جواب صفحه ۱۸ منطق دهم ⚡️ تمرین و فعالیت تکمیلی + توضیح کامل

در این نوشته با جواب صفحه ۱۸ منطق دهم همراه شما هستیم.

جواب تمرین صفحه ۱۸ منطق دهم

دو پهلو بودن عبارت های زیر را توضیح دهید :

فرمانروای ظالمی یکی از مبارزان را دستگیر کرد و با او شرط کرد در صورتی که به فلان شخصیت در ملأ عام دشنام دهد، او را آزاد خواهد کرد. مبارز در برابر مردم گفت: ای مردم! فرمانروا از من خواسته است که فلان شخصیت را لعنت کنم، پس لعنت خدا بر او باد!

قسمت اول متن:

۱- لعنت خدا بر فرمانروای ظالم باد.

۲- لعنت خدا بر شخصیت مورد علاقه مردم باد.

میل دارید با ما غذا بخورید؟ نه میل ندارم.

قسمت دوم متن:

۱- میل ندارم با شما غذا بخورم.

۲- میل به غذا خوردن ندارم.

جواب فعالیت تکمیلی صفحه ۱۸ منطق دهم

۱) در عبارات زیر امکان پدید آمدن چه برداشتهای متفاوتی وجود دارد؟ توضیح دهید.

الف) خانم پزشکی دیروز به عیادت بیماران آمد.

• برداشت اول: “خانم” یک پزشک است که دیروز به عیادت بیماران آمده است.
• برداشت دوم: “خانم” فردی غیر از پزشک است که دیروز به عیادت بیماران آمده و پزشک جنسیت او را مشخص می‌کند (پزشک مرد یا زن بودن خانم).

ب) او گفت که این کتاب من است.

• برداشت اول: او می‌گوید که کتاب متعلق به خودش است.
• برداشت دوم: او می‌گوید که کتاب متعلق به من (گوینده) است.

ج) پسر با دیدن پدر خود، گرد و خاک لباسش را تکاند.

• برداشت اول: پسر، گرد و خاک لباس خودش را تکاند.
• برداشت دوم: پسر، گرد و خاک لباس پدرش را تکاند.

د) چون از او گشتی، همه چیز از تو گشت.

• برداشت اول: چون تو از او (فرد دیگر) جدا شدی، همه چیز از تو دور شد.
• برداشت دوم: چون به او (فرد دیگر) وابسته شدی، همه چیز در اطرافت تغییر کرد.

هـ) سعید همسایه‌اش را تکریم می‌کند. او فرد متدینی است.

• برداشت اول: “او” به سعید اشاره دارد و سعید فرد متدینی است.
• برداشت دوم: “او” به همسایه سعید اشاره دارد و همسایه فرد متدینی است.

و) عفو لازم نیست اعدامش کنید.

• برداشت اول: نیازی به عفو نیست و باید او را اعدام کنید.
• برداشت دوم: عفو لازم است و نباید او را اعدام کنید.

۲) الف) با مراجعه به کتاب علوم و فنون ادبی (۱) کدام یک از اقسام جناس، می تواند باعث مغالطه اشتراک لفظ شود.

جناس تام (جناس کامل) می‌تواند باعث مغالطه اشتراک لفظ شود، زیرا در این نوع جناس، دو کلمه با تلفظ و شکل یکسان اما با معانی متفاوت به کار می‌روند.

ب) یک مثال از اشتراک لفظ در ادبیات ذکر کنید که باعث زیبایی کلام شده باشد.

«بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ»،
در اینجا “بسم” هم به معنای شروع و هم به معنای نام است که باعث زیبایی و عمق معنایی می‌شود.

 برادر که در بند خودش است.             نه برادر نه خویش است.

ج) در کنایه و استعاره در ادبیات از دلالت مطابقه استفاده می شود یا دلالت التزامی؟

در کنایه و استعاره از دلالت التزامی استفاده می‌شود، زیرا در این نوع بیان‌ها، معنای لفظ به طور ضمنی و غیرمستقیم بر چیزی دلالت دارد.

۳) نوع دلالت الفاظ زیر را از میان مطابقه، تضمن و التزام، مشخص کنید:

الف) او «حاتم» بخشی می‌کند.

• دلالت التزامی: اشاره به بخشندگی زیاد دارد، ولی نام حاتم معنای بخشندگی را ضمنی بیان می‌کند.

ب) دزد «ماشینم» را برد.

• دلالت مطابقه: لفظ “ماشین” به طور مستقیم به کل ماشین دلالت دارد.

ج) «کفشم» را واکس زدم.

• دلالت تضمن: واکس زدن به کفش، به بخشی از کفش (سطح بیرونی آن) اشاره دارد و نه کل کفش.

د) «خانه خرابم» کردی.

• دلالت التزامی: این عبارت به صورت ضمنی به فقر و نابودی زندگی اشاره دارد، نه به معنای واقعی خراب کردن یک خانه.

۴) نوع مغالطات زیر را تعیین کنید:

الف) چرا تمرین‌ها را حل نمی‌کنی و نشسته‌ای کتاب داستان می‌خوانی؟ چون دبیرمان گفت بروید مطالعه کنید؛ نگفت بروید تمرین حل کنید!

• مغالطه اشتراک لفظ: در اینجا لفظ “مطالعه” به‌طور متفاوتی تفسیر شده است. منظور دبیر مطالعه درس بوده، اما گوینده آن را به معنی خواندن کتاب داستان تعبیر کرده است.

ب) سلمانی با تیغ دور سر فردی را اصلاح می‌کرد که ناگهان تیغ پوست وی را برید. فرد اعتراض کرد که سرم را بریدی. سلمانی گفت: سر بریده که حرف نمی‌زند.

• مغالطه اشتراک لفظ: در اینجا واژه “سر بریدن” به معنای کنایی زخمی کردن پوست سر استفاده شده، اما سلمانی آن را به معنای حقیقی (قطع کردن کامل سر) تفسیر کرده است.

۵) نشان دهید چگونه با تغییر حرکات کلمات زیر معنای آنها تغییر می کنند:

کشت، شکر، سم، سحر، نشسته.

کشت:

• کَشت: به معنای کاشتن دانه یا گیاه.
• کُشت: به معنای کشتن یا از بین بردن.

شکر:

• شَکَر: به معنای ماده غذایی شیرین.
• شُکر: به معنای سپاسگزاری.

سم:

• سَم: به معنای زهر یا ماده سمی.
• سُم: به معنای قسمت پای حیوانات (مانند اسب).

سحر:

• سَحَر: به معنای وقت صبح و دمیدن فجر.
• سِحر: به معنای جادو و افسون.

نشسته:

• نِشَسته: به معنای کسی که نشسته است.
• نَشُسته: به معنای چیزی که شسته نشده است.