در این نوشته با جواب خودارزیابی صفحه 28 علوم و فنون ادبی دهم همراه شما هستیم.
جواب خودارزیابی صفحه 28 علوم و فنون ادبی دهم
1) در بیت های زیر، نمونه های واج آرایی را بیابید.
سرو را بین بر سماع بلبلان صبح خیز همچو سرمستان به بستان، پای کوب و دست زن
خاقانی
گو بهار دل و جان باش و خزان باش، ار نه ای بسا باغ و بهاران که خزان من و توست
هوشنگ ابتهاج
سر ارادت ما و آستان حضرت دوست که هر چه بر سر ما می رود، ارادت اوست
حافظ
ای تکیه گاه و پناهِ/ زیباترین لحظه های پر عصمت و پر شکوه تنهایی و خلوت من!
ای شطّ شیرین پر شوکت من! مهدی اخوان ثالث
1) بیت اول : واج آرایی واج های «س» و «ن»
بیت دوم : واج آرایی واج های «الف» و «ن»
بیت سوم : واج آرایی واج های « -ِ » ، «س» و «ر»
بیت چهارم : واج آرایی واج های « -ِ » و «ش»
2) در اشعار زیر، آرایۀ تکرار (واژه آرایی) را بیابید.
عمر ما را مهلت امروز و فردای تو نیست من که یک امروز مهمان توام، فردا چرا؟
شهریار
در دل، چگونه یاد تو می میرد یاد تو یاد عشق نخستین است
فروغ فرخزاد
زمانه قرعۀ نو می زند به نام شما خوشا شما که جهان می رود به کام شما
هوشنگ ابتهاج
گر تو گرفتارم کنی، من با گرفتاری خوشم ور خوار چون خارم کنی، ای گُل! بدان خواری خوشم
ابوالقاسم حالت
گَرَم باز آمدی محبوب سیم اندام سنگین دل گل از خارم برآوردی و خار از پای و پای از گل
سعدی
بی عمر زنده ام من و این بس عجب مدار روز فراق را که نهد در شمار عمر
حافظ
پای استدلالیان چوبین بود پای چوبین سخت بی تمکین بود
مولوی
از ننگ چه پرسی که مرا نام ز ننگ است وز نام چه پرسی که مرا ننگ ز نام است
حافظ
گر اظهار پشیمانی کند گردون مشو ایمن که بد عهد از پشیمانی، پشیمان زود می گردد
صائب
یک عمر پریشانی دل، بسته به مویی است تنها سر مویی ز سر موی تو دورم
قیصر امین پور
هر کجا دردی است درمانیش هست درد عشق است آنکه درمانیش نیست
سلمان ساوجی
2) بیت اول : تکرار واژه های «امروز» و «فردا»
بیت دوم : تکرار واژه های «یاد»
بیت سوم : تکرار واژه های «شما»
بیت چهارم : تکرار واژه های «گرفتار» و «خوار»
بیت پنجم : تکرار واژه های «ار» و «خار» و «پا»
بیت ششم : تکرار واژه های «عمر»
بیت هفتم : تکرار واژه های «چوبین» و «پا»
بیت هشتم: تکرار واژه های «نام» و «ننگ»
بیت نهم : تکرار واژه های «پشیمانی»
بیت دهم : تکرار واژه های «موی» و «سر»
بیت یازدهم : تکرار واژه های «درد» و «درمان» و «است»
3) غزلی از دیوان حافظ بیابید که نمونۀ مناسبی برای کاربرد واج آرایی و واژه آرایی باشد؛ سپس مشخّص کنید، کدام واج ها و واژه ها در ایجاد این آرایه ها، مؤثر هستند.
3) سمن بویان غبار غم چو بنشینند بنشانند پری رویان قرار از دل چو بستیزند بستانند
به فتراک جفا دل‌ها چو بربندند بربندند ز زلف عنبرین جان‌ها چو بگشایند بفشانند
به عمری یک نفس با ما چو بنشینند برخیزند نهال شوق در خاطر چو برخیزند بنشانند
سرشک گوشه گیران را چو دریابند در یابند رخ مهر از سحرخیزان نگردانند اگر دانند
ز چشمم لعل رمانی چو می‌خندند می‌بارند ز رویم راز پنهانی چو می‌بینند می‌خوانند
دوای درد عاشق را کسی کو سهل پندارد ز فکر آنان که در تدبیر درمانند در مانند
چو منصور از مراد آنان که بردارند بر دارند بدین درگاه حافظ را چو می‌خوانند می‌رانند
در این حضرت چو مشتاقان نیاز آرند ناز آرند که با این درد اگر دربند درمانند درمانند
واج آرایی : حرف «ن»
واژه آرایی : بربندند و آند و درمانند