سوالات متن درس هفتم دین و زندگی دوازدهم

در این نوشته با سوالات متن درس هفتم دین و زندگی دوازدهم با جواب همه رشته غیر انسانی همراه شما دوازدهمی ها هستیم شما در ادامه می توانید جزوه پرسش و پاسخ درس هفتم دین و زندگی پایه دوازدهم را مشاهده کنید.

سوالات متن درس هفتم دین و زندگی دوازدهم

این خطاب خدای متعال به حضرت داود(ع):«ای دارد. اگر روی گردانان از من می دانستند که چگونه انتظار آنها را می کشم وشوق بازگشتشان را دارم، بدون شک از شوق آمدن به سوی من، جان می دادند و بندبند وجودشان از محبت من، از هم می گسست» در ارتباط با کدام موضوع  است؟ آن را توضیح دهید.

پاسخ: تصمیم های جدید همواره برای تکمیل پیمان های قبلی و پیمودن ادامه راه نیست، بلکه گاه برای بازگشت از مسیری است که چندی به غلط پیموده شده و آثار زیانباری بر جای گذاشته است. این گونه تصمیمها، «توبه» نام دارد.

کدام جمله امام موسی کاظم (ع)، چون تیری بر قلب بشر بن حارث نشست و او را تکان داد؟ چرا؟

پاسخ: «اگر بنده [عبد) می بود، بندگی (عبودیت می کرد و حرمت صاحب خود را نگه می داشت.»؛ زیرا با شنیدن این جمله یکباره از جا برخاست و به خود مهلت پوشیدن کفش را نداد. با پای برهنه دنبال گوینده سخن رفت. دوید تا خود را به امام هفتم(ع) رساند. در حضور ایشان «توبه» کرد و تا زنده بود به پیمان خود وفادار ماند.

بشر که تا آن روز، در ژمره اشراف زادگان وعیاشان قرار داشت، در سیلک مردان پرهیزکار و خداپرست درامد. و انقلاب علیه خود به چه معناست؟ کاملا شرح دهید. 

پاسخ: در میان مخلوقات، «انسان» موجودی است که علاوه بر ایستادگی در برابر موانع «بیرونی»، می تواند در برابر موانع «درونی» |م نیز ایستادگی کرده و حتی علیه خود انقلاب کند؛ بدین معنا که هم می تواند با پیروی از «عقل»، علیه تمایلات ناپسند خود قیام کند و هم  می تواند با پیروی از «نفس اماره» و «انجام گناه»، از فرمان های خداوند سرپیچی کرده و به خود ظلم و ستم روا دارد.

«توبه» در لغت به چه معناست؟

پاسخ: «بازگشت». 

توبه اگر درباره بندگان استفاده شود به چه معناست و اگر درباره خداوند (معبود) استفاده گردد، چه معنایی خواهد داشت؟

پاسخ: در مورد بندگان، به معنای بازگشت از گناه به سوی خداوند و قرار گرفتن در دامن عفو وغفران اوست. این حالت وقتی رخ می دهد که انسان از گناه، پشیمان شده و قصد انجام آن را نداشته باشد. – با بازگشت بنده [عبد گناهکار، خداوند نیز به سوی او باز می گردد؛ یعنی، درهای رحمتش را به رویش می گشاید و آرامش را به قلب او باز می گرداند.

نکته مهم : توبه [بازگشت معبود (خداوند)، معلول و نتیجه توبه [بازگشت ] عبد (انسان) است. یعنی، زمانی که انسان از گناه کردن دست بکشد و به سوی گناه باز نگردد، رحمت و آرامش قلبی الهى (توبه معبود) شامل او می شود. “

حقیقت توبه چیست؟

پاسخ: «حالت پشیمانی از گناه و تصمیم بر ترک آن». . چه زمانی توبه انجام شده و گناه بخشیده می شود؟ توضیح دهید. پاسخ: همین که انسان (عبد) بعد از انجام گناه، در دل احساس پشیمانی کند و زبان حالش این باشد که:«چقدر بد شد. کاش ایر را نمی کردم. چرا به فرمان و دستور خدا بی توجهی کردم؟» توبه، انجام شده و گناه، بخشیده می شود.

امام باقر(ع) می فرماید: «برای توبه کردن، پشیمانی کافی است.» چنین انسانی واقعا در دل، «استغفر الله» را گفته است، گرچه آن را به زبان جاری نکرده باشد. اما اگر بر عکس باشد، یعنی با زبان «استغفرالله» بگوید ولی در قلبش، پشیمان نباشد چنین کسی توبه نکرده است.

عامل آلودگی چیست و انسان برای پاک شدن از آن آلودگی باید از چه چیزی بهره ببرد؟

پاسخ: «گناه» – «توبه».

پیرایش» یا «تخلیه» را تعریف نمایید.

پاسخ: «گناه»، آلودگی است و «توبه»، پاک شدن از آلودگی هاست. توبه، گناهان را از قلب خارج می کند و آن را شست و شو می دهد. به همین جهت این عمل را «پیرایش» یا «تخلیه» می گویند.

به سؤالات حدیثی زیر، پاسخ کوتاه دهید:

الف) طبق فرمایش رسول خدا (ص)، کسی که از گناه توبه کرده باشد مانند چه کسی است؟

پاسخ: «مانند کسی است که هیچ گناهی نکرده است.»

ب) طبق فرمایش امیرمؤمنان علی (ع)، چه چیزی دلها را پاک می کند و گناهان را می شوید؟

پاسخ: «توبه».

حدیث رسول خدا(ص) «التائب من الذنب کمن لا ذنب له و» وحدیث امیرمؤمنان علی (ع) «التوبه تطهر القلوب وتغسل الذنوب» به رابطه توبه و چه موضوعی اشاره دارند و در اصطلاح به آن چه چیزی اطلاق می گردد؟

پاسخ: «پاکی»- «پیرایش» یا «تخلیه».

کدام آیه شریفه قرآنی بیانگر این مطلب است که: «با توبه کردن، همه گناهان حتی شرک هم آمرزیده می شود»؟

پاسخ: «قل یا عبادی الذین أسرفوا على أنفسهم لا تقنطوا من رحمه الله إن الله یغفر الذنوب جمیعا إنه هو الغفور الرحیم» 

همچنین ببینید: جواب فعالیت های سلامت و بهداشت دوازدهم

آیا توبه، فقط گناهان را پاک می کند؟توضیح دهید.

پاسخ: «خیر»، بلکه اگر «ایمان» و «عمل صالح» نیز به دنبال آن بیاید، «گناهان» را به «حسنات» تبدیل می کند. قرآن کریم در این باره می فرماید: «کسی که باز گردد توبه کند و ایمان آورد و عمل صالح انجام دهد، خداوند، گناهانش را به حسنات تبدیل می کند. زیرا خداوند، آمرزنده و مهربان است.»

به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید:

الف) توبه، در کدام دوران عمر انسان « آسان تر است؟

پاسخ: «جوانی»

ب) خداوند، توبه چه کسانی را بسیار دوست دارد؟

پاسخ: «جوانان»

ج) پیامبر اکرم(ص) درباره توبه فرد جوان چه می فرماید؟

پاسخ: «کسی نزد من محبوب تر از جوان توبه کار نیست.»

آیا در توبه، همیشه باز است؟ توضیح دهید.

 پاسخ:«بله»، اما توفیق توبه،همواره میسر و مهیا نیست. پس باید لحظه های توفیق را شکار کرد و خود را در دامن مهر و محبت خداوند  انداخت.

آیا تکرار توبه اگر واقعی باشد- به معنی دور شدن از خداوند نیست ؟ کدام آیه شریفه، مبین این مطلب است؟

پاسخ:«خیر»، بلکه موجب محبوب شدن انسان نزد خداوند وجلب رحمت او می شود. قرآن کریم در این زمینه می فرماید:«إن الله یحب الثوابین ویحب المتطقړین» بنابراین، اگر کسی گناهی مرتکب شد وتوبه کرد، اما توبه اش را شکست و دوباره مرتکب گناه شد، هیچ مانعی ندارد که باز هم توبه کند و از خداوند عذرخواهی نماید.

چون که خداوند، کسی را که فورا از گناه خود ناراحت می شود و بسیار توبه می کند، دوست دارد. زیرا می بیند چنین فردی، با این که در دام گناه افتاده، اما قلبش نزد اوست وبه سرعت، از عمل خود پشیمان می شود.

حیله های شیطان برای دور کردن انسان ها از توبه را مختصرا بنویسید. (۳ مورد)

پاسخ:

۱) ابتدا انسان را به گناه دعوت می کند و وقتی انسان آلوده شد، او را از رحمت الهی مأیوس می سازد

۲) انسان را به «تسویف» می کشاند.

۳) برای کشاندن انسان به شقاوت، او را گام به گام و آهسته آهسته و به تدریج به سمت گناه دعوت می کند

شیطان برای دور کردن انسان ها از توبه، تلاش فراوان می کند و با حیله و فریب مانع توبه آنها می شود.

ص

ضرب المثل آب که از سرگذشت چه یک وجب، چه صد وجب» با کدام یک از حیله های شیطان برای فریب انسان ارتباط دارد؟ آن را نوشته وسپس شرح دهید. 

پاسخ: شیطان، ابتدا انسان را با این وعده که: «گناه کن و بعد توبه کن!» به سوی گناه می کشاند و وقتی که انسان آلوده شد، از رحمت الهی مأیوسش می سازد و می گوید: «آب که از سرگذشت چه یک وجب، چه صد وجب» در این حالت، انسان با خود می گوید که:کار از کار گذشته و پرونده عملم نزد خداوند آن قدر سیاه است که دیگر توبه ام پذیرفته نیست. در حالی که آدمی، هر قدر هم که بد باشد، اگر واقعا توبه کند و پشیمان ونادم شود، حتمأ خداوند توبه اش را می پذیرد.

ابیات ذیل به کدام یک از حیله های شیطان برای دور کردن انسان ها از توبه اشاره دارند و کدام ضرب المثل مؤید مطلب است؟

«طمع ز فیض کرامت مبر که خلق کریم گنه ببخشد و بر عاشقان ببخشاید مقیم حلقه ذکر است دل، بدان امید که حلقه ای ز سر زلف یار بگشاید»

 پاسخ: شیطان، ابتدا انسان را با این وعده که: «گناه کن و بعد توبه کن!» به سوی گناه می کشاند و وقتی که انسان آلوده شد، از رحمت الهی مأیوسش می سازد 

ضرب المثل: « آب که از سر گذشت چه یک وجب، چه صد وجب» مؤید این مطلب است.

یکی از حیله های شیطان برای دور کردن انسان ها از توبه، آنها را به «قسویف» کشاندن است؛ مطلب را توضیح دهید.

پاسخ: «قسویف» از ریشه «سوف» و به معنای «امروز و فردا کردن» و «کار امروز را به فردا انداختن»است. به عبارت دیگر، فرد گناه کار دائما به خود می گوید: «به زودی توبه می کنم.» و این گفته را آن قدر تکرار می کند، تا این که دیگر میل به توبه، در او خاموش می شود. این حیله شیطان اتسویف)، بیشتر برای گمراه کردن «جوانان» به کار می رود.

شیطان به انسان می گوید: «تو، هنوز جوانی و فرصت توبه داری، بالأخره در آینده می توانی توبه کنی. اما این، یک دام است و سبب عادت جوان به گناه می شود، به طوری که ممکن است ترک گناه برایش سخت گردد.

با آیا هر وقت انسان به سوی خدا بازگردد و توبه کند، خدا نیز از او قبول می کند؟ توضیح دهید.

پاسخ: درست است که هر وقت انسان بر گردد، خدا نیز توبه او را قبول می کند اما اگر انسانی غرق گناه شود، دیگر معلوم نیست که میل به توبه پیدا کند. شاید گناه به قدری بر روحش غلبه کند که هیچ وقت نتواند قلبا پشیمان شود و وقتی که پشیمانی قلبی نباشد، توبه ای صورت نگرفته است.

چرا یکی از روش های شیطان برای کشاندن انسان به شقاوت این است که، او را «گام به گام» و «آهسته آهسته » به سمت گناه می کشاند؟بنویسید.

پاسخ: تا در فرآیند تدریجی، متوجه زشتی گناه و قبح آن نشود و اقدام به توبه نکند. برای مثال، شیطان از همان ابتدا، انسان را به رابطه نامشروع با جنس مخالف دعوت نمی کند، بلکه در گام اول سخن از یک دوستی ساده به میان می آورد، دوستی ای که فقط در حد صحبت و درد دل کردن است. اما در گام های بعدی و به صورت تدریجی چنان این دوستی را پیش می برد که فرد، خود را غرق در فساد و آلودگی می بیند.

مراحل تکمیلی توبه را فقط نام ببرید.

پشیمانی و تصمیم، آثار و نتایجی دارند که در زندگی شخص توبه کننده خود را نشان می دهند؛ آنها را نام ببرید.

پاسخ: ۱) عدم تکرار گناه

۲) جبران حقوق الهی (حق الله) و حقوق مردم (حق الناس).

از مراحل تکمیلی توبه، «عدم تکرار گناه» را شرح دهید.

پاسخ: توبه کننده تلاش می کند دیگر به سراغ گناهی که از آن پشیمان شده است، نرود؛ زیرا انجام آن مساوی با شکستن توبه است که در آن صورت، باز هم باید توبه کند. به عبارت دیگر، اگر توبه کننده حقیقتأ توبه کرده باشد، گرچه ممکن است به آن گناه علاقه ای هم داشته باشد، سعی خواهد کرد در «عمل» از آن دوری نماید.

همچنین ببینید: سوالات هویت اجتماعی دوازدهم

آیا اظهار ندامت ظاهری و گفتن کلمه استغفار (=استغفر الله) در حال انجام گناه، پذیرفته شدنی است؟ بنویسید.

پاسخ: نه تنها پذیرفته نیست، بلکه استغفار رابی خاصیت می کند. به همین جهت امام رضا علیه السلام فرموده است: «المستغفر من  الذنب ویفعله و گالمستهزئ بربه؛ کسی که از گناهی استغفار کند و در عین حال، انجامش دهد مانند کسی است که پروردگارش را  مسخره کرده است.»

 از مراحل توبه، جبران حقوق الهی (حق الله) را توضیح دهید.

پاسخ: توبه کننده تلاش می کند حقوقی را که با «گناه خود» ضایع کرده است، جبران نماید. دسته ای از این حقوق، مربوط به خداوند

است. مهمترین حق خداوند نیز، حق اطاعت و بندگی اوست (توحید عملی). توبه کننده باید بکوشد کوتاهی های خود در پیشگاه الهی را جبران کند؛ برای مثال: نمازها یا روزههای از دست داده را به تدریج، قضا نماید و عبادتهای ترک شده را به جا آورد.

البته، خداوند نسبت به بندگان خود مهربان است و اگر ببیند که شخص توبه کار تلاش خود را کرده و نتوانسته همه گناهان را جبران کند، بقیه موارد را خود جبران نموده و او را عفو می کند.

از مراحل توبه، جبران حقوق مردم (حق الناس) را توضیح دهید.

پاسخ: توبه کننده باید بکوشد اگر ظلم و ستمی بر مردم کرده است، آن را جبران نماید و حقوق مادی یا معنوی آنها را در حد توان ادا

کندورضایت صاحبان حق را به دست آورد و اگر به آنان دسترسی ندارد، به نیابت از آنان صدقه دهدوبرایشان دعای خیر وطلب آمرزش نماید. 

«حقوق مادی» انسانها مهم تر است یا «حقوق معنوی»؟ توضیح دهید.

پاسخ: «حقوق معنوی» انسان ها بسیار مهم تر از حقوق مادی آنان است. اگر با دروغ، غیبت و تهمت آبروی انسانی ریخته شده، اگر قلب پدر یا مادری بر اثر بی حرمتی فرزندی شکسته شده، اگر با توزیع کتاب یا راه انداختن یک شبکه اجتماعی گمراه کننده در فضای مجازی، فساد و تباهی در جامعه گسترش یافته، اگر رفتار ناپسند برخی افراد سبب بدبینی دیگران به دین شده، در واقع، «حقوق  معنوی» افراد ضایع شده است و باید فرد توبه کننده با تمام وجود به جبران حقوق از دست رفته بپردازد.

توبه اجتماعی به چه معناست؟

پاسخ: جامعه نیز اگر در برخی ابعاد از مسیر توحید و اطاعت از خداوند خارج شد، نیازمند بازگشت به مسیر توحید و اصلاح، یعنی؛ «توبه اجتماعی» است.

انحراف های اجتماعی باید در کدام مراحل خود، «اصلاح» شوند و چرا؟

پاسخ: باید در همان «مراحل ابتدایی خود اصلاح شوند تا:

۱) گسترش نیایند.

۲) ماندگار نشوند.

چهار مورد از انحرافهای اجتماعی که باید در همان مراحل ابتدایی خود، «اصلاح شوند، با گسترش نیابند و ماندگار نشوند را بنویسید.

مهمترین راه اصلاح و معالجه جامعه از این بیماری ها چیست؟

پاسخ: «ربا خواری»، «رشوه گرفتن»، «بی توجهی به عفاف و پاکدامنی»،

ظلم کردن و ظلم پذیری» و «اطاعت از غیر خدا»  مهمترین راه اصلاح و معالجه جامعه از این بیماری ها، انجام دادن وظیفه «امر به معروف و نهی از منکر» است.

اگر مردم در انجام دادن وظیفه «امر به معروف و نهی از منکر» کوتاهی کنند؛ چه نتایجی خواهد داشت؟

پاسخ: گناهان اجتماعی، قوی تر و محکم تر می شوند و در تمام سطوح جامعه نفوذ می کنند.

اگر مردم در برابر گناهان جامعه حساسیت نشان دهند و در برابر آنها بایستند و بکوشند که جامعه را به وضع صلاح و درستی باز گردانند؛چه نتیجه ای خواهد داشت؟ بنویسید.

پاسخ: به آسانی می توانند، مانع گسترش گناهان شوند.

اگر مردم در برابر گناهان جامعه کوتاهی کنند و اقدامات دلسوزانه جامعه به جایی نرسد و به تدریج انحراف از حق، ریشه بدواند چه خواهد داشت؟

پاسخ: اصلاح آن مشکل می شود و نیاز به تلاش های بزرگ و فعالیتهای اساسی و زیربنایی پیدا می شود تا آن جا که ممکن است نیاز باشد انسان های بزرگی جان ومال خود را تقدیم کنند تا جامعه را از نابودی و تباهی برهانند و مانع خاموشی کامل هدایت شوند.

تا چه زمانی برای توبه کردن مهلت داریم؟

پاسخ: تمام یا سراسر عمر، ظرف زمان توبه است. اما بهترین زمان برای توبه دوره ای است که؛ امکان توبه، «بیشتر» و انجام آن، « آسانتر» و جبران گذشته، «راحت تر» است.

بهترین زمان توبه که امکان آن، بیشتر، انجام آن آسان تر و جبران گذشته راحت تر است؛ کدام است؟ چرا؟

پاسخ: دوره «جوانی»،زیرا دورۂ انعطاف پذیری، تحول و دگرگونی است درحالی که دوره پیری، دورۂ کم شدن انعطاف و تثبیت خویها و خصلت هاست. اگر در جوانی خصلتهایی در انسان پدید آمد و ماندگار شد، خارج کردن آنها در پیری بسیار سخت و طاقت فرسا خواهد بود.

صفات تاپسندی که در ما انسان ها پدید می آیند، شبیه چه چیزی هستند؟ بنویسید.

پاسخ شبیه ریشه های نهالی هستند که در ابتدا، نفوذگمی در خاک دارد اما هر قدر زمان می گذرد، نفوذ آن، بیشتر می شود و قوی تر می گردد تا جایی که کندن آن درخت بسیار سخت می شود.

تهیه کننده سوالات متن درس هفتم دین و زندگی دوازدهم: جناب آقای قاسم مندوانی

برای مشاهده سایر دروس سوالات متن دین و زندگی دوازدهم روی عبارت لینک دار کلیک کنید.