سوالات متن درس یازدهم دین و زندگی یازدهم

در این نوشته تمامی سوالات متن درس یازدهم دین و زندگی یازدهم رشته های (تجربی ریاضی و فنی) گردآوری شده است که در ادامه می توانید سوالات متن درس یازدهم دین و زندگی یازدهم را مشاهده کنید.

سوالات متن درس یازدهم دین و زندگی یازدهم

درس یازدهم « عزت نفس»

یکی از مهمترین قدمها در مسیر کمال، «م………….» است.

پاسخ: «تقویت عزت نفس».

عزت» از صفاتی است که قرآن کریم، بیش از ۹۵ بار خداوند را به آن توصیف کرده است.

درست

نادرست 

طبق دیدگاه معصومین (علیهم السلام)، اگر صفت «عزت» [که از ارکان فضایل اخلاقی است در وجود ما شکل بگیرد چه نتیجه ای  خواهد داشت؟

پاسخ: «مانع بسیاری از زشتیها خواهد شد».

عزت»، به چه معناست؟

پاسخ: به معنای «نفوذ ناپذیری» و «تسلیم نبودن» است.

وقتی می گویند، خداوند «عزیز» است؛ به چه معناست؟

پاسخ: یعنی؛ «کسی نمی تواند در اراده او نفوذ نماید» و «او را تسلیم خود کند»

ذلت» درست در مقابل کدام واژه استفاده میشود و به چه معناست؟

پاسخ: «عزت»؛ و به معنای «نفوذ پذیر»، «مغلوب» و «تسلیم بودن» است.

به کسی که در برابر مستکبران و ظالمان و همچنین در مقابل هوی و هوس خویش می ایستد، مقاومت می کند و تسلیم نمی شود؛ چه چیزی اطلاق می گردد؟ چرا؟

پاسخ: «انسان عزیز» ؛ چون زیر بار عملی که روحش را آزرده کند و او را حقیر و کوچک سازد، نمی رود. 

«انسان ذلیل» به چه کسی گفته می شود؟

پاسخ: کسی که در برابر مستکبران و زورگویان تن به خواری می دهد و هر فرمانی را می پذیرد؛ همچنین تسلیم هوی وهوس خویش می شود و هر کاری را که موافق آن باشد، انجام می دهد، هر چند که آن کار روحش را به گناه آلوده کند.

در هر کدام از آیات زیر، راه دستیابی به «عزت» را بیان نمایید: –

)) من کان یرید العزه فله العین جمیعا؛ هرکس عزت میخواهد، [بداند که هر چه عزت است ، از آن خداست.»

پاسخ: «وصل کردن خود به سرچشمه عزت، یعنی [خداوند]».

۲) « للذین أحسنوا الی وزیاده ولا یرهق وجوههم قتر و ذله؛ برای کسانی که نیکوکاری پیشه کردند، پاداشی نیک و [ ۱۳۹ چیزی فزون تر است و بر چهره آنان غبار خواری و ذلت نمی نشیند.»

پاسخ: «نیکوکاری پیشه کردن»..

۳) « والذین کسبوا السیئات جزاء سیئه بمثلها وترهقهم ذله؛ آنان که بدی پیشه کردند، جزای بد به اندازه عمل خود می بینند و بر چهره آنان غبار ذلت می نشیند.»

پاسخ: «دوری کردن از انجام بدی ها».

راههای تقویت عزت را فقط نام ببرید. [قرآن کریم و سیره معصومین (علیهم السلام)، چه راههایی را برای تقویت عزت بیان می کنند؟

پاسخ: ۱) شناخت ارزش خود و نفروختن خویش به بهای اندک

۲) توجه به عظمت خداوند و تلاش برای بندگی او

یکی از راههای تقویت عزت «شناخت ارزش خود و نفروختن خویش به بهای اندک است» آن را توضیح دهید.

پاسخ: اگر کالای گران قیمتی مانند، طلا داشته باشیم، اما ارزش و قیمت آن را ندانیم، به آسانی فریب می خوریم و آن را به بهای اندک میفروشیم. اما اگر ارزشش را بدانیم، آن را «عزیز» میشماریم و به قیمت واقعی می فروشیم و بهایی برابر با ارزش آن به دست می آوریم.

خداوند جایگاه ما انسانها را در خلقت بیان می کند و می فرماید: « ما، فرزندان آدم را کرامت بخشیدیم … و بر بسیاری از مخلوقات برتری دادیم.»

این فرمایش خدا، با کدام یک از راههای تقویت عزت «ارتباط» دارد؟

۱) شناخت ارزش خود و نفروختن خویش به بهای اندک

– ۲) توجه به عظمت خداوند و تلاش برای بندگی او) فرمایش خداوند در خطاب به انسان: «ای فرزند آدم! این مخلوقات را برای تو آفریدم و تو را برای خودم.»

به کدام یک از راههای تقویت عزت اشاره دارد؟ توضیح دهید.

پاسخ: «شناخت ارزش خود و نفروختن خویش به بهای اندک»؛ خداوند به انسان وعده دیدار داده و بهشتی به وسعت همه آسمانها و زمین برایش آماده کرده است. بهشتی که در آن انسان به هر آرزویی که تمنا می کند، می رسد؛ حتی به آن زیبایی هایی که خودش نمی شناسد و خدا می داند، دست می یابد.

این فرمایش امیرالمؤمنین علی (ع): « إنه لیس لأنفسکم من إلآ الجنه فلا تبیعوها إلا بها، همانا بهایی برای جان شما جز بهشت نیست، پس [خود را به کمتر از آن نفروشید.» با کدام یک از راههای تقویت عزت ارتباط دارد؟

پاسخ: «شناخت ارزش خود و نفروختن خویش به بهای اندک»

  کدام یک از موارد زیر، با «شناخت ارزش خود و نفروختن خویش به بهای اندک» که یکی از راههای تقویت عزت است، ارتباط ندارد؟

۱) همانا بهایی برای جان شما جز بهشت نیست، پس خود را به کمتر از آن نفروشید

۲) ای فرزند آدم! این مخلوقات را برای تو آفریدم و تو را برای خودم

۳) بنده کسی مثل خودت نباش، زیرا خداوند، تو را آزاد آفریده است

۴) ما فرزندان آدم را کرامت بخشیدیم … و بر بسیاری از مخلوقات برتری دادیم

یکی از راههای تقویت عزت، «توجه به عظمت خداوند و تلاش برای بندگی اوست» آن را توضیح دهید.

پاسخ: خدایی که خالق تمام هستی است، سرچشمه و منبع همه قدرتها و عزتهاست. او وجود «شکست ناپذیری» است که هیچ کس توانایی ایستادن در برابر قدرت او را ندارد. بنابراین، هر کس به دنبال عزت است، باید خود را به این سرچشمه وصل کند.

امام علی (ع) در وصف انسان هایی که عزت خود را در «بندگی خدا»، یافته اند می فرماید: «خالق جهان در نظر آنان بزرگ است. در نتیجه، غیرخدا در نظر آنان کوچک است.)  با توجه به فرمایش امیرالمؤمنین حضرت علی (ع):« خالق جهان در نظر آنان بزرگ است. در نتیجه، غیر خدا در نظر آنان کوچک است.» بنویسید؛ وقتی که انسان به چنین شناخت و ایمانی رسید چه نتایجی برای وی دارد؟

پاسخ: به طور طبیعی؛

۱) تسلیم خدا می شود.

۲) بندگی او را می پذیرد.

۳) در مقابل غیرخدا، عزیز و تسلیم ناپذیر باقی می ماند.

جمله امیرالمؤمنین علی(ع) که در آن می فرماید: «بنده کسی مثل خودت نباش؛ زیرا خداوند، تو را آزاد آفریده است.» با کدام یک از راههای تقویت عزت «ارتباط» دارد؟

۱) شناخت ارزش خود و نفروختن خویش به بهای اندک

۲) توجه به عظمت خداوند و تلاش برای بندگی او

پیشوایان ما چگونه توانستند در سخت ترین شرایط، عزت مندانه زندگی کنند و هیچ گاه تن به ذلت و خواری ندهند؟ و این مطلب با کدام یک از آیات درس، ارتباط بیشتری دارد؟

پاسخ: «با تکیه بر بندگی خداوند و پیوند با او» – «من کان یرید الممیزه فلله العزه جمیعا». 

جدول زیر که معرف «اسوههای عزت در برابر ستمگران» است را کامل کنید

انسان در برابر تمایلات چگونه می تواند ایستادگی کند؟ توضیح دهید.

پاسخ: با « تمرین » ؛ هر انسانی در درون خود، گاه و بی گاه با تمایلات و خواسته هایی روبرو می شود که پاسخ مثبت دادن به آنها، عزت نفس را «ضعیف» می کند و انسان را به سوی خواری و ذلت سوق می دهد. حال اگر این پاسخگویی ادامه یابد، خواری و ذلت، انسان را احاطه می کند به طوری که در برابر هر خواست نامشروع درونی و بیرونی مقاومت نمی کند و به سرعت تسلیم می شود.

بهترین زمان برای پاسخ منفی دادن به تمایلات گاه و بیگاه انسان، کدام است؟ توضیح دهید.

پاسخ: « نوجوانی » و « جوانی » ؛ انسانی که در این دوره سی به سر می برد، هنوز به گناه عادت نکرده و خواسته های نامشروع در وجود او ریشه دار نشده است و به تعبیر پیامبر اکرم (ص)، چنین کسی به آسمان نزدیک تر است. یعنی، « گرایش به خوبیها در وی قوی تر است. » بنابراین؛ « نوجوان » و « جوان »، بهتر از هر آدمی می تواند ایستادگی در برابر تمایلات منفی را تمرین کند و عزت نفس خود را تقویت کند.

پاسخ به کدام سؤال، می تواند راهگشای مناسب ما برای رسیدن به عزت و دوری از ذلت باشد؟

پاسخ: «ریشه تمایلات [گاه و بی گاه در وجود انسان چیست؟ »

انسان دارای چند دسته تمایلات است؟ بنویسید.

پاسخ: دو دسته؛ ۱) عالی

۲) دانی

تمایلات عالی انسان را توضیح دهید.

پاسخ: تمایلات عالی و برتر مانند تمایل به دانایی، عدالت، شجاعت، حیا، ایثار و حسن خلق، که مربوط به بعد « الهی و معنوی » انسان هستند. ما با رسیدن به این تمایلات، احساس موفقیت و کمال می کنیم و از آنها لذت می بریم.

تمایلات دانی» انسان را توضیح دهید.

پاسخ: تمایلات دانی، مانند تمایل به ثروت، غذاهای لذیذ، زیورآلات و رفاه مادی، که مربوط به بعد «حیوانی و دنیایی» انسان است و وقتی به این تمایلات دست می یابیم، از آنها لذت می بریم و خوشحال می شویم.

انسان ها به طور طبیعی، به این قبیل امور میل دارند و علاقه نشان می دهند زیرا اینها لازمه زندگی در دنیا هستند و بدون آنها یا نمی توان زندگی کردیا زندگی، سخت و مشکل می شود.

آیا تمایلات بعد« حیوانی و دنیایی» در ذات خود «بد»هستند؟

پاسخ: خیر، اما نسبت به تمایلات بعد «الهی و معنوی»، بسیار ناچیز و پایین ترند و قابل مقایسه با آن تمایلات نیستند.

تمایلات بعد «حیوانی و دنیایی» چه زمانی «بد» می شوند؟

پاسخ: زمانی که انسان، این تمایلات را «اصل و اساس زندگی خود قرار دهد»،«فقط در فکر رسیدن به آنها باشد» و «از تمایلات الهی و معنوی، غافل بماند».

حد و مرز توجه به تمایلات عد« حیوانی و دنیایی» را چه کسی میداند؟ توضیح دهید.

پاسخ: «خداوند»؛ و اوست که با احکام خود، چگونگی بهره مندی از این تمایلات را مشخص کرده تا انسان بتواند درعین بهره مندی از آنها، به «رشد و کمال واقعی خود» برسد.

هر انسانی در درون خود با چند دعوت روبرو است بنویسید

پاسخ: «دو دعوت»؛

انسانی که به هوی و هوس « پاسخ مثبت می دهد و تسلیم آن می شود»، چه نتایجی برای وی دارد؟ توضیح دهید.

پاسخ: قدم در «وادی ذلت» گذاشته و از مسیر رشد باز می ماند. پس از این مرحله است که، وقتی در برابر ستمگران و قدرتمندان قرار گرفت، زیر بار ذلت می رود و تسلیم خواسته های آن ها هم می شود. بنابراین، کسی که در مقابل دیگران تن به ذلت می دهد، ابتدا در « درون خود » شکست خورده و تسلیم شده و سپس مغلوب «زورگویان» و «قدرتمندان» گردیده و تابع خواسته های آنان شده است.

تحقیقات نشان می دهد که اکثر «مجرمان و گناهکاران» و «انسانهای مفید و نیکوکار جامعه»؛ چه کسانی هستند؟

پاسخ: اکثر مجرمان و گناهکاران افرادی «فاقدعزت نفس» هستند یا «عزت نفس بسیار پایینی دارند،  در حالی که اکثر انسان های مفید و نیکوکار جامعه، « دارای عزت نفس بالایی می باشند و « کمترمرتکب گناه » می شوند.

تهیه کننده سوالات متن درس یازدهم دین و زندگی یازدهم : جناب آقای قاسم منداونی

برای مشاهده سایر سوالات درس به درس دین و زندگی یازدهم روی عبارت رنگی کلیک کنید