جواب کارگاه متن پژوهی درس سوم فارسی دوازدهم

در این نوشته با جواب کارگاه متن پژوهی درس سوم فارسی دوازدهم همراه شما هستیم.

جواب کارگاه متن پژوهی درس سوم فارسی دوازدهم

جواب قلمرو زبانی درس ۳ فارسی دوازدهم

۱- معنای واژه «همت» را در بیت های زیر بررسی کنید.

الف) همت اگر سلسله جنبان شود مور تواند که سلیمان شود                 وحشی بافقی

عزم ، اراده.

ب) همتم بدرقه راه کن ای طایر قدس که دراز است ره مقصد ومن نو سفرم

اصطلاح عرفانی , دعا، آرزو

۲- در کدام بیت ها، یکی از ارکان جمله حذف شده است؟ نوع حذف را مشخص کنید.

۱- فکری ای هم وطنان در ره آزادی خویش / بنمایید که هر کس نکند مثل من است (فکری)              حذف به قرینه لفظی

۲ -خانه ای کاو شود از دست اجانب آباد / ز اشک ویران کنش آن خانه که بیت الحزن است )حذف تو در جمله  ویران کنش ( حذف به قرینه لفظی 

۳ -جامه ای کاو نشود غرقه به خون بهر وطن / بدر آن جامه که ننگ تن و کم از کفن است ) که آن جامه ( حذف به  قرینه لفظی  

جواب قلمرو ادبی درس ۳ فارسی دوازدهم

۱ -کدام یک از ترکیب ها و واژه های مشخّص شده، مفهوم مجازی دارند؟ دلایل خود را بنویسید.

الف( ناله مرغ اسیر این همه بهر وطن است مسلک مرغ گرفتارِ قفس، هم چو من است.

مرغ اسیر : مجاز و استعاره از شاعر مرغ گرفتار : معنای واقعی  

ب( نشاط غربت از دل کی برد حب ّ وطن بیرون به تخت مصرم اما جای در بیت الحزن دارم             صائب تبریزی 

 مجاز وطن و زادگاه شاعر  

پ( در بیت الاحزان درآمد و نالید؛ چنانچه هر پرنده بر بالای سر یعقوب بود، بنالید.

قصص الانبیاء  حقیقت 

۲ -با توجه به بیت های زیر ، به پرسش ها پاسخ دهید: 

– با آنکه جیب و جام من از مال و می تهی است                ما را فراغتی است که جمشید و جم نداشت

– در دفـتـر زمـانـه فـتـد نـامـش از قـلــم                                   هر ملّتـی کـه مـردم صاحـب قلم نداشت

الف( در باره تلمیح به کار رفته در بیت اول توضیح دهید. جمشید، نام پادشاه معروف و بزرگ است . مدت سلطنت  وی حدود هفت صد سال بود. نخستین کسی است که جاده ها در کوه ها و صحرا ها ساخت. در اواخر سلطنت ادعای  خدایی کرد و ضحاک بر او چیره شد و با ارّه او را به دو نیم کرد. جمشید جامی داشت منسوب به » جام جم « که با  نگاه کردن به آن نادیده ها را می دید.  

ب)مصراع های مشخص شده را با توجه به آرایه » کنایه « بررسی کنید. 

با آنکه جیب و جام من از مال و می تهی است : کنایه از فقیر بودن و خوشی نداشتن  

در دفـتـر زمـانـه فـتـد نـامـش از قـلــم : روزگار نامش را از یاد خواهد برد و به فراموشی خواهد سپرد. 

جواب قلمرو فکری درس ۳ فارسی دوازدهم

۱-شعر » آزادی « نمونه ای از اشعار وطنی عارف قزوینی است که به سلطه بیگانگان و بیدادگری محمد علی شاه  اشاره دارد؛ با توجه به این نکته معنی و مفهوم بیت های زیر را بنویسید: 

الف(آنکسیرا که در این مُلک، سلیمان کردیم ملّـت امـروز یقیـن کـردکـه او اهـرمـن است ب( خانـهای کاو شـود از دسـت اجـانـب آباد ز اشک ویران کنش آن خانه که بیتالحَزَن است

۲ -در متن درس ، مقصود از موارد زیر چیست؟ 

الف( رفیقی که به طَرف چمن است: کسانی که در آزادی روزگار را سپری می کنند . 

ب( مردم صاحب قلم : انسان های صاحب اندیشه و هنر،

۳ -به غزل هایی که محتوای آنها بیشتر مسائل سیاسی و اجتماعی است ، غزل اجتماعی می گویند؛ در عصر  مشروطه با توجّه به دگرگونی های سیاسی و اجتماعی ، این نوع غزل رواج یافت؛ در سروده های شاعرانی چون  محمد تقی بهار ، عارف قزوینی و فرّخی یزدی می توان نمونه های آن را یافت. 

از این دیدگاه ، متن درس را تحلیل و بررسی کنید. 

شعر، به موضوعاتی چون آزادی،بیگانگی ستیزی ، وجود حاکمان ستم گر و زورگو می پردازد و مردم را به تلاش بیشتر برای پیشرفت جامعه تشویق می کند.  

۴ -فرّخی یزدی ، در بیت آخر ، خود را با کدام ویژگی معرّفی می کند؟

ثابت قدم بودن برای به دست آوردن انصاف و  عدل وآزادی خواه ومتعهد 

۴ -با توجّه به ادبیات پایداری ، مضمون مشترک ابیات زیر را بنویسید. 

الف( جامه ای کاو نشود غرقـه به خون بهر وطن بِدَر آن جـامـه کـه ننـگتـن و کم ازکفن است

. عارف قزوینی ب( فرّخی ز جان و دل مـی کنـد در این محفل دل نـثــار استـقلال ، جــان فــدای آزادی   فرّخی یزدی  

برای آبادانی و استقلال وطن باید از جان و تن گذشت. جامعه برای پیشرفت نیاز به انسان های از خود گذشته دارد

تهیه کننده جواب کارگاه متن پژوهی درس سوم فارسی دوازدهم: گروه ادبیات فارسی اذربایجان شرقی

برای مشاهده سایر دروس گام به گام فارسی دوازدهم روی عبارت لینک دار کلیک کنید