جواب کارگاه متن پژوهی درس ۷ فارسی دهم

در این نوشته با جواب کارگاه متن پژوهی درس ۷ فارسی دهم همراه شما هستیم.

جواب کارگاه متن پژوهی درس ۷ فارسی دهم

قلمرو زبانی

۱) با توجه به متن درس، معادل معنایی کلمه های زیر را بنویسید.

دولت: سعادت مندی بخت و اقبال، حکومت و سلطنت، ثروت و مُکنت 

کریمی: جوانمردی، بخشندگی و سخاوت

لئیمی: بُخل، پستی، فرو مایگی،گدامنشی و خسّت 

۲) کدام قسمت جملۀ زیر،حذف شده است؟ چگونه به نبود آن پی بردید؟
«نیکوخو، بهتر هزار بار از نیکو رو»

نیکو خو هزار بار از نیکو رو بهتر است.- فعل جمله (است) حذف شده است، از معنی جمله به حذف فعل پی می بریم . (حذف به قرینه معنوی )

۳) در فارسی معیار و رایج، برخی واژه ها به دو شکل، تلفظ می شوند؛ نظیر «مهرَبان، مهربان.» در گفتار عادی، از هر دو گونۀ تلفظی می توان استفاده کرد، اما در شعر، با توجه به وزن و آهنگ، باید تلفظ مناسب را انتخاب کرد.
در متن درس، واژه های دو تلفظی را بیابید.

جاودان ، آموزگار ، روزگار

قلمرو ادبی

۱) در بند ششم متن درس، کدام نوع از روابط معنایی واژه ها، بر زیبایی سخن افزوده است؟

تضاد

* نکته: معنای دقیق یک جمله و با کاربرد و روابط آن با دیگر واژه ها مشخص می شود. مجموعه ی این پیوستگی ها را روابط معنایی می گویند.

۲) در جملۀ زیر، دو رکن اصلی تشبیه (مشبه و مشبه به) را مشخص کنید.

«قرآن مانند است به بهشت جاودان.»

قرآن: مشبه ، مانند: ادات تشبیه ، بهشت: مشبه به ، جاودان: وجه شبه

۳) در عبارت زیر،کدام واژه ها «جناس» دارند؟

«از روی نیکوش، حبس و چاه آمد و از خوی نیکوش تخت و گاه آمد».

روی و خوی – چاه و گاه

۴) به واژه هایی که در پایان دو جمله بیایند و از نظر صامت ها و مصوت های پایانی، وزن یا هر دوی آنها هماهنگ باشند، کلمات «مسجع» و به آهنگ برخاسته از آنها «سجع» می گویند.

دو عبارت مسجع از متن درس بیابید و ارکان سجع را مشخص نمایید.

در بهشت از هزارگونه نعمت است و در قرآن از هزارگونه پند و حکمت است.

هم فُرقَت بود و هم وُصلَت

هم راحت بود، هم آفت.

هم وفا بود، هم جفا.

پس چون در او این چندین اندوه و طرب بود، در نهاد خود شگفت و عجب بود.

از روی نیکوش حبس و چاه آمد، و از خوی نیکوش تخت و گاه آمد.

قلمرو فکری

۱) به چه دلیل نویسنده معتقد است که: «مثل قرآن، مثل آب روان است.»؟

هر دو آلودگی و گناهان را پاک میکنند یکی برای جسم و دیگری برای  جان و دل

۲) کدام بخش از متن درس، به مفهوم آیۀ شریفۀ « و مَکَروا و مَکَرَ الله و اللهُ خَیرَ الماکِرین». (آل عمران،آیۀ ۵۴) اشاره دارد؟

عالمیان بدانند که هرگز کید کایدان با خواست خداوند غیب دان برابر نیایدتدبیر برادران بر خلاف تقدیر رحمان آمد.

۳) هر یک از بیت های زیر، با کدام عبارت درس، ارتباط معنایی دارد؟

صورت زیبای ظاهر هیچ نیست            ای بـرادر، سیـرت زیـبـا بیــار

سعدی

قصه حال یوسف را نه از حسن صورت او گفت بلکه از حسن سیرت او گفت.

۴) دربارۀ ارتباط مفهومی دو عبارت زیر، توضیح دهید.
«الصَّبرُ مِفتاحُ الفَرَج»

یعقوب خود او را به صبر آموزگار بود.

تاکید بر صبر و شکوفایی.