سوالات متن فصل پنجم زمین شناسی یازدهم

در این نوشته سوالات متن فصل پنجم زمین شناسی یازدهم چاپ سال ۹۹ رشته های ریاضی فیزیک و علوم تجربی را برای آمادگی هر چه بیشتر شما برای پرسش های کلاسی و امتحانات میان و پایان ترم قرار داده شده است.

در ادامه ۳۵ پرسش و پاسخ فصل پنجم زمین شناسی پایه یازدهم برای استفاده شما عزیزان قرار گرفته است.

سوالات فصل پنجم زمین شناسی یازدهم

سوالات فصل زمین شناسی و سلامت بدین شرح است:

۱- عناصرزمین زاد و ارتباط آن ها با سلامتی انسان را توضیح دهید.

منشأ همه عناصرسازنده بدن انسان و سایرجانداران، اززمین است.به عبارتی این عناصر،زمین زادهستند. اگر مقدار این عناصر به دلایلی در بدن، کم یا زیاد شود، سلامت انسان به خطر می افتد .

۲- تاریخچه بررسی تاثیرمواد زمین برتندرستی انسان را بنویسید.

تأثیر مواد زمین بر تندرستی انسان از هزاران سال پیش شناخته شده است. در متون قدیمی پزشکی چینی، ارتباط زمین و سلامت انسان یادآوری شده است. در ایران، دانشمندانی مانند ابوریحان بیرونی، ابن سینا وخواجه نصیرالدین توسی درکتاب های خودبه فواید برخی ازسنگ ها وکانی هابرای درمان بیماری ها اشاره کرده اند .

۳- تعریف زمین شناسی پزشکی را بنویسید.

ازمدت ها پیش مشخص شده بودکه برخی بیماری هادرمناطق خاصی اززمین،شیوع بیشتری دارند. دانشمندان با آگاهی از ارتباط بین زمین و سلامتی، میان رشته جدیدی به نام زمین شناسی پزشکی را به شاخه های علم زمین شناسی افزودند تا نقش و تأثیر عناصر و کانی ها که از طریق هوا، آب وغذا وارد بدن ما و دیگر موجودات زنده می شوند، را مطالعه کنند .

۴- آیا زمین شناسی پزشکی یک علم درمانی است وبا چه علومی درارتباط است؟

زمین شناسی پزشکی، یک علم درمانی نیست؛ بلکه به دنبال بررسی عامل بیماری های زمین زاد است. بنابراین ارتباط نزدیکی بازیست شناسی، شیمی و شاخه های علم پزشکی دارد.

۵- تاثیرعناصرزمینی(سنگ و خاک)برسلامتی انسان را توضیح دهید.

سنگ ها، بخش اساسی سازنده زمین هستند که از عناصر مختلف تشکیل شده اند. هوازدگی سنگ ها، باعث تشکیل خاک می شود . گیاهان بر روی خاک می رویند و جانوران، از گیاهان تغذیه می کنند. آب آشامیدنی نیز، در طی حرکت خود در چرخه آب، از درون سنگ ها وخاک ها، عبور و برخی عناصر آن ها را در خود حل می کند . هوا و بیشتر غبارها و گازهای موجوددر هواکره، منشأ زمینی دارند. بنابراین سلامت انسان و سایر موجودات زنده تحت تأثیر عناصرزمینی است.

۶-اهمیت علم ژئوشیمی را توضیح دهید.

علم ژئوشیمی در بررسی ترکیب شیمیایی سنگ ها، خاک و آب به ما کمک می کند. مطالعات ژئوشیمیایی نشان می دهد که توزیع عناصر در زمین و ترکیب سنگ ها در مناطق مختلف، متفاوت است.

۷- تاثیر عناصر اساسی بر بدن انسان را بنویسید.

عناصر اصلی مانند اکسیژن از زمین به بدن موجودات منتقل و وارد بافت های مختلف بدن می شوند . عناصر مورد نیاز برای عملکرد دستگاه های بدن، عناصر اساسی هستند . این عناصر، در تمام بافت های سالم بدن وجود دارند و نبود یا کمبود و حتی وجود آن ها در مقادیر بیشتر از حد نیاز، باعث ایجاد بیماری یا عارضه می شود.

۸- تاثیرعناصر جزئی برسلامت انسان را بنویسید.

عناصر جزئی، در پوسته زمین و بدن موجودات زنده به مقدار بسیار کم یافت می شوند .

این عناصر، گاهی در بدن به عنوان عنصر اساسی و مورد نیاز و گاهی به عنوان عنصر سمی محسوب می شوند که باعث ایجاد عوارض و یا بیماری می گردند.

۹- کاربرد نقشه ژئوشیمیایی عناصر را درسلامتی انسان با مثال توضیح دهید.

زمین شناسان با تهیه نقشه پراکندگی ژئوشیمیایی عناصر،مناطقی راکه احتمال خطربیماری های خاصی در آن ها وجود دارد، شناسایی می کنند .

برای مثال نقشه ژئوشیمیایی فلز سمی کادمیم در خاک کشور سوئد درشکل مقابل نشان داده شده است . به همین ترتیب می توان با تهیه نقشه از مناطقی که در آن بیماری های خاصی شایع است،به بررسی عوامل زمین شناسی مؤثربر ایجادآنها پرداخت.

۱۰- چگونگی انتقال آرسنیک به مواد غذایی از طریق زغال سنگ را بنویسید.

آرسنیک موجود در بعضی از سنگ ها، مانند زغال سنگ به مواد غذایی منتقل می شود . به نمونه ای از آن می توان در خشک کردن فلفل قرمز و ذرت به وسیله زغال سنگ در ناحیه ای از جنوب چین اشاره کرد . در این منطقه، خشک کردن مواد غذایی با حرارت زغال سنگ در محیط بسته، سبب آزاد شدن آرسنیک و ورود آن به مواد غذایی و آلودگی آن ها می شود .

۱۱- کادمیم درچه سنگ هایی وجوددارد و خطرات آن درسلامتی چیست؟

کادمیم، عنصری سمی و سرطان زاست که درکانسنگ های سولفیدی یافت می شود و مهمترین منشأ آن در معادن روی و سرب است . این عنصر، از طریق گیاهان خوراکی و آب وارد بدن می شود و به اندام کلیه و مفاصل آسیب می رساند.

۱۲- جیوه درکدام مناطق به دست می آید؟

جیوه، عنصری سمی است که از سنگ های آتشفشانی، چشمه های آبگرم، در طی فرایند استخراج مواد معدنی و جداسازی طلا از کانسنگ آن به دست می آید .

۱۳- درکدام مناطق آلودگی کسترده جیوه مشاهده می شود؟

درمناطق معدنی، فرایند استخراج طلا یا ملقمه کردن طلا با جیوه در فعالیت های معدنی، منجر به آلودگی گسترده جیوه شده است.

۱۴- خطرات جیوه برای سلامتی انسان چیست؟

قرارگیری دراز مدت در معرض جیوه، از طریق دهان )آب و غذا( و پوست، باعث آسیب رساندن به دستگاه های عصبی، گوارش و ایمنی می شود.

۱۵- فلوئور چیست و چگونه وارد بدن انسان می شود؟

فلوئور، یک عنصر اساسی است که کمبود یا مصرف زیاد آن، هر دوباعث بروز بیماری می شود و منشأ اصلی و مسیر ورود آن به بدن، از راه نوشیدن آب است .

۱۶- فلوئوردرترکیب کدام کانی ها وجود دارد؟

فلوئوردر ترکیب کانی های رسی و میکای سیاه به مقدار زیاد وجود دارد .

۱۷- پیامدهای ورود کافی فلوئور به بدن رابنویسید.

دندان از کلسیم فسفات و موادآلی تشکیل شده است . ورود مقداری فلوئور به ساختار بلوری دندان، باعث سخت تر شدن آن ومقاومت بیشتر در برابر پوسیدگی می شود. همچنین فلوئور در کاهش ابتلا به پوکی استخوان نیزمؤثر می باشد .

۱۸- نتایج کمبود فلوئور دربدن انسان را بنویسید.

کمبود فلوئور در رژیم غذایی، از مدت ها پیش عامل پوسیدگی دندان، شناخته شده و به همین دلیل، برای جبران این کمبود، مقداری فلوئور در ترکیب خمیر دندان وارد شده است.

۱۹- سلنیم در کدام کانی ها وجوددارد وچگونه وارد بدن انسان می شود؟

سلنیم، یک عنصر اساسی است که در کانی های سولفیدی وبه خصوص در معادن طلا و نقره، چشمه های آبگرم، سنگ های آتشفشانی و خاک های حاصل ازآنها به مقدار زیاد یافت می شود . بنابراین، منشأ اصلی سلنیم از خاک و مسیر ورود آن به بدن انسان، از طریق گیاهان است.

۲۰- کمربند گواتردر کجاقرار دارد؟

در سده نوزدهم، بیماری گواتر در نیمه شمالی آمریکا بسیار رایج بود و این منطقه، کمربندگواتر نامیده می شد .

۲۱- ارتباط میان کمبود ید و بیماری گواتر را بنویسید.

پژوهش ها نشان داد که کمبود ید در خاک این منطقه و گیاهان و دام های آن باعث این بیماری شده است و هنگامی که ید به رژیم غذایی مردم این منطقه اضافه شد، بیماری گواترکاهش یافت .

۲۲- دلیل زمین شناختی کمبود ید دربخش شمالی ایالات متحده امریکا چیست؟شرح دهید.

دلیل زمین شناختی این است که دربخش شمالی ایالات متحده پس ازعصر یخبندان،باآب شدن یخ ها، حجم زیادی آب در خاک نفوذ کرد و نمک های بسیار انحلال پذیر ید را با خود شستو خاک های فقیر از ید را بر جای گذاشت .

۲۳- کمبود ید در کدام مناطق مختلف جهان بیشتر شایع است؟

کمبود ید در مناطق مختلف جهان، به خصوص مناطق کوهستانی دور از دریا، که فرسایش و بارندگی شدید، خاک را از ید فقیر می کند، بسیار شایع است.

۲۴- روی چگونه وارد بدن انسان می شود؟

روی، از عناصر فلزی مهم به شمار می رود و یک عنصر جزئی اساسی با منشأ زمینی است که بیشتر از طریق گیاهان وارد بدن انسان می شود.

۲۵- سنگ های دارای روی را نام ببرید.

روی، علاوه بر اینکه درکانی های سولفیدی به مقدار زیاد وجود دارد، در سنگ های آهکی و برخی سنگ های آتشفشانی نیزفراوان است .

۲۶- عوارض کمبود روی را بنویسید.

عوارض کمبود روی، شامل کوتاهی قد و اختلال در سیستم ایمنی بدن است. زیادی مقدار روی می تواند باعث کم خونی و حتی مرگ شود .

کمبودهای ناحیه ای عنصر روی که ارتباطی با سنگ شناسی و خاک های منطقه دارد را باید با واردکردن غذاها و داروهای روی دار مکمل رفع کرد.

۲۷-عوارض سختی آب را بنویسید.

از مدت ها پیش مشخص شده است که سختی آب آشامیدنی در مناطق مختلف، متفاوت و با زمین شناسی منطقه مرتبط است. این عامل، با انواع خاصی از بیماری های کلیوی رابطه دارد.

۲۸- اثرات توفان های گرد و غبار و ریزگردها را بنویسید.

* کاهش میزان انرژی دریافتی از خورشید )غبارها گرما را بازتاب و زمین را سرد می کنند )

* انتقال باکتری های بیماری زا به مناطق پر جمعیت

* افت کیفیت هوا

* فراهم کردن مواد مغذی اساسی برای جنگل های بارانی مناطق گرمسیری

*انتقال مواد سمی

۲۹- زمین شناسان چگونه منشا ء ریزگردها را شناسایی می کنند؟
زمین شناسان در مطالعات خود، نوع کانی های تشکیل دهنده و ترکیب ژئوشیمیایی ریزگردها وغبارها را بررسی می کنند . آنها طی این بررسی ها، سرچشمه ریزگردها را با تصاویر ماهواره ای بررسی و نحوه انتقال آنها تا فواصل دور را مطالعه می کنند تا بتوانند پیامدهای حاصل از استنشاق غبارها برسلامت انسان را پیش بینی و راهکارهایی برای کاهش اثرات آنها پیدا کنند .

۳۰- عوارض ریزگردها برسلامت انسان را بنویسید.

ذرات بسیار ریز غبار با ورود به ریه، باعث بیماری های ریوی می شوند. هرچه غلظت این غبارها، بیشتر باشد، نرخ بیماری های مزمن دستگاه تنفسی و مرگ و میر مرتبط با آن افزایش می یابد.

۳۲- تاثیر آتش فشان ها برزمین را توضیح دهید.

فعالیت های آتش فشانی، فلزها و عناصر دیگر را از اعماق زمین به سطح می آورند .

۳۳- تاثیرات آتش فشان پیناتبو فیلیپین برزمین را توضیح دهید.

برای مثال بر اثر فوران آتشفشان پیناتوبو فیلیپین در سال ۱۹۹۱ میلیون ها تن خاکستر وارد اتمسفرو بر روی منطقه ای به وسعت هزاران کیلومتر مربع پخش شد که دارای همه عناصر جدول تناوبی بود .

۳۴- آتشفشان ها چگونه موجب به خطرافتادن سلامتی انسان ها می شوند؟

آتش فشان ها، افزون بر عناصر اساسی، عناصر دیگری مانند آرسنیک، بریلیم، کادمیم، جیوه، سرب، رادون و اورانیم را هم وارد محیط می کنند که در شرایط خاص، خطرناک هستند .و سلامت مردم را تهدید می کنند. این گونه فوران های آتش فشانی هر چند سال یک بار در تاریخ زمین رخ داده اند .

۳۵-کاربردکانی ها درداروسازی را با مثال بنویسید.

کانی ها، استفاده های گسترده ای در داروسازی و صنایع بهداشتی دارند . پودر بچه که از کانی تالک تشکیل شده است، آشنا ترین مثال استفاده از کانی ها در این صنایع است . در آنتی بیوتیک هاو قرص های مسکن و … از کانی های مختلف، به ویژه انواع رس ها استفاده می شود . در خمیردندان ها از کانیفلوئوریت و کوارتز و در صنایع آرایشی از تالک، میکا ها و رس ها استفاده می شود.

تهیه و تنظیم سوالات متن فصل پنجم زمین شناسی یازدهم : جناب آقای محسن یوسفی