندگی آنها بود، اما در پذیرش دین های مختلف از سوی فرمانروایان و بزرگان مغولی تأثیر بسزایی داشت.

تسامح و تساهل دینی مغولان باعث شد که پیروان دین های گوناگون در میان آنان به تبلیغ دین خود بپردازند. بزرگان ایرانی، شامل دیوانسالاران، عالمان و مشایخ صوفی به خوبی از این موقعیت برای مسلمان کردن ایلخانان و امیران مغول بهره بردند.

٣- وضعیت پیروان مذاهب و فرق اسلامی پس از حمله مغول به ایران را بیان نمایید؟

 در دوران پس از هجوم مغول به ایران، پیروان مذاهب و فرق اسلامی به خصوص اهل تسنن، شیعیان و صوفیان، اختلاف و رقابت گذشته خود را کنار گذاشتند و متحد و یکدل برای مسلمان شدن مغول ها تلاش کردند.

۴- چرا اسلام آوردن مغولان، یکی از رویدادهای مهم دوره ایلخانان بود؟

زیرا – در نتیجه هم نوایی دین و دولت و برتری شریعت اسلامی بر یاسای چنگیزی، حکومت ایلخانی ماهیت ایرانی اسلامی یافت. – موجب شد که مردم نسبت به آن احساس بیگانی کمتری بکنند. 

همچنین با با مسلمان شدن مغول ها، نفوذ و قدرت ایرانیان در دربار ایلخانان و اداره حکومت بیش از پیش افزایش یافت.

زمینه برای بازسازی ایران و انجام اصلاحاتی در امور سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی فراهم آمد.

۵- تشیع در دوره ی ایلخانان با تلاش چه شخصی گسترش یافت و پیامدی داشت؟

در دوره ایلخانان به ویژه به دنبال کوشش های علمی و فرهنگی خواجه نصیرالدین توسی، تشیع در ایران گسترش یافت. در آن زمان، نفوذ مذهب شیعه به حدی رسید که ایلخان الجایتو، پسر و جانشین غازان به آن مذهب گروید.

۶- ویژگی های دین عصر تیموری را بنویسید؟

تیمور و جانشینان او در مسلمانی ثابت قدم بودند و اصحاب دین را مورد احترام قرار می دادند. در عصر تیموری، مدارس، مساجد و خانقاه های بسیاری ساخته شد. سلاطین تیموری پیرو مذهب تسنن بودند.

در دوران حکومت آنان همچون عصر ایلخانان، شیعیان و صوفیان با محدودیتهای و سختگیری خاصی مواجه نبودند و آزادانه فعالیت می کردند. اتحاد و زندگی مسالمت آمیز پیروان مذاهب و فرق اسلامی و معتقدان به دین های دیگر، از ویژگی های شاخص عصر مغول – تیموری بود.

۷- چه عواملی نقش مؤثری در روی آوردن مردم به تصوف و رفتن به درون خانقاه ها داشت؟

هجوم ویرانگر و وحشت انگیز مغول به ایران و نگرانی و ناامیدیی که در جامعه ایجاد کرد،

۸- در عصر ایلخانان و تیموریان طریقت های صوفیانه ظهور کردند و یا فعالیت خود را گسترش بخشیدند؟

در عصر ایلخانان و تیموریان طریقت های صوفیانه بزرگی همچون حروفیه، نوربخشیه، نقش بندیه، مشعشعیه، نعمت اللهیه، صفویه و… ظهور کردند و یا فعالیت خود را گسترش بخشیدند.

همچنین ببینید: سوالات متن فلسفه یازدهم

۹- چه عاملی موجب افزیش نفوذ و موقعیت اجتماعی رهبران و مشایخ آن طریقتها شد؟

کثرت پیروان و مریدان طریقت های صوفیانه، موجب افزیش نفوذ و موقعیت اجتماعی رهبران و مشایخ آن طریقت ها شد. فرمانروایان و مقام های سیاسی و نظامی نیز مشایخ صوفی را مورد تکریم و احترام قرار می دادند. علاوه بر آن، اموال و املاک فراوانی که نذر و وقف خانقاهها شد، تمکن مالی و قدرت اقتصادی مناسبی برای رهبران طریقت های صوفی پدید آورد.

۱۰- در کدام قرن به تدریج تغییر و تحول چشمگیری در فعالیت طریقتهای صوفی به وجود آمد؟

در قرن نهم هجری

۱۱- چرا در قرن نهم هجری به تدریج تغییر و تحول چشمگیری در فعالیت طریقتهای صوفی به وجود آمد؟

از یک سو صوفیان به تشیع گرایش بیشتری نشان دادند و بیش از گذشته به امامان شیعه توسل جستند و نسبت به آنان اظهار ارادت فراوان کردند، از طرف دیگر به تدریج برخی از طریقت ها مانند طریقت صفویه وارد سیاست شدند و برای به دست گرفتن قدرت با فرمانروایان و پادشاهان به رقابت برخاستند.

۱۲- چه عاملی زمینه مناسبی برای شکوفایی هنر در دوران ایلخانان و تیموریان فراهم کرد؟

تجارب و سنت های هنری و هنرمندان سرزمین های فتح شده با یکدیگر پیوند خوردند.

۱۳- چه عاملی تأثیر ژرفی بر رونق فرهنگ و هنر در این دوران نهاد؟ پیدایش مراکز بزرگ فرهنگی و هنری در شهرهای مختلف به خصوص مراغه، تبریز، شیراز، هرات و سمرقند و تأسیس کتابخانه های عظیم در این شهرها، تأثیر ژرفی بر رونق فرهنگ و هنر در این دوران نهاد.

۱۴- ویژگی های هنر نگارگری و نقاشی در عصر ایلخانی را بنویسید؟

در عصر ایلخانان، هنر نگارگری که تلفیقی از سنت های نقاشی ایرانی و چینی بود، بیشتر در کتاب آرایی و مصور ساختن کتاب های تاریخی و متون ادبی و نیز کتاب های پزشکی، جانورشناسی و نجوم جلوه گر شد. ایلخانان مغول از مشوقان پدید آوردن شاهنامه های مصور به شمار می روند. نمونه باقی مانده آن، شاهنامه مشهور به «دموت» است.

۱۵- هنر نگارگری در زمان جانشینان تیمور چه شرایطی داشت؟

هنر نگارگری در روزگار جانشینان تیمور چون شاهرخ و نوادگانش از جمله بایسنقر میرزا، در سراسر ایران به ویژه خراسان گسترشی شگفت انگیز یافت. در این دوره، مصور کردن کتاب های گوناگون از نجوم گرفته تا شاهنامه و دیوان های شعر از نظر کمی و کیفی افزایش پیدا کرد و کتاب هایی با قطع بزرگ پدید آمد. کیفیت خوب و فراوانی کاغذ و مواد نگارگری از قبیل رنگ و طلای ناب در پدید آمدن کتاب های مصور به هنرمندان کمک کرد.

۱۶- فاخرترین نمونه شاهنامه مصور شده در عصر تیموری چیست؟

فاخرترین نمونه شاهنامه مصور شده در عصر تیموری، شاهنامه بایسنقری است که به دستور شاهزاده بایسنقر، پسر شاهرخ که امیری هنرمند و هنرپرور بود، خوشنویسی و مصور شد.

۱۷- چرا شهر هرات در زمان شاهرخ تیموری و جانشینانش به یکی از کانون های بزرگ علمی و فرهنگی جهان اسلام تبدیل شد؟ به خاطر داشتن ثروت هنگفت، کتابخانه های بزرگ و هنرمندان نامور، به یکی از کانون های بزرگ علمی و فرهنگی جهان اسلام تبدیل شد. علاوه بر سلاطین و شاهزادگان تیموری که به هنر و هنرمندان توجه زیادی داشتند، برخی از وزیران آنان از جمله امیرعلیشیر نوایی، شاعر و وزیر سلطان حسین میرزا بایقرا نیز پشتیبان و مشوق جدی هنرمندان بودند.

۱۸- نامورترین نقاش عصر تیموری که بود؟

نامور ترین نقاشان عصر تیموری کمال الدین بهزاد بود که آثار و مکتب نگارگری او سرآغاز دگرگونی عظیمی در نقاشی به شمار می آید.

۱۹- چه عاملی فعالیتهای هنری و معماری را متوقف و یا کند کرد؟

هجوم ویرانگر چنگیزخان مغول به ایران که با ویرانی شهرها و نابودی بسیاری از آثار فرهنگی و هنری همراه بود، برای مدتی فعالیت های هنری و معماری را متوقف و یا کند کرد.

۲۰- معماری ایرانی در دوره کدام فرمانروای تیموری به عظمت و شکوفایی کم نظیری دست یافت؟

در دوره جانشینان تیمور به ویژه در عصر شاهرخ و همسرش گوهرشاد بیگم به عظمت و شکوفایی کم نظیری دست یافت.

۲۱- سرشناس ترین معماران دوره ی تیموری را نام ببرید؟

سرشناس ترین معماران این دوره، قوام الدین و غیاث الدین شیرازی و محمد بن محمود اصفهانی بودند که استادانی بی همتا در فنون معماری به شمار می روند.

۲۲- چه عاملی باعث پیشرفت فنون و شیوه های معماری در عصر ایلخانان و تیموریان شد؟

فنون و شیوه های معماری در عصر ایلخانان و تیموریان با توسعه دانش و خلاقیت معماران زبردست ایرانی پیشرفت چشمگیری کرد.

۲۳- ویژگی مهم معماری در عصر ایلخانان و تیموریان را ذکر کنید؟

ویژگی مهم معماری این دوره، ایجاد بناهای عظیم، ساختن گنبدها، طاق ها، ایوان ها و مناره های بلند و تزئین ساختمان ها با گچ بری و کاشی کاری به شیوه های گوناگون بود. در این دوره همچنین از ترکیب آجر و کاشی نیز برای تزئین و زیباسازی بناها استفاده می شد.

۲۴- چه عاملی در دوره ی مغولان برای مدتی سرزمین ما را با رکود علمی و ادبی مواجه کرد؟

آثار و نتایج هجوم مغولان همچون قتل و مهاجرت اندیشمندان و عالمان، تخریب و تعطیلی مدارس، کتابخانه ها و مساجد، برای مدتی سرزمین ما را با رکود علمی و ادبی مواجه کرد.

۲۵- چه شرایطی زمینه را برای احیای فعالیتهای علمی و آموزش در ایران فراهم کرد؟

به دنبال تشکیل حکومت ایلخانان و گرایش مغولان به اسلام و نیز با افزایش قدرت سیاسی وزیران ایرانی، به تدریج شرایط برای احیای فعالیت های علمی و آموزش در ایران فراهم آمد.

۲۶- در دوره فرمانروایی ایلخانان زبان فارسی در چه زمینه ای رو به رشد گذاشت؟

در دوره فرمانروایی ایلخانان زبان فارسی در قلمرو نظم و نثر رو به رشد گذاشت و به احیاء و تقویت هویت ایرانی کمک کرد.

۲۷- در دوره فرمانروایی ایلخانان چه نوع شعری متداول شد؟

در این دوره شعر حماسی و شاهنامه سرایی متداول بود.

۲۸- کدام امیران تیموری به زبان و ادب فارسی توجه جدی داشتند؟

شاهرخ، سلطان حسین بایقرا و امیر علیشیر نوایی وزیر شاعر او به زبان و ادب فارسی توجه جدی داشتند.

۲۹- در عصر ایلخانان و تیموریان چه عاملی تأثیر بسزایی بر رشد و شکوفایی تاریخ نگاری در آن عصر نهاد؟

علاقمندی ایلخانان و فرمانروایان تیموری به جاودانه ساختن کشورگشایی و موفقیت های سیاسی و نظامی خود و خودآگاهی رجال ایرانی تأثیر بسزایی بر رشد و شکوفایی تاریخ نگاری در آن عصر نهاد.

۳۰- آثار تاریخی مهم عصر ایلخانان و تیموریان را ذکر کنید؟

از آثار تاریخی مهم این روزگار می توان تاریخ جهانگشای جوینی، نوشته عطاملک جوینی (تألیف: ۶۵۸ ق)، جامع التواریخ، اثر خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی (۶۴۵ ۷۱۷ ق)، تاریخ گزیده، تألیف حمدالله مستوفی (تألیف: ۷۳۰ ق) را نام برد.

۳۱- کدام دانشمند ایرانی نقش مهمی در پیشرفت علم در دوره ی ایلخانان داشت؟ توضیح دهید.

 نقش خواجه نصیرالدین توسی در این عرصه بسیار مهم بود. وی بسیاری از دانشمندان متواری در برابر هجوم مغول را به ایران برگرداند و با تجمع ایشان در مرکز علمی رصدخانه مراغه زمینه فعالیتهای علمی آنها را هموار کرد.

۳۲- در زمان جانشینان تیمور مراکز علمی و کتاب خانه های کدام شهرها فعال بودند؟

مراکز علمی و کتابخانه های شهرهای هرات و سمرقند در زمان جانشینان تیمور بسیار فعال بودند.

همچنین ببینید: سوالات متن جامعه شناسی یازدهم

پاسخ پرسش های نمونه درس سیزدهم تاریخ یازدهم انسانی

تسامح و تساهل دینی مغول ها چه تأثیری بر اسلام پذیری آن ها داشت؟

باعث شد که پیروان دین های گوناگون در میان آنان به تبلیغ دین خود بپردازند. بزرگان ایرانی، شامل دیوان سالاران، عالمان و مشایخ صوفی به خوبی از این موقعیت برای مسلمان کردن ایلخانان و امیران مغول بهره بردند.

۲. علل رشد تصوف را در دوران مغولان و تیموریان شرح دهید.

هجوم ویرانگر و وحشت انگیز مغول به ایران و نگرانی و ناامیدیی که در جامعه ایجاد کرد، نقش مؤثری در روی آوردن مردم به تصوف و رفتن به درون خانقاه ها داشت.

 از این رو، در عصر ایلخانان و تیموریان طریقت های صوفیانه ی بزرگی همچون صفویه، نعمت اللهیه، حروفیه، نوربخشیه، نقشبندیه، مشعشعیه، و … ظهور کردند و یا فعالیت خود را گسترش بخشیدند.

٣. زمینه های رشد هنر را در عصر تیموری بیان کنید.

در نتیجه ی فتوحات مغول، تجارب و سنت های هنری و هنرمندان سرزمین های فتح شده با یکدیگر پیوند خوردند و زمینه ی مناسبی برای شکوفایی هنر در دوران ایلخانان و تیموریان فراهم شد.

 پیدایش مراکز بزرگ فرهنگی و هنری در شهرهای مختلف به خصوص مراغه، تبریز، شیراز، هرات و سمرقند و تأسیس کتابخانه های عظیم در این شهرها، تأثیر ژرفی بر رونق فرهنگ و هنر در این دوران نهاد.

۴. چرا تاریخ نگاری به زبان فارسی در عهد ایلخانان رشد کرد؟

علاقمندی ایلخانان و فرمانروایان تیموری به جاودانه ساختن کشور گشایی و موفقیت های

سیاسی و نظامی خود و خود آگاهی رجال ایرانی، تأثیر بسزایی بر رشد و شکوفایی تاریخ نگاری در آن عصر نهاد.

۵. منابع غیر نوشتاری که در این درس به آن ها استناد شده است را فهرست کنید.

آرامگاه ها ، سردر و مناره های مساجد، محراب ها، رصد خانه، نقاشی های فنون و شیوه های معماری.

تهیه کننده سوالات متن درس دوازدهم تاریخ یازدهم انسانی: جناب آقای بهرام شفیعی

برای مشاهده سایر دروس سوالات متن تاریخ یازدهم انسانی روی عبارت لینک دار کلیک کنید.