در این نوشته تمامی سوالات متن درس چهارم دین و زندگی یازدهم رشته های (تجربی ریاضی و فنی) به همراه پاسخ اندیشه و تحقیق درس چهارم دینی پایه یازدهم که شامل 40 سوال می باشد گردآوری شده است که در ادامه می توانید سوالات متن درس چهارم دین و زندگی یازدهم را مشاهده کنید.

سوالات متن درس چهارم دین و زندگی یازدهم

تعلیمات قرآن کریم و سیره رسول خدا (ص) نشان میدهدکه ایشان به عنوان فرستـاده الهی،چند مسئولیت مهم را عهد ه دار
بود؟

پاسخ: «سـه تـا»؛

1 :دریافت و ابلاغ وحی
2 (تعلیم و تبیین تعالیم قرآن [مرجعیت دینی]
3 (اجرای قوانین الهی باتشکیل حکومت اسلامی [ولایت ظاهری]

از مسئولیتهای مهم پیامبر اکرم (ص)،«دریافت و ابلاغ وحی است»آن را توضیح دهید.

پاسخ: رسول خدا (ص)،آیات قرآن کریم را به طور کامل از فرشتۀ وحی دریافت میکرد و بدون ذره ای کم و یـا زیاد به مردم می رساند و میخواند.همچنین،ایشان نویسندگانی را مأمور نوشتن قرآن نمود.عـده زیـادی نیز با اشتیاق،آیـات قرآن را فرا میگرفتند و در سینۀ خود حفظ و به آنها عمل میکردند. 

عبارت:« مـا، ده آیه از قرآن را از پیامبر(ص)فرا میگرفتیم و بعد از اینکه در معنای آنها تفکّر میکردیم و به آن ها عمل می نمودیم بار دیگر برای یاد گرفتن آیات بعدی،نزد ایشان میرفتیم» از زبان چه کسی نقل شده است و درباره چیست؟

پاسخ: «عبدا… بن مسعود»- «دریافت وحی به طورکامل توسط پیامبر (ص) و ابلاغ آن بدون کم و کاست به مردم.»

نویسندگان قرآن را « ……..» وحی وآنان که آیات آن را به خاطر سپرده و حفظ میکردند،« ……..» آن می نامیدند.

پاسخ: «کاتبان»- «حافظان»

اولین و برترین«کاتب» و « حافظ» قرآن کریم،چه کسی بود؟ 
1 (عبدا… بن مسعود

2 (حضرت علی(ع)

3 (عبدا… بن عباس

4 (رسول خدا (ص)

چرا پیامبر اکرم (ص)،علاوه بر رساندن وحی به مردم«وظیفۀ تعلیم و تبیین قرآن کریم» را نیز بر عهده داشت؟
پاسخ: تا مردم بتوانند؛

1 :به معارف بلند این کتاب آسمانی دست یابند.
2 :جزئیات احکام و قوانین آن را بفهمند.
3 :شیوه عملکردن به آن را بیاموزند.

 اولین و معتبرترین مرجع علمی برای فهم عمیق آیات الهی،کدام است؟

پاسخ: «گفتار و رفتار پیامبراکرم(ص)» 

مسلمانان با مراجعه به گفتار و رفتار پیامبر اکرم (ص)، به چه چیزی پیمیبرند و چه چیزی را می آموزند؟

پاسخ: «به معنای واقعی بسیاری از معارف قرآن،پی میبرند» و «شیوه انجام دستورات قرآن را می آموزند.»

چهار مورد از چیزهایی که«کلّیات» آنها در قرآن آمده و مطابق گفتار و رفتار رسول خدا(ص) انجام میدهیم،بنویسید.

پاسخ: 1 -وضو 2 -نماز 3 -روزه 4 -حج

اولین و بزرگترین معلّم قرآنکریم،چه کسی بوده است؟ 

پاسخ: «رسول خدا(ص)»

از مسئولیتهای مهم پیامبر اکرم(ص)،«ولایت ظاهری» را توضیح دهید.

پاسخ: ولایت به معنای «سرپرستی» و «رهبری» است.پیامبراکرم(ص)،بـه محض ایـنکه مردمیثرب[مدینه]،اسلام را پذیرفتند به این شهر هجرت کرد و به کمک مردم آن شهر[انصـار] و کسانی که از مکّه آمده بودند[مهاجرین]،حکومتی را که بر مبنای قوانین اسلام اداره می شد،پیریزی نمود.[ولایت بر جامعه از طریق تشکیل حکومت اسلامی و با اجرای  قوانین الهی است.]

طبق روایات متعددیکه از معصومین ( علیهم السلام ) نقل شده است،آنها؛ اسلام را بر چند پـایـه استوار دانسته اند و از میان آنها مهمترین پایه کدام مورد، شمرده شده است؟

پاسخ: «پنج پایه»؛

1 (نماز

2 (زکات

3 (روزه

4 (حج

5 (ولایت مهمترین آن ها؛ «ولایت»

دو مورد از ضرورت های تشکیل حکومت اسلامی را فقط نام ببرید.

پاسخ: الف) اجرای احکام اجتماعی اسلام

ب) پذیرش ولایت الهی و نفی حاکمیت طاغوت

یکی از دلایل تشکیل حکومت اسلامی«ضرورت اجرای احکام اجتماعی اسلام است»،آن را شرح دهید.

پاسخ: اسلام یک دین کاملاً اجتماعی است؛یعنی علاوه برتوجه به «فرد»، به زندگی«اجتماعی» نیز توجه کامل دارد و تا آنجاکه مقدور بوده،به برخ یاحکام فردی،همچون عبادت نیز جنبۀ اجتماعی داده است؛مثلاً نماز جماعت را از نماز فرادی برتر دانسته است و برای آن،ثواب بیشتری قرار داده است.

یکی از اهداف ارسال پیامبران آن بود که مردم،جامعهای بر پایۀ« عـدل» بنا کنند و روابط مردمی و زندگی اجتماعی خود را براساس«قوانین عادلانه» بنا نهند؛آیا این هدف بزرگ بدون وجود یک نظام حکومتی سالم،میسر است؟توضیح دهید.

پاسخ: خیر، آیا می شودکه خداوند هدفی را برای ارسال پیامبر خود تعیین کند، ولی ابزار و شیوه رسیدن به آن را نادیده بگیرد؟همچنین قرآن کریم احکام اجتماعی متعددی دارد؛مانند«خمس،زکات،حقوق و مسئولیت های خانواده و جامعه، امر  به معروف،نهی از منکر،مبارزه با ظلم و جهاد با تجاوزگران و ستمکاران»روشناستکه اجرای این قوانین،«بدون تشکیل حکومت» امکان پذیر نیست.  

از دلایل تشکیل حکومت اسلامی«ضرورت پذیرش ولایت الهی و نفی حاکمیت طاغوت است»،آن را شرح دهید.

پاسخ: ولی و سرپرست حقیقی انسان ها«خداست» و به همین جهت،فرمانبرداری و اطاعت از دستورهای او و کسانیکه خودش معین کرده،«ضروری» و «واجب» است.

اجرای هر قانون و پیروی از هر کس،هنگامی صحیح است که به گونه ای به قانون الهی و فرمان او باز گردد.همچنین،افرادی که بدون اجازه او فرمان و دستورمیدهند،«طاغوتی»هستند و پیروی از آنها بر مسلمانان،«حرام»است.

«طاغوت» را تعریف کنید.

پاسخ: «کسانیکه به مردم فرمان میدهند و قانونگذاری میکنند،درحالیکه فرمان و قانونشان نشأتگرفته از فرمان الهی نیست،«طاغوت»نامیده می شوند.

پذیرش حکومت طاغوت و انجام دستورهای وی بر مسلمانان،چه حکمی دارد؟
1 (مکروه 2 (مستحب 3 (حرام 4 (واجب

لازم است در جامعه،چه نوع حکومتی وجود داشته باشد؟

پاسخ:حکومتی که مورد پذیرش«خداوند» باشد و دستورات الهی را که در «قرآن» و «روایات» آمده است، به اجرا در آورد.

«ولایت معنوی» را تعریف کنید.

پاسخ: همان، «سرپرستی و رهبری معنوی انسان هاست که مرتبهای برتر و بالاتری از ولایت ظاهری شمرده میشود.»

ولایت معنوی رسول خدا (ص) را توضیح دهید.

پاسخ: ایشان با انجام وظایف عبودیت و بندگی و در مسیر قُرب الهی به مرتبه ای از کمال نائـل شدکه میتوانست عـالم غیب و ماورای طبیعت را مشاهده کند و بـه اذن الهی،در عـالم خلقت  تصرّف نماید.

به طور مثال،به اذن الهی قادر بود بیمار را شفا بخشد،بلایی را از شخص یـا جامعه دور نماید و حـاجـات مردم را در صورتی که صلاح آنها در آن باشد،برآورده سازد.

حدیث امام علی(ع)که درآن می فرماید: «روزی رسول خدا(ص) هزار باب[در] از علم را به رویم گشود که ازهرکدام، هزار باب[در]دیگرگشوده میشد.» اشاره به کدام نوع هدایت است و آموزش این علوم از چه طریقی بود؟

پاسخ: «هدایت معنوی»- «از طریق آموختن معمولی نبود، بلکه به صورت الهام بر روح و جان ایشان بوده است.»

بسیار پیش آمده که عالمی پاک سرشت با همۀ تلاشی که کرده، درحلّ یک مسئلۀ علمی بازمانده و رسول خدا(ص)، به صورت «……….» او را هدایتکرده است.این هدایت معنوی،با«……….» افراد متناسب است.

پاسخ: «الهام،درخواب یـا بیداری»- «لیاقت و ظرفیت»

«عصمت»، به چه معناست؟

پاسخ: به معنای«محفوظ بودن از گناه» است.

یکی از ویژگیهای پیامبران،محفوظ بودن آنان ازگناه بودهاست؛یعنی چه؟

پاسخ: «یعنی آنان کارهایی راکه خداوند واجب کرده است،انجام میدادند و کارهایی را که حرام کرده است،ترک میکردند.»

چرا« عصمت»،لازمۀ پیامبری بوده است؟

پاسخ:زیرا بدون آن،اعتماد مردم بـه پیامبران از بین میرفت و از آنـان پیروی نمی کردند.به عبارت دیگر،«بدون وجود عصمت»،مسئولیت پیامبری به نتیجه نخواهد رسید.

اگر پیامبری در«دریافت وحی و ابلاغ آن به مردم» معصوم نباشد،چه نتایجی خواهد داشت؟

پاسخ:

1 (دین الهی به درستی به مردم نمیرسد.

2 (امکان هدایت، از مردم سلب میشود.

اگر پیامبری در«تعلیم و تبیین دین و وحیالهی» معصوم نباشد،چه نتایجی خواهد داشت؟

پاسخ:

1 (امکان انحراف در تعالیم الهی پیدا میشود.

2 (اعتماد مردم به دین از دست میرود.

اگر پیامبری در«اجرای احکام الهی» معصوم نباشد،چه نتایجی خواهد داشت؟ 

پاسخ: امکان داردکارهایی که مخالف دستورهای خداست، انجام دهد و مردم نیز از او الگو و سرمشق بگیرند و مانند او عمل کنند و به گمراهی دچار شوند.

اگر از ما سؤال شود:«چه کسی تشخیص میدهد که کدام فرد توانایی مقاومت در مقابل وسوسۀ گناه را دارد؟» چـه جوابی باید بدهیم؟

 پاسخ: روشن است کـه اینکـار از انسان ها ساخته نیست و فقط خداوند است کـه از آشکار و نهان افراد اطلاع دارد و میتواند، توانایی فرد در دوری از گناه را تشخیص دهد.بنابراین، وقتی خـداونـد کسی را بـه پیامبری بر میگزیند،معلوم میشود که وی میتواند مسئولیت خود را به درستی انجام دهد

معصومیت از گناه و خطا پیامبران به چه صورت است؛آیا یک مانع بیرونی[مانند فرشته]،آنان را ازگناه و خطا حفظ می کنند یـا آنان با اختیار خود به سمت گناه و خطا نمی روند؟توضیح دهید.

پاسخ: پیامبران با این که مانند ما انسان ها«غریزه» و «اختیار» دارند،در مقام عمل به دستورات الهی دچارگناه نمی شوند؛ زیرا کسیگناه میکند که هوی و هوس بر او غلبه کند و کسیکه حقیقت گناه و معصیت را مشاهده میکند و میداند که بـا انجام آن،از چشم خـدا می افتد و از لطف و رحمت او دور می شود،محبت به خداوند را بـه هیچ چیز عوض نمی کند. 
ما انسانها در مورد«بعضی»ازگناهان معصوم هستیم و حتّی تصور آنها نیز برای ما ناراحت کننده و آزار دهنده هستند، اما پیامبران در مورد «همۀ» گناهان عصمت دارند.

چگونه ما مسلمانان، میتوانیم قدردان تلاشها و مجاهداتهای پیامبر اکرم(ص)باشیم؟

پاسخ: «با اتّحاد و همدلی با یکدیگر، نگذاریم دشمنان اسلام زحمات و تلاش های آن حضرت را بیاثر کنند.»

یکی از نتایج تبدیل همبستگی مسلمانان بـه دشمنی و اختلاف های معمولی اقـوام و مذاهب اسلامی را بزرگ نشان دادن، چیست؟

پاسخ:«تجزیۀ کشورهای کوچک در سده اخیر بود تا قدرتهای استعمارگر به راحتی بتوانند بر آنها سلطه پیدا کنند و ذخایر آنان را به تاراج ببرند.این سیاست،اکنون نیز از سوی قدرتهای استعماری در کشورهای منطقه در حال اجراست.

امام خمینی (ره) در یکی از پیامهایخود به مسلمانان درباره«وحدت» چه نکاتی را بیان فرموده اند؟

پاسخ: ای مسلمانان جهان که به حقیقت اسلام ایمان دارید؛
1 (به پا خیزید و در زیر پرچم توحید و در سایۀ تعلیمات اسلام مجتمع شوید.

2 (دست خیانت اَبر قدرتها را از ممالک خود و خزائن سرشار آن کوتاه کنید.

3 (دست از اختلافات و هواهای نفسانی بردارید که شما دارای همه چیز هستید.

4 (بر فرهنگ اسلامی تکیه کنید و با غرب و غرب زدگی مبارزه نمایید و روی پای خودتان بایستید.

برای اینکه ما مسلمانان بتوانیم وحـدت میان خـود را تقویت کنیم و از قدرت حدود دو میلیارد مسلمان و امکانات بی نظیر سرزمینهای اسلامی برای پیشرفت خود استفاده کنیم، نیازمند به چه چیزی هستیم؟

پاسخ:نیازمند اجرای بـرنامه های دقیقی هستیم که نقشه های تفرقه افکن استعمارگران و عوامل آنـان را در سرزمینهای اسلامی خنثی کند و دلهای مسلمانان را به یکدیگر نزدیک کند. 

سه مورد از اقداماتی که باعث ایجاد وحدت میان مسلمانان میشوند را بنویسید.

پاسخ: 1 (از اهانت و توهین به مقدسات سایر مسلمانان خودداری کنیم.

2 (از مظلومان در تمام نقاط جهان، با روشهای درست دفاع کنیم و برای رهایی آنان از ظلم بکوشیم.

3 (کسانیکه به ظاهر خود را مسلمان مینامند ولی بـا دشمنان اسلام دوستی میورزند، بشناسیم و فریب برنـامه های آنان را نخوریم.

برای اینکه از اهانت و توهین به مقدسات سایر مسلمانان خودداری کنیم، شایسته است چه کاری را انجام دهیم؟ 

پاسخ: شایسته است اعتقادات خود را با «دانش» و «استدلال»، اعتلا و ارتقا ببخشیم.

چرا باید اعتقادات خود را با«دانش» و «استدلال»،اعتلا و ارتقا ببخشیم؟ تـا بتوانیم بـا دیگر مسلمانان بـر اساس معرفت و استدلال سخن بگوییم و اعتقادات خود را به نحو صحیح و بدون نزاع و ناسزاگویی بیان کنیم.

سخن رسول خدا (ص) که درآن میفرمایند:«هرکس فریاد دادخواهی مظلومی را که از مسلمانان یاری میطلبد بشنود، اما به یاری آن مظلوم برنخیزد،مسلمان نیست.» به کدام یک از برنامه های وحدت میان مسلمانان اشاره دارد؟

پاسخ: «از مظلومان در تمام نقاط جهان، با روشهای درست دفاع کنیم و برای رهایی آنان از ظلم، بکوشیم.»

روش کسانیکه به ظاهر خود را «مسلمان» می نامند ولی با دشمنان اسلام دوستی می ورزند،چگونه است؟

پاسخ: چنین است کـه دشمنان اسلام مانند صهیونیستها را دوست و بـرخی مسلمانان را دشمن معرفی میکنند؛بـه طوریکه مردم عادی به«تدریج» با دشمنان واقعی اسلام دوستیکنند و با گروهی از مسلمانان، دشمنی بورزند.

پاسخ پیام آیات و تحقیق درس چهارم دین و زندگی یازدهم

احادیث :

حدیث امام باقر(ع): مهمترین پایه اسلام از دیدگاه امام باقر(ع) ولایت است

. تدبر در قرآن

: آیه 60 سوره نساء

پاسخ ب ، عدم مراجعه به غیر خدا برای قضاوت و داوری

آیه 125 سوره حدید

پاسخ الف ، برپایی عدالت اجتماعی با نیروی مردم کسف رابطه : دلیل 1) (ب) پذیرش ولایت الهی و نفی حاکمیت طاغوت. نظام سیاسی غیراسلامی ، برگرفته از دستورات الهی قرآن و روایات نیست. دلیل 2 (الف) ضرورت اجرای احکام اجتماعی اسلام ، توجه به جنبه های مختلف زندگی فردی و اجتماعی انسان

اندیشه و تحقیق :

|1) نمونه هایی از احکام اجتماعی اسلام را که اجرای آن ها نیازمند تشکیل حکومت اسلامی است، بیان کنید .

خمس، زکات، حقوق و مسئولیت های خانواده و جامعه ، نماز جمعه و جماعت ، امر به معروف و نهی از منکر، مبارزه با ظلم و جهاد با تجاوزگران و ستمکاران 

2-به نظر شما کدام یک از احکام و دستورات دین اسلام نیاز بیشتری به تشکیل حکومت اسلامی دارد؟

مواردی که بیشتر جنبه اجتماعی داشته باشد. به نظر من (و) 3) با توجه به حدیث امام باقر(ع) بیان کنید که چرا ولایت از نماز و روزه و سایر عبادات مهم تر است؟ چون ولایت و رهبری رهبران الهی تضمین کننده اقامه و اجرای بهتر اعمال خواهد بود و اگر ولایت و حکومت اسلامی نباشد، امکان اجرای احکام الهی وجود ندارد.

 

تهیه کننده سوالات متن درس چهارم دین و زندگی یازدهم : جناب آقای قاسم منداونی

برای مشاهده سایر سوالات درس به درس دین و زندگی یازدهم روی عبارت رنگی کلیک کنید