در این نوشته با جواب صفحه 26 فیزیک دهم همراه شما هستیم.
جواب صفحه 26 فیزیک دهم
یک سرنگ، مثلا 10 سی سی، اختیار کنید. پیستون آن را بکشید تا هوا وارد سرنگ شود. انگشت خود را محکم روی دهانه خروجی سرنگ قرار دهید و تا جایی که می توانید پیستون را حرکت دهید تا هوای درون سرنگ متراکم شود.
هوای درون سرنگ را خالی و آن را تا نیمه از آب پر کنید. با مسدود نمودن انتهای سرنگ سعی کنید تا جایی که ممکن است مایع درون آن را متراکم کنید. از این آزمایش ساده چه نتیجه ای در مورد تراکم پذیری گازها و مایع ها می گیرید؟ توضیح دهید.
با انجام این فعالیت ساده، دانش آموزان به تراکم پذیری گازها و تراکم ناپذیری مایع ها پی می برند. از آنجا که در حالت گازی، فاصله مولکول ها ده ها برابر فاصله مولکول ها در مایع هاست (در شرایط معمولی 30 تا 40 برابر است)، لذا می توان مولکول های گاز را به سادگی متراکم کرد و حجم هوای درون سرنگ را به مقدار قابل توجهی کاهش داد.
الف) وقتی در شیشه عطری را در گوشه ای از اتاق باز می کنید، پس از چند ثانیه ذرات عطر در همه جای اتاق پخش و بوی آن حس می شود. با توجه به شکل زیر این پدیده را چگونه توجیه می کنید؟ چرا پدیده پخش در گازها سریع تر از مایع ها رخ می دهد؟
ذرات هوا که با تندی بسیار زیادی در حرکتند (در دمای اتاق حدود 500 متر بر ثانیه است) سبب می شوند تا مولکول های عطر با وجود حرکت کاتوره ای و نامنظم، در مدت چند ثانیه از یک سوی اتاق به سوی دیگر اتاق پراکنده شوند. تندی میانگین مولکول های مایع بسیار اندک است و به عبارتی تنها روی یکدیگر می لغزند.
هوای اطراف رکه زمین، آمیزه ای از نیتروژن (78 درصـد)، اکسیژن (21درصـد)، کربن دی اکسید، بخار آب و مقدار کمی گازهای بی اثر (کریپتون، نئون و هلیم) اسـت. این مولکول ها به طور کاتوره ای و با تندی زیاد همواره در حرکت اند. برخورد مولکول های هوا به یکدیگر سبب پخش آنها می شود. اهمیت این پدیده را برای حیات روی کره زمین توضیح دهید.
ب) اگر پدیده پخش در هوا رخ نمی داد، سبب می شد تا جو زمین به طور لایه ای شکل بگیرد. به طوری که در لایه های نزدیک به سطح زمین، مولکول های سنگین تر قرار می گرفتند.