پاسخ فعالیت های فصل ششم زمین شناسی یازدهم

گام به گام فصل ششم زمین شناسی یازدهم شامل چندین فعالیت است که در ادامه می توانید پاسخ فعالیت های فصل ششم زمین شناسی یازدهم را به صورت کامل مشاهده کنید.

یادآوری صفحه ۱۰۳ درس ۶ زمین شناسی یازدهم

درکتاب علوم آموختید که شکستگی ها، به دو دسته درزه و گسل تقسیم می شوند. تفاوت و تشابه درزه و گسل را بیان کنید.

گسلها شکستگی هایی در پوسته زمین هستند که در طول آنها تغییر شکلهای قابل توجهی ایجاد شده است. گاهی اوقات گسلهای کوچک در ترانشه های جاده، جائی که لایه های رسوبی چند متر جابجا شده اند، قابل تشخیص هستند. گسلهایی در این مقیاس و اندازه معمولا بصورت تک گسیختگی جدا اتفاق می افتد. در مقابل گسلهای بزرگ، شامل چندین صفحه گسل درگیر می باشند. این منطقه های گسله، می توانند چندین کیلومتر پهنا داشته باشند و معمولا از روی عکسهای هوایی راحتتر قابل تشخیص هستند تا سطح زمین .
در واقع حضور گسل در یک منطقه نشان می دهد که در یک زمان گذشته، در طول آن جابجایی رخ داده است. این جابجایی ها می توانسته یا بصورت جابجائی آرام باشد که هیچ گونه لرزشی در زمین ایجاد نمی کند و یا اینکه بصورت ناگهانی اتفاق بیفتد که جابجایی های ناگهانی در طول گسلها عامل ایجاد اغلب زلزله ها می باشد. بیشتر گسلها غیر فعال هستند، و باقیمانده ای از تغییر شکلهای گذشته می باشند.

فکر کنید صفحه ۱۰۵ زمین شناسی یازدهم

در هر یک از گسلهای زیر نوع گسل را مشخص کنید.

گسل عادی

گسل معکوس

گسل معکوس

گسل معکوس معکوس

گسل عادی

امتداد لغز

با هم بیندیشید

با ا ستفاده از اطلاعات موجود در تصویر روبه رو در مورد پراکندگی جغرافیایی زمین لرزه های جهان، به پرسش های زیر پاسخ دهید :
۱- زمین لرزه ها بیشتر درون ورقه های سنگ کره رخ می دهند یا در حاشیه آنها؟ برای اثبات نظر خود دلیل بیاورید .
بیشترزمین لرزها درحاشیه ورقه ها اتفاق می افتد .ورقه ها وقتی ازهم دورمی شوند ویا به هم برخورد می کنند و یا درامتدا د هم حرکت می کنند موجب زمین لرزه می شوند و محل این سه حرکت در حاشیه ورقه ها اتفاق می افتد و درنقشه مشخص می باشد.
۲- محدوده کمربند لرزه خیز آلپ هیمالیا را مشخص کنید .
محدوده کمربد لرزه خیز آلپ هیمالیا شامل محدوده رشته کوه آلپ دراروپا،کوه های ترکیه،رشته کوه های  البرز و زاگرس ایران،رشته کوه هندوکش ،رشته کوه هیمالیا تا مناطق جنوب شرقی آسیا می باشد.

۳- در سال نهم با ورقه های سنگ کره آشنا شدید. دو تصویر رو به رو را با هم مقایسه کنید چه نتیجه ای می گیرید؟

نواحی لرزه خیز و آتشفشانی که درنقشه بالا مشخص شده با حاشیه ورقه ها منطبق می باشد.یعنی حاشیه ورقه ها به دلیل برخورد ورقه ها،دورشدن ورقه ها و حرکت درامتداد هم باعث وقوع زمین لرزه و فعالیت های آتشفشانی می شود.

گفت و گو کنید صفحه ۱۰۷ زمین شناسی یازدهم

کدام یک از فعالیت های انسانی زیر می تواند باعث وقوع زمین لرزه شود؟
انفجار معدن تخلیه ناگهانی آب پشت سد شخم زدن زمین انفجارهای اتمی آتش سوزی جنگل ها فعالیتهای انسانی نیز میتواند زمینلرزه تولید کند. چهار گونه فعالیتهای اصلی در این پدیده مشارکت می کنند: احداث سدها و ساختمانهای بزرگ، حفاری و تزریق مایع به داخل چاه، استخراج از معادن زغال سنگ، و استخراج نفت.البته انفجارهای اتمی هم دروقوع زمین لرزه نقش دارد.
به نظرمی رسد آتش سوزی جنگل ها و شخم زدن زمین نقشی در وقوع زمین لرزه ندارد.

پاسخ دهید صفحه ۱۰۷ زمین شناسی یازدهم

طرح سه بعدی مقابل، برخی از مشخصات محل وقوع زمین لرزه را نشان می دهد. با استفاده از اطلاعات موجود در تصویر، میزان خسارت احتمالی در دو نقطه X و Y را مشخص کنید.

میزان خسارت درنقطه y نسبت به xکم تراست زیرا نقطه xبه مرکز سطحی زلزله نزدیک تراست هرچه نقطه ای به مرکزسطحی زمین لرزه نزدیک ترباشد میزان خرابی ناشی از زمین لرزه بیشتراست و همچنین نقطه xبه خط گسل نزدیک می باشد.ولی در نقطه y فاصله ای زیادی با مرکز سطحی زمین لرزه دارد و بنابراین خرابی ناشی از زمین لرزه کمتر از نقطه xمی باشدو ضمنا فاصله نقطه yاز خط گسل زیاد تر از نقطه x می باشدو…

پیوند با ریاضی صفحه ۱۰۹ زمین شناسی یازدهم

۱-جدول زیر، فاصله زمانی ثبت امواج – P و S یک زمین لرزه، در سه ایستگاه لرزه نگاری را نشان می دهد. مرکز زمین لرزه را تعیین کنید .

با توجه به این که امواج p و s10000 کیلومتررا در ۱۰ دقیقه طی می کنند و باتوجه به اطلاعات فاصله زمانی امواج اولیه و ثانویه به ایستگاه درداخل جدول مراحل زیررا انجام می دهیم:
۱- مشخص کردن سه ایستگاه درروی نقشه 
۲- مشخص کردن اطلاعات مربوط به فاصله زمانی بین دو موج -p و s
۳- مشخص کردن مقیاس ترسیمی درنقشه 
۴- مشخص کردن فواصل درسه ایستکاه با توجه به مقیاس نقشه 
۵- رسم کمان دایره ای سه ایستگاه برروی نقشه با توجه به مقیاس نقشه 
۶- نقطه ای که سه کمان دایره با هم تداخل پیدا می کند مرکز سطحی زمین لرزه می باشد. 
به نقشه ای که رسم شده توجه کنید.

 

۲-توضیح دهید چرا برای تعیین مرکز سطحی زمین لرزه، لازم است حداقل فاصله زمانی امواج  P و ، S در سه ایستگاه لرزه نگاری را داشته باشیم؟

با داشتن اختلاف زمان رسیدن امواج P و S به دستگاه لرزه نگار، پیدا کردن مرکز سطحى زمین لرزه آسان است. براى این کار اختلاف زمان مزبور را در هر ایستگاه با منحنى مخصوص مقایسه و به این ترتیب، فاصله میان ایستگاه لرزه نگاری و مرکز سطحى زمین لرزه را مشخص مى کنند. سپس به مرکز ایستگاه لرزه نگاری وبه شعاع فاصله به دست آمده دایره ای رسم می کنیم. همین کار را برای حداقل سه ایستگاه لرزه نگاری دیگر انجام می دهیم. محل تلاقی سه دایره، همان مرکز سطحی زمین لرزه است.

۳-در فاصله ۱۰۰۰ و ۲۰۰۰ کیلومتری، موج S نسبت به P با چه اختلاف زمانی دریافت می شود؟
به شکل پایین نگاه کنید درسمت راست پایین شکل فاصله ۱۰۰۰۰ کیلومتری از مرکز سطحی زلزله مشخص شده است. درسمت راست شکل فاصله زمانی امواج p ، ۱۳ دقیقه و فاصله زمانی امواج s ، ۲۳ دقیقه می باشد
یعنی امواج pفاصله ۱۰۰۰۰ کیلومتری را در ۱۳ دقیقه و امواج sاین فاصله را در ۲۳ دقیقه طی می کنند تا به ایستگاه برسند.بنابراین اختلاف زمانی دو موج در فاصله ۱۰۰۰۰ کیلومتری ۱۰ دقیقه می باشد

پاسخ دهید صفحه ۱۱۰ زمین شناسی یازدهم

 

با استفاده از اطلاعات موجود درتصویر رو به روکه انتشار امواج زمین لرزه ای در بخشهای درون کرۀ زمین را نشان می دهد، به پرسش زیر پاسخ دهید :
کدام موج، پس از شکست در مرز هسته خارجی به درون آن وارد نمی شود؟ چرا؟
امواج ثانویه یا s زیرا امواج ثانویه فقط از جامدات عبورمی کنند ووقتی به هسته خارجی که حالت آن مایع (آهن مذاب )می باشد برخورد می کند وارد آن نمی شود.ولی امواج اولیه یا pوارد هسته خارجی شده و می شکند .درواقع درزاویه بین ۱۰۳ تا ۱۴۳ درجه ای مرکزسطحی زلزله امواج توسط لرزه نگاره ها دریافت نمی شوند.

پیوند با ریاضی صفحه ۱۱۱ زمین شناسی یازدهم

مقدار انرژی آزاد شده و دامنه امواج زمین لرزهای با بزرگا ی ۶ ریشتر، چند برابر زمین لرزهای با بزرگای ۴ ریشتر است؟
مقیاس ریشتر بیانگر میزان انرژی آزاد شده در کانون زلزله است. اگر بزرگی زلزلهای M در مقیاس ریشتر باشد. انرژی آزاد شده آن زلزله E در واحد ارگ (Erg) خواهد بود :
logE = 11.8 + 1.5M
رابطه فوق نشان میدهد اضافه شدن هر یک درجه به بزرگی زلزله، انرژی آزاد شده آن را تقریباً ۳۱٫۶ برابر بیشتر مینماید.
بنابراین:
۹۹۸.۵۶ = ۳۱.۶ × ۳۱.۶

فکر کنید صفحه ۱۱۱ زمین شناسی یازدهم

بزرگا و شد ت زمین لرزۀ بم را در شهرهای بم و تهران با هم مقایسه کنید.
رشد شهری در تهران بشکل کاملاً منطقی انجام نشده و حدود ۸ میلیون نفر از جمعیت تهران در ناحیه بسیار خطرناک قرار دارند یک تحقیق زمینشناسی پیشبینی میکند که زلزلهای با بزرگی ۷ ریشتر در تهران ۶۴۰.۰۰۰ مسکن را از مجموع ۱،۱۰۰،۰۰۰ مسکن ویران کرده و علاوه بر این بیش از یک میلیون و نیم از جمعیت تهران را کشته و حدود چهار میلیون و سیصد هزار نفر را زخمی کند.
زمینلرزه بم، زمینلرزهای بود به شدت ۶٫۶ ریشتر که در ساعت ۵:۲۶ بامداد ۵ دی ۱۳۸۲ شهر بم و مناطق اطراف آن در شرق استان کرمان را لرزاند .
طبق آمار رسمی این زمینلرزه ۲۶٬۲۷۱ قربانی، ۳۰ هزار مجروح و بیش از صدهزار نفر بیخانمان به جای گذاشت. این درحالی است که تعداد واقعی قربانیان به مراتب بیش از میزان اعلام شده بود.

فعالیت صفحه ۱۱۲ زمین شناسی یازدهم

محل های امن نسبت به زمین لرزه را در مدرسه و منزل مشخص کنید.
محل های امن مدرسه و مدرسه تان را با راهنمایی های دبیرتان مشخص کنید وبه نکات زیرهم توجه کنید
برای شناسایی جاهای امن مدرسه و خانه

۱-محیط کنار ستون های اصلی ساختمان ها و دیوارهای بین آنها )دیوار حمال(؛ امن ترین نقاط در برابر ریزش آوار بوده و بیشترین مثلث حیات در آنها تشکیل می گردد. به هنگام وقوع زلزله به صور درازکش و با پوشاندن سر در کنار این دیوارها و به حالت نشسته با پوشاندن سر در کنار ستونهای اصلی قرار گیرید .
۲- روی تخت خواب، زیر میز، چارچوب در، داخل آسانسور، راه پله و وسط اتاق، محیط مجاور پنجره ها از نا ایمن ترین نقاط در هنگام وقوع زلزله می باشند. در این هنگام اکید اً از قرار گرفتن در این نقاط خودداری کنید .

۳- اگر در آسانسور بودید و متوقف کردن آن ناممکن بود، سریعاً در یکی از گوشه های آسانسور قرار بگیرید و زانوهای خود را شل کنید .

۴- اگر در راه پله بودید و فرصت خروج نداشتید؛ سریع اً در پاگرد قرار بگیرید و در حالت نشسته سر خود را با دو دست بپوشانید .

۵- در داخل و خارج ساختمان از قرار گرفتن در کنار دیوارهای جانبی ساختمان اکیداً خودداری کنید .

۶- در خارج از ساختمان از زیر درختان، پنجرها، کابل های برق و اقلام در حال سقوط دوری کنید و به وسط خیابان ها پناه ببرید .

۷- در هنگام رانندگی و در گاراژ خودرو از خودرو خارج شده و در کنار شاسی آن به صورت درازکش پناه بگیرید. شاسی خودرو یکی از بهترین مثلث های حیات را برایتان ایجاد می نماید .

۸- یخچال، فریزر، لباسشویی می توانند وزن آوار را منحرف نمایند؛ پس حوالی آنها نیز جانپناه خوبیست

همچنین ببینید: سوالات فصل ششم زمین شناسی یازدهم

تهیه و تنظیم  پاسخ فعالیت های فصل ششم زمین شناسی یازدهم : جناب آقای محسن یوسفی