جواب کارگاه متن پژوهی درس سوم فارسی دهم

در این نوشته با جواب کارگاه متن پژوهی درس سوم فارسی دهم همراه شما دهمی ها هستیم.

جواب کارگاه متن پژوهی درس سوم فارسی دهم

جواب قلمرو زبانی درس ۳ فارسی دهم

۱- معنایی مختلف واژه «فضل» را با توجه به متن درس بنویسید.

به معنی دانش- هم از اهل فضل بود.

به معنی کمال و فضیلت- مردی اهل بود و فضل داشت از شعر و ادب

به معنی: بخشش و رحمت- از فضل و رحمت کردگار نا امید نباید بود.

 ۲- جدول زیر را کامل کنید.

۳- در زبان فارسی، کلمه ای اهمیت املایی بیشتری دارد که یک یا چند حرف از حروف شش گانه زیر در آن باشد؛ اکنون از متن درس، واژه هایی را که این نشانه ها در آنها به کار رفته اند، بیابید و بنویسید

۴- واژه ها در گذر زمان، دچار تحول معنایی می شوند. برای پی بردن به این موضوع، معنای واژه های مشخص شده را با کاربرد امروزی آنها مقایسه کنید.

ما را به نزدیک خویش بازگرفت.  معنی گذشته: نگه داشت.          – معنی امروزی: پس گرفتن

 به مجلس وزیر شدیم.             معنی گذشته: رفتیم.                   معنی امروزی: فعل اسنادی است و حالتی را نشان میدهد.

شوخ از خود باز کنیم.           معنی گذشته، پاک کنیم                  معنی امروزی: بگشاییم. باز کردن

۵- پسوند «ت که در واژه «خورجینگ» در چه معنایی به کار رفته است؟ دو نمونه مشابه در متن درس بیابید.

در معنی کوچک و ناچیز بودن. نمونه های دیگر: دمک – دمک

جواب قلمرو ادبی درس ۳ فارسی دهم

 ۱- در متن درس، نمونه ای از تشبیه بیابید و ارکان را مشخص کنید.

چون به بصره رسیدیم، از برهنگی و عاجزی به دیوانگاه مانده بودیم.

مشبه: یم {ما} – مشبه به: دیوانگان وجه شبه: برهنگی و عاجزی۔ ادات تشبیه: در مفهوم فعل «ماننده بودیم موجود است. (حذف شده)

۲- دو ویژگی نثر ناصرخسرو را بنویسید و برای هر یک از متن درس نمونه ای بیاورید.

الف) کوتاهی جملات: چون وزیر بشنید، مردی را با اسبی نزدیک من فرستاد که «چنان که هستی برنشین و نزدیک من آی» من از بدحالی و برهنگی شرم داشتم و رفتن مناسب ندیدم. – میخواستم که در گرمابه روم، باشد که گرم شوم که هوا سرد بود و جامه نبود.

ب) سادگی: ما به گوشه ای باز شدیم و به تعجب در کار دنیا مینگرستیم

ج) استفاده از عبارت ها و جمله های عربی: بحق الحق و أهله

جواب قلمرو فکری درس ۳ فارسی دهم

۱ – چرا ناصرخسرو دعوت وزیر را نپذیرفت؟

به دو دلیل: ۱- تنگدستی و نداشتن لباس مناسب که باعث شرم او میشد.

۲- این که وزیر به شایستگی های وی پی ببرد

۲- معنا و مفهوم عبارت های زیر را به نثر روان بنویسید.

دست تنگ بود و وسعتی نداشت که حال مرا مرمتی کند، فقیر بود و توانایی مالی نداشت تا بتواند اوضاع مرا بهبود بخشد

چون بر رفعه من اطلاع یابد، قیاس کند که مرا اهلیت چیست. وقتی نامه مرا بخواند به شایستگی من پی ببرد.

۳- بیت زیر، با کدام قسمت درس، ارتباط معنایی دارد؟

چنین است رسم سرای درشت              گهی پشت به زین و گهی ز ین به پشت

قسمتی از درس که ابتدا وقتی وارد حمام شدند آنها را بیرون کردند و درست بیست روز بعد با نهایت احترام از آنها پذیرایی کردند و به آنان احترام گذاشتند. «بعد از آن جا که حال دنیاوی ما نیک شده بود و هر یک لباسی پوشیدیم روزی به در آن گرمابه شدیم که ما را در آنجا نگذاشتند چون از در رفتیم، گرمابه بان و هر که آنجا بودند همه بر پای خاستند و بایستادند.»

۴- چگونه از پیام نهایی درس می توانیم برای زندگی بهتر بهره بگیریم؟

از سختی ها و مشکلاتی که در زندگی پیش می آید نباید شکایت کرد، باید به رحمت و بخشش خداوند امیدوار بود. با توکل به خداوند بزرگ، می توان بر سختیها چیره شد.

۵- ناصر خسرو در توصیف وزیر به کدام ویژگی های او اشاره می کند؟

مردی اهل و ادیب و فاضل و نیکومنظر و متواضع و متدین و خوش سخن

برای مشاهده دیگر دروس گام به گام فارسی دهم روی عبارت لینک دار کلیک کنید