جواب صفحه ۱۸ تاریخ یازدهم
در این نوشته با جواب صفحه ۱۸ تاریخ یازدهم همراه شما هستیم.
جواب صفحه ۱۸ تاریخ یازدهم
۱- به سه گروه تقسیم شوید و هر یک در مورد یکی از روش های تاریخ نگاری بحث و بررسی کنید؛ مثال کسانی که در گروه تاریخ نگاری روایی هستند درباره امتیازات این روش دلایلی را فهرست کنند.
تاریخ و تاریخ نگاری یکی از مواردی بوده که در تمدن اسلامی به آن اهمیت داده می‌شده است. عده‌ای تاریخ را برای عبرت آموزی و عده‌ای برای ثبت جنگها و فتوحات می‌نوشتند اما در هر حال از روشهایی متفاوت برای نوشتن تاریخ استفاده می‌کردند. عده‌ای تاریخ را به روش روایی و عده‌ای به روش ترکیبی و عده‌ای به روش تحلیلی نگاشته‌اند.
۲- شما مطالعه ی این سه روش تاریخ نگاری، کدام یک را ترجیح می دهید ؟ درباره ی دیدگاه و نظر خود چه استدلالی دارید؟
روش روایی
در روش روایی روایات مختلف درباره یک حادثه و واقعه تاریخی با درج اسناد در کتاب تاریخ آورده می‌شود. روش روایی تاریخ نگاری از همان اوایل تاریخ اسلام آغاز گردید. زمانی که می‌خواستند سیره و احکام پیامبر را بنویسند تاریخ نگاران روایات مختلف را ضبط کردند بدون آنکه در آن دخل و تصرفی داشته باشند. بنابر این روایان و اخباران اولین مورخان عصر اسلامی محسوب می‌شوند که روایاتی متناسب با موضوع مورد بحث گرد آورند.
از اولین گروه محدثانی که به سیره پیامبر پرداختند، روایات آنرا گرد آوردند و نوشتند و آثارشان طیعه تاریخ نگاری روایی به شمار می‌رود می‌توان به «ابان‌بن‌عثمان، عروﺓبن‌زبیر، شرحبیل‌بن‌سعد و محمد‌بن‌مسلم زهری» اشاره کرد که بنیان گذاران مکتب تاریخ نگاری مدینه و هم آغاز کنندگان روش روایی به شمار می‌روند. اما برجسته‌ترین نماینده روش تاریخ نگاری روایی، محمد بن جریرطبری است که در تاریخ نویسی بر سلسله ژوات تاکید می‌ورزید و از نقادی روایات خودداری می‌کرد. روش تاریخ نگاری روایی بیشتر در آثار مورخان دوره اسلامی به چشم می‌خورد در واقع آنها باور نداشتند که یکی از وظایف آنها در تاریخ نگاری علاوه بر روایت بررسی و تحلیل عقلانی انها نیز هست.
روش ترکیبی
مراد از روش ترکیبی آن است که مورخ به جای ذکر روایات مختلف از راه مقایسه و ترکیب و ایجاد سازگاری میان آنها واقعه مذکور را طی یک روایت توضیح دهد. در حقیقت روش ترکیبی مربوط به دوره تالیف تاریخی است. البته کار مورخ در روش ترکیبی بسیار مشکل است و مورخ باید بر مسائل تاریخی احاطه داشته باشد تا بتواند از ترکیب روایات به حقیقت و واقعیت نزدیک گردد. و این باعث می‌شود تا بعضی روایات حذف گردند.
آغاز این روش تاریخ نگاری مشخص نیست اما در سال ۲۷۹ هجری کتاب فتوح البلدان بلاذری به این روش نگاشته شده است.
روش تحلیلی
در این روش مورخ در کنار نقل روایات غالباً ترکیبی، به تحلیل، تبیین و بررسی علل و نتایج آن می‌پردازد. اگر چه در تاریخ نگاری اسلامی نمی‌توان تاریخی تحلیلی که کاملا مصداق این تعریف باشد پیدا کرد اما بعضی تواریخ را می‌توان یافت که دیدگاه‌های تحلیلی در آنها دیده می‌شود. از جمله آثاری که می‌توان در زمره آثار تحلیلی قرار داد می‌توان به «تجارب الامم ابوعلی مسکویه» اشاره کرد آنچه کتاب تجارب الامم را ممتاز کرده دیدگاه مسکویه نسبت به تاریخ و هدف از آن و نیز روش استدلال و نگرش فلسفی اوست.
دیدگاه او در تاریخ عملی و اخلاقی بوده و تاریخ بشر را آزمایشگاهی برای تحصیل تجربه می‌دانسته است. کتاب تاریخ بیهقی هم مدر زمره آثار تحلیلی قرار می‌گیرد. بیهقی به تحلیل جزئیات بعضی حوادث توجه داشته و آگاهانه بدان پرداخته است. ار جمله در داستان بر دار کردن حسنک وزیر، بیهقی به تحلیل اوضاع و احوال دربار غزنویان و مقایسه آن با احوال برمکیان و قتل آنان پرداخته است.
بحث و گفت و گو
از نظر شما روش سال شماری و روش موضوع محوری، چه امتیازاتی بر یکدیگر دارند؟ بحث و گفت وگو کنید.
در روش سال شماری تاریخ حوادث و اتفاقات ثبت شده موجود است و می توان به آن اتناد کرد و در روش موضوع محوری، اتفاق یا حادثه مربوطه به طور کامل تشریح می شود.
پرسش های نمونه
۱- سنجش اعتبار و نقد روایت کننده چرا و چگونه صورت می گیرد؟
۱- چون برای پژوهشگران و مورخان روایت کننده بسیار مهم است آن ها ویژگی های هویتی، گرایش فکری، مذهبی و سیاسی، سطح علم او را بررسی می کنند و همچنین علایق راوی را نیز مدنظر می گیرند تا کشف کنند چرا خبر را نقل کرده است و همچنین محل زندگی و فاصله آن تا محل زخداد برای آن ها مهم است تا متوجه شوند خود او خبر را نقل کرده است یا خیر.
۲- سه مورد از معیارهای سنجش اعتبار منابع تاریخی را توضیح دهید.
الف) مطابق بودن با عقل
ب) مقایسه و تطبیق با سایر منابع و شواهد
ج) بررسی گزارش ها بر اساس زمان و مکان
۳- روش تاریخ نگاری روایی و ترکیبی را مقایسه کنید.
۳- تاریخ نگاری ترکیبی به صورتی است که مورخ منابع زیادی را در رابطه با یک رخداد بررسی می کند و در نهایت چکیده و وجه اشتراک آن ها را در غالب یک نوشته بیان می نماید بدون ذکر منابع در این نوع تاریخ نگاری برخی جزئیات حذف می شوند اما در تاریخ روایی مورخ روایت های مختلف از یک حادثه را با ذکر منابع بیان می کند در واقع این تاریخ نگاران بدون هیچ نظری و دیدگاهی روایت های مختلف را بیان می نمایند.
۴- مهمترین نمایندگان تاریخ نگاری تحلیلی و ترکیبی را نام ببرید.
تاریخ نگاری تحلیلی : تاریخ بیهقی، مروج الذهب، تجارب الامم ابوعلی مسکویه
تاریخ نگاری ترکیبی : بلاذری با کتاب فتوح البلدان و دینوری نویسنده اخبار الطوال
برای مشاهده گام به گام سایر صفحات کتاب کافیست آن را در گوگل به همراه عبارت «حالا درس» جست و جو کنید.