سوالات متن درس پنجم جامعه شناسی دوازدهم انسانی

در این نوشته با سوالات متن درس پنجم جامعه شناسی دوازدهم انسانی همراه شما انسانی های دوازدهمی هستیم. کامل ترین و جامعه ترین پرسش و پاسخ یا همان سوالات متن درس پنجم جامعه شناسی دوازدهم با ۲۱ سوال با جواب را در ادامه مطلب مشاهده کنید.

سوالات متن درس پنجم جامعه شناسی دوازدهم

۱-چه پرسش های از معنای زندگی می توان در نظر گرفت ؟

پاسخ: معنا ،معیار و دلایل زنده بودن، پایان زندگی ،مراحل زندگی ،تنفر از زندگی، آرامش از زندگی، رنج های زندگی ،همواره ذهن انسان ها و صاحب نظران علوم اجتماعی را به خود مشغول کرده است. 

۲ -در چه صورتی بررسی و مطالعه پدیده های انسانی و اجتماعی به نتیجه گیری های غلط و اشتباه منجر می شود؟

مثال بزنید. پاسخ: در صورتی که پیچیدگی های پدیده های انسانی و اجتماعی و عمق آن ها بدون انگیزه ها و بسترهای تاریخی و فرهنگی مورد مطالعه قرار گیرند. مثلا شهادت در راه خدا ،مرگ در راه دفاع از میهن، خود کشی ،پدیده هایی هستند که از معنا و انگیزه متفاوت اند ولی ظاهر یکسان آنها اقدام آگاهانه در جهت هدف خود است. 

۳ -پدیده های شهادت طلبی ،فدا کردن جان برای وطن ،خودکشی چه شباهت و تفاوت هایی دارند؟

پاسخ: شباهت هر ۳ استقبال و اقدام آگاهانه در جهت حذف خود) مرگ( است. ولی از نظر معنا متفاوت اند: شوق به حیات جاودانه و دیدار با محبوب الهی و دفاع از دین الهی در شهادت طلبی معنا مییابد، دفاع از کشور یا کشورگشایی به فدا کردن جان برای وطن معنا میدهدو گریز از سختی های اجتماعی و اقتصادی و بحران معنویت موجب اقدام خودکشی میشود.)

گاهی فرد خود را به کشتن میدهد برای دیگران که ایثار و شهادت است و گاهی خودخواهانه است برای رهایی از سختی های زندگی است و دیگران را به زحمت می اندازد.()کامیکازه ها خلبانان عملیات انتحاری برضدناوگان دریایی آمریکا،نوعی  فداکردن جان در راه دفاع از وطن محسوب می شود.)

۴ -کدام پدیده اجتماعی پس از انقلاب صنعتی رواج بی سابقه یافت و چه کسانی در صدد چارهاندیشی درباره آن بودند؟

پاسخ: مسئله خودکشی به شکل بی سابقه ای در جوامع صنعتی رواج پیدا کرد و به گونه ای که جامعه شناسان، روانپزشکان ،اقتصاددانان ،حقوقدانان و حتی فیلسوفان را به مطالعه این پدیده و چاره اندیشی برای آن داده است.( با وجود تفاوت بین نظرات آن ها)

۵ -در خصوص پدیده خودکشی بین جامعه شناسان چه تفاوت دیدگاهی وجود دارد؟

پاسخ: برخی به عوامل ساده، سرراست و کاملا قابل پیش بینی را مورد توجه قرار میدهند. مانند فقر، کاهش رفاه عمومی و برخی به عمق پیچیدگی های این پدیده مانند:عدم انسجام و هماهنگی اجتماعی توجه دارند و این انتقاد را وارد می دانند که نرخ خودکشی در بعضی از جوامع با سطح رفاه عمومی بالا از برخی از جوامع با سطح رفاه و شرایط اقتصادی پایین، بیشتر است. 

۶ -ویژگی های دیدگاه و رویکرد تفسیری- تفهمی را بنویسید .

پاسخ:۱ -رویکرد تفسیری ازنظر روش نقطه مقابل رویکردی تبیینی است. )نگاه تبیینی به پدیده ها صوری،ظاهری وبیرونی است ولی نگاه تفسیری  درونی ومعنای لایه های درون است.)

۲ -کنشگران بر اساس معنایی که در ذهن دارند دست به عمل می زنند.

۳ -برای فهم زندگی اجتماعی باید از ظاهر پدیده های اجتماعی عبور کرد و به معنای نهفته در کنش ها راه یافت.

۴ -برای فهمیدن دلایل کنشهای اجتماعی باید به زمینه فرهنگی که آن کنشگر در آن به عمل دست زده است مراجعه کنیم. 

۷ -وقتی از معنای کنش میپرسیم دقیقا درباره چه چیزی سوال می کنیم؟

پاسخ :۱-گاهی منظورمان قصد و هدف کنشگر از انجام دادن کنش است. مثلا ممکن است هدف دانش آموزی از درس خواندن کسب نمره ،کسب شغل و یا افزایش معلومات باشد.

۲ -گاهی منظورم آن چیزی است که کنش  انسان نماد و نشانه ای از آن است و برای آن دلالت می کند .مثال درس خواندن یک دانش آموز می تواند نشان دهنده فضای رقابتی در مدرسه باشد و یا نشان دهنده ی ارزشمند بودن و با اهمیت بودن تحصیلات برای والدین و جامعه آن دانش آموز است. 

۸ -برای پی بردن به هدف کنش چه باید کرد؟

پاسخ: باید به ذهن کنشگر راه یابیم. 

۹ -برای فهمیدن دلیل و هدف کنش باید چگونه عمل کرد؟

پاسخ: باید به ذهن کنشگر راه یابیم و برای فهمیدن دلایل این کنش باید به زمینه فرهنگی که کنشگر در آن به عمل دست زده است مراجعه کنیم یعنی فرهنگ هر کنشی مستلزم دسترسی به معنای ذهنی) فردی( و معنای فرهنگی) اجتماعی( نهفته در آن است.

۱۰ -دلایل پیدایش معانی گوناگون در جامعه و پدید آمدن انواع خرده فرهنگ ها و گروه های مختلف درون جهان اجتماعی چیست؟

پاسخ: فعالیت و خالقیت کنشگران در بعد فردی) ذهنی( و اجتماعی )فرهنگی( موجب میشود معانی گوناگون و متنوع باشند و هر جامعه ای نسبت به جامعه دیگر از تفاوت هایی برخوردار باشد. 

همچنین ببینید: سوالات متن جغرافیا دوازدهم

۱۱ -خالقیت و فعالیت انسان ها در تولید معانی ذهنی و فرهنگی) اجتماعی( چه نتایجی می تواند در جهان اجتماعی به وجود آورد؟پاسخ:

۱ -پیدایش معانی گوناگون، پدیدآمدن خرده فرهنگ ها و گروههای مختلف درون هر جهان اجتماعی

۲ -پیدایش فرهنگ ها و جهان های اجتماعی مختلف، 

۱۲ -تنوع و تکثر معانی، چه نتایجی به دنبال دارد؟

پاسخ: موجب پیچیدگی کنش های انسانی و دشواری فهمیدن معانی آن ها میشود. بنابراین برای فهم کنش انسان ها باید به سراغ روشهای رفت که این تنوع و تفاوت ها را در نظر می گیرد که این روش ها روش های کیفی نامیده می شود 

۱۳ -چرا جامعه شناسی تفسیری از روشهای کیفی استفاده می کند ؟

پاسخ :چون تنوع و تکثر معانی موجب پیچیدگی کنش های انسانی و دشواری فهم آن هاست و باید از روش های کیفی استفاده کرد. تا بتواند این تفاوت ها و تنوع ها را تفسیر کند. 

۱۴ -برخی از انواع روشهای کیفی را بنویسید.

پاسخ:۱ -قوم نگاری :در این روش پژوهشگر برای مدتی با قومی که قصد تحقیق درباره آنها را دارد زندگی میکند و خود را در شرایط فرهنگی شان قرار می دهد و کنش های شان را تجربه می کند تا آنها را بهتر بشناسند.

۲ -مطالعات موردی در این روش اگر محقق بخواهد تمامی ابعاد یک پدیده اجتماعی خاص را بررسی کند و به عمق پنهان و منحصر به فرد آنها را ببرد از این روش استفاده می کند مثلا یکی از جامعه شناسان برای تحقیق درباره بیمارستان روانی به عنوان یک نهاد اجتماعی و اثر آن بر بیماران ماهها به عنوان کارمند در یک بیمارستان روانی مشغول به کار شد و از طریق مشاهده مشارکتی به تحقیق پرداخت. 

۱۵ -شهدای دفاع مقدس چه انگیزه هایی درشهادت طلبی داشتند؟

پاسخ : ۱-چون کشور را کشوری  اسلامی می دانستند ،جان خودرابرای دفاع ازاسلام فدا می کردندهمانند شهدای تاریخ اسلام .

۲ -برای دفاع  از آب وخاک میهن ورفاه نسل های آینده حاضر به اهدا جان خود بودند.

۳ -دفاع از مرزهای کشور را وظیفه  خود می دانستند، ولو اینکه دراین انجام وظیفه جانشان را فدا کنند

.۴….- 

۱۶-در قرن نوزدهم متفکرین اجتماعی آلمانی مانند وبر و دیلتای در خصوص جهان اجتماعی و جهان طبیعی چه دیدگاهی داشتند ؟

پاسخ: معتقد بودند هرچند جهان اجتماعی همانند جهان طبیعی نظم و قواعد خاصی دارد اما انسان ها مانند موجودات طبیعی نیستند و پدیدههای اجتماعی با پدیدههای طبیعی تفاوت دارد.

کنش اجتماعی معنادار است و پدیده های معنادار را نمی توان همانند پدیده های طبیعی از طریق حواس مطالعه کرد بلکه باید این کنش ها را فهمید و به معانی آن دسترسی پیدا کرد بنابراین به این رویکرد رویکرد درون فهمی یا تفهمی می گویند. 

۱۷-منظور از معنای کنش را باید دریافت که مورد توجه جامعه شناسان تفسیری است چیست ؟ در این خصوص مثال بزنید

پاسخ: دو دانش آموز هر دو نمره امتحانی ۱۸ را کسب کردهاند ولی یکی از آنها بسیار خوشحال است و یکی از آنها بسیار ناراحت است چون هر دو برای اولین بار است که این نمره را گرفتهاند ، یکی شاد است و یکی ناراحت است در حالی که آنکه شاد است برای اولین بار است که نمره ۱۸ گرفته وقبال  همیشه کتراز۱۸ نمره می گرفته است.

و آن که ناراحت است همیشه نمره ۲۰ میگرفته و برای اولین بار از ۱۸ گرفته است. با وجود اینکه هر دو نمره ۱۸ گرفته اند میبینیم که چون دو معنی متفاوت برای آنها دارد یکی شاد و یکی ناراحت است، و ما برای بررسی و پی بردن به معنای رفتار و کنش آن ها باید متوجه شرایط درونی آنها باشیم. 

۱۸-روش جامعه شناسی وبر چگونه بوده است ؟

پاسخ:روش تفسیری به عنوان روش ویژه علوم اجتماعی ماست اما او علم را به علم تجربی محدود می دانست و معتقد بود که جامعه شناس باید از روش تجربی اثباتی استفاده کند و گرنه روش او ارزش علمی ندارد. بنابراین جامعه شناس از نظر وبر فقط میتواند آرمانها و ارزشهای اجتماعی را توصیف کند و نباید به داوری ارزش ها و آرمان ها بپردازد. 

۱۹-چرا وبر معتقد است” جامعه شناسی فقط میتواند آرمان ها و ارزشهای اجتماعی را توصیف کند و نمیتواند درباره این آرمان ها و ارزش ها داوری علمی کند” ؟

پاسخ: چون روش تجربی توان و ظرفیت داوری علمی ندارد مثلا جامعه شناس می تواند برای مدتی با اعضای یک گروه سیاسی زندگی کند و صرفاً عقاید و ارزش های آن ها را توصیف کند و نمی تواند درباره درست یا غلط بودن این ارزش ها و عقاید آوری کند یا آنها را نقد و اصلاح کند چون از نظر وبر این کار خارج از دایره علمی شود و یک کار غیر علمی محسوب می شود. 

۲۰-در چه صورتی می توان ارزش ها و عقاید را داوری کرد آنها را نقد کرد و درباره اصلاح آنها نظر داد

پاسخ: در صورتی که به ارزش های ثابت وحیانی و عقلانی و فرا انسانی معتقد باشیم در این صورت است که می توانیم این ارزش ها و عقاید موجود در فرهنگ ها را بررسی قضاوت و مقایسه کرد.)این پرسش خارج ازمتن  کتاب است صرفا جهت تنویرمحتوا ومسیر کتاب نوشته آمد.( 

۲۱-جامعه شناسی تبیینی و جامعه شناسی تفسیری و جامعه شناسی انتقادی متعلق به چه دوره زمانی هستند

پاسخ: جامعه شناسی پوزیتیویستی در قرن نوزدهم میلادی و در کشور فرانسه و جامعه شناسی تفهمی تفسیری در آلمان و در اواسط قرن نوزدهم شکل گرفت. جامعه شناسی انتقادی در قرن بیستم پدید آمد

تهیه کننده سوالات متن درس پنجم جامعه شناسی دوازدهم: جناب آقای حمید رحیمی

برای مشاهده سایر دروس سوالات متن جامعه شناسی دوازدهم روی عبارت لینک دار کلیک کنید.