پاسخ فعالیت های فصل چهارم زمین شناسی یازدهم

گام به گام فصل چهارم زمین شناسی یازدهم شامل چندین فعالیت است که در ادامه می توانید پاسخ فعالیت های فصل چهارم زمین شناسی یازدهم را به صورت کامل مشاهده کنید.

بیشتر بیندیشید صفحه ۶۹ زمین شناسی یازدهم

با توجه به مورفولوژی منطقه، کدام محل را برای ساخت یک پل بر روی رودخانه پیشنهاد می کنید؟

دراین شکل نمی توان دقیق توضیح داد ولی انتخاب مکان مناسب پل روی رودخانه به معیارهای زیادی همچون اقتصادی، حمل و نقل و ژئومورفولوژی وابسته است. مناسب ترین مکان ها برای احداث سازه پل در یک مطالعه موردی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی ( AHP ) و منطق فازی در محیط GIS شناسایی می شوند.

ابتدا طول رودخانه بر اساس خصوصیات مشابه به چندین بازه تقسیم بندی می شود که هر کدام، یک گزینه برای انتخاب محل ساخت پل می توانند باشند. سپس معیارهای اصلی مکان یابی معرفی و با استفاده از آنها، لایه های مختلف GIS تعریف می شوند

جمع آوری اطلاعات صفحه ۷۳ بر عهده شماست!

 

با هم بیندیشید صفحه ۷۴ زمین شناسی یازدهم

شرایط مختلفی از وضعیت شیب و امتداد لایه های سنگی و موقعیت انتخابی برای ساختگاه سد، در شکل زیر نمایش داده شده است. با در نظر گرفتن فرار آب و پایداری بدنه سد، حالت مطلوب و حالت نامطلوب را برای احداث سد مشخص کنید.

اگر سدی بدون مطالعه و بررسی کافی زمینشناسی احداث گردد، بی شک تنها یک فاجعه اقتصادی و محیط زیستی از خود بجا میگذارد. تمامی نواحی که دریاچه سد آنها را میپوشاند و همچنین زیر سازه سد باید بطور دقیق مورد گمانه زنیهای کارشناسی قرار گیرد.

وجود تنها یک بخش آهکی در اطراف دریاچه باعث خواهد شد تا آب به تدریج بخش آهکی را از بین برده و به خارج راه نفوذ پیدا کند یا در دراز مدت برهم ریختن محاسبهها را سبب شود. نظیر چنین واقعهای برای سد لار افتاد و این سد در حال حاضر از یک سوم ظرفیتش بهرهبرداری مینماید .
مطالعات زیستمحیطی به مجموعه مطالعاتی گفته میشود که اثر تغییرات ایجاد شده توسط سد و دریاچه آٔن و همچنین تقلیل آب پایین دست را بر روی زیستبوم منطقه شناسایی، محاسبه و هزینه یابی میکنند.

علاوه بر این، این اثر باید بر روی شهرها و روستاها و سایر المانها (همچون آثار باستانی در مورد سد سیوند) در کنار ارزیابی تاثیرها بر محیط زیست مورد بررسی قرار گیرند تا در محاسبه های سود و زیان کلی پروژه، و گزینشهای پایانی در نظر گرفته شوند؛ که درکنار این شناخت با استفاده از مدل سازی اطلاعات ساختمان می توان به بهینه ترین برنامه تعمیرات و نگهداری هر ساختمانی از جمله سازه سد رسید که بهره برداران را در راهبری این گونه سرمایه های ملی یاری میدهد.

جمع آوری اطلاعات صفحه ۷۴ زمین شناسی

درمورد علت فرارآب از مخزن سد لاراطلاعات جمع آوری کنید و درکلاس ارائه دهید.

یکی از دلایل خالی بودن ۹۵ درصد مخزن سد لار، کاهش آوردهای رودخانه ای به تبع کاهش بارش هاست. اما دلیل اصلی چیز دیگری است. حدود ۳۵ سال از آبگیری این سد می گذرد و در این مدت بخشی از بدنه مخزن سد نشتی دارد.

آب از رودخانه های بالادست جریان یافته و به مخزن سد لار می ریزد اما مخزن این سد نمی تواند بخش قابل توجهی از این آب را نگه داشته و با فرار آب از بدنه مخزن این سد، چشمه های کوچک و بزرگ در پایین آن از دل خاک بیرون آمده و آب فرار کرده از این چشمه ها جاری می شود .
برآورد بلند مدت ( ۲۵ ساله )  نشان می دهد که حداقل فرار آب از مخزن سد لار ۳ مترمکعب در ثانیه و حداکثر آن حدود ۱۳ مترمکعب در ثانیه است. متوسط فرار آب این سد در طول سال حدود ۷ مترمکعب در ثانیه برآورد می شود.

از اینرو، به طور متوسط در یک ۲۴ ساعت، حدود ۶۰۵ هزار مترمکعب آب از مخزن سد لار به پایین دست نشت می کند. این رقم در طول یکسال حجم ۲۲۰ میلیون مترمکعب آب شیرین را شامل می شود که رقم بسیار بزرگی است.

با هم بیندیشید صفحه ۷۵ زمین شناسی یازدهم

با توجه به شکل های زیر، احداث تونل در کدام مناسب تر است؟ دلیل خود را بیان کنید.

البته با شکل هایی که آمده نمی توان بطوردقیق بررسی کرد والبته تونل ها انواع مختلف دارندولی می توان تاحدودی به شکل زیر مطرح کرد:
درشکل الف: اگر لایه بندی با جهت تونل یکی باشد و این لایه زیاد سخت نباشد حفرتونل راحت تر و با هزینه کم تری انجام می شود ودرشکل ب محورتونل عمود برلایه بندی است و احتمالا بضی از لایه ها بسیارسخت می باشند و حفرتونل را با مشکلاتی روبه رو می کند و هرینه ها را افزایش می دهد.

کاوش کنید صفحه ۷۶
دلیل ناپایداری تونل در زیر سطح ایستابی را بررسی کنید.

اگر تونل درزیرسطح ایستابی باشد به دلیل ورود آب به داخل تونل مشکلات فراوانی را ایجاد می کند و…

با هم بیندیشید صفحه ۷۸ زمین شناسی یازدهم

اثرات مثبت و منفی پوشش گیاهی، در پایدارسازی دامنه ها چگونه است؟

اثرات مثبت پوشش گیاهی:

پوشش گیاهی مانع نفوذ آب به داخل خاک کی شود.

ریشه ها رطوبت خاک را می گیرندو مجب کاهش فشارآب های زیرزمینی می شود. 

ریشه باعث افزایش مقاومت کششی خاک می شود. 

ریشه ها ممکن است به لایه های سخت زیرین خاک برسند و باعث پایداری خاک شوند. 

ریشه ها ذرات خاک را به هم متصل می کنند و احتمال فرسایش را کم می کنند .

پیامدهای منفی پوشش گیاهی:

وزن درخت موجب ناپایداری خاک می شود .

وازگو نی درختان دراثروزش بادهای شدید .

تخلیه رطوبت خاک و خشک کردن خاک و ایجاد شکاف درخاک و نفوذ آب به داخل خاک و افزایش فشار منفذی آب ها و ناپیداری خاک.

با هم بیندیشید صفحه ۷۹ زمین شناسی یازدهم

یکی از روش های پایدارسازی دامنه ها و ترانشه ها، میخکوبی (nailing) است که در شکل زیر نشان داده شده است. در مورد این روشها در کلاس بحث کنید.

میخکوبی خاک ( به انگلیسی: Soil Nailing ) جزو بهترین روشهای به کار بسته شده برای پایدارسازی شیبهای خاکی است. نحوه کلی کار در این روش، حفر شبکهای از سوراخها در دیواره خاکی، قرار دادن میلگردهای فولادی و در نهایت پر نمودن فضای خالی سوراخها با استفاده از دوغاب سیمان است.

جمع آوری اطلاعات صفحه ۸۰ زمین شناسی یازدهم

به چه دلیل ازهسته رسی برای ساخت سدهای خاکی استفاده می شود؟

سدهای خاکی با هسته رسی می باشند. آب در حین عبور از هسته سد به دلیل نفوذ پذیری بسیار کم، مقدار زیادی از انرژی پتانسیل خود را بدلیل اصطکاک از دست میدهد و در نتیجه مقدار نشت نیز به تناسب کاهش می یابد. این نوع سدها خود می توانند با هسته مرکزی قائم یا هسته شیب دار (مایل) ساخته شوند که انتخاب می یابد.

این نوع سدها خود می توانند با هسته مرکزی قائم یا هسته شیب دار (مایل) ساخته شوند که انتخاب هر نوع از این هسته ها در یک سد خاکی مزیت ها و معایبی را به همراه دارد. یکی از مسائلی که نوع هسته رسی (مایل یا قائم) در آن نقش دارد، تاثیر متفاوت هر نوع هسته رسی بر پایداری دینامیکی یک سد خاکی میباشد که متاسفانه علی رغم اهمیت بالای این مسئله تا کنون تحقیقات دقیقی در این مورد صورت نگرفته است.

در این تحقیق پس از انجام تحلیل دینامیکی با دو روش شبه استاتیکی و دینامیکی مشاهده میشود که یک سد خاکی با هسته رسی مایل رفتار دینامیکی پایدارتری نسبت به یک سد خاکی با هسته قائم دارد.

مشاهده کنید صفحه ۸۱ زمین شناسی یازدهم

یک کلوخ را روی سطح صافی قرار دهید و به تدریج روی آن آب بریزید و رطوبت آن را به تدریج افزایش دهید. تغییر شکل آن را در مراحل مختلف مشاهده کنید.

با رختن آب برروی یک کلوخ ،به مرور کلوخ با عمل فرسایش به وسیله آب تبدیل به گل می شود و در آخر تمام کلوخ تمام شده و به رسوبات گلی تبدیل می شود و…

همچنین ببینید: سوالات فصل چهارم زمین شناسی یازدهم

تهیه کننده  پاسخ فعالیت های فصل چهارم زمین شناسی یازدهم : جناب آقای محسن یوسفی