سوالات متن درس ۱ تاریخ یازدهم انسانی + پاسخ پرسش های نمونه
در این نوشته با سوالات متن درس ۱ تاریخ یازدهم انسانی با جواب همراه شما یازدهمی های رشته انسانی هستیم در ادامه مطلب می توانید جزوه پرسش و پاسخ درس اول تاریخ ۲ رشته انسانی را مشاهده کنید.
سوالات متن درس ۱ تاریخ یازدهم انسانی
منابع پژوهش در تاریخ اسلام و ایران دوران اسلامی
۱ – محوطه ها و بنا های تاریخی به چه آثاری می گویند با ذکر مثال توضیح دهید؟
پاسخ: آثار برجای مانده از انسانها و جوامع گذشته از جمله مهمترین شواهدی است که به مورخان این امکان را مـی دهـد تـا از چگـونگی اوضاع فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و نظامی گذشتگان آگاهی یابند. مانند مکان های تاریخی مثل غار حرا، کوه احد و یا دشت چالدران و بناهای تاریخی نظیر میدان نقش جهان، مسـجد گوهرشـاد و بـه طور کلی آثار ساختمانی و معماری نظیر، کاخ ها، کاروانسراها، قلعه‌ها و برج ها، زیارتگاه ها، مقبره ها، پل‌ها و جاده ها، آب انبارها، مساجد و کلیساها، معابد و خانقاه ها، بنادر و اسکله‌ها، روستاها و شهرهای قدیمی.
۲ – دست ساخته‌های انسانی چه نوع منابعی هستند؟مثال بزنید.
پاسخ: این دسته از آثار نیز برای مورخان به نوبه خود از منابع بسیار موثق محسوب می‌شوند.نظیر انواع پوشاک، انواع جوهرات، ابزارهای کشاورزی، ظروف، وسایل حمل و نقل، اشیای هنری مثل مجسمه هـا، تابلوهـای نقاشـی، سازهای موسیقی، جنگ‌افزارها، وسایل خانگی و در مجموع تمام دست ساخته‌های انسانی بازمانده از گذشته.
۳ – آثار شفاهی را با ذکر مثال توضیح دهید؟
پاسخ: مطالعه روش مند افسانه ها و اساطیر قومی دوره های مختلف تاریخی، خاطرات شفاهی، گونـه هـای مختلـف ادبیـات عامیانـه، اعـم از داستانهای تاریخی، قهرمانی، اخلاقی، رمزی، تمثیلی، تخیلی و طنزآلود، گونه‌های مختلف متل‌ها، لطیفه‌ها، انواع شعر، نظیر دوبیتـی، تصنیف، ترانه و لالایی.
۴ – مهمترین ویژگی‌های تاریخ‌های عمومی را شرح دهید؟
پاسخ: تاریخ نگاری عمومی یکی از شاخه های تاریخ نگاری در ایران است که از قرن چهارم هجری قمری آغـاز و تـا اواخـرعصـر قاجاریه تداوم یافت. مولفان این دسته از آثار تاریخ جهان را از آفرینش عالم آغاز می‌کردند و با شرح و توضیح زندگی حضرت آدم و پیـامبران، بـه روایـت تاریخ اساطیری ایران می پرداختند و از کیومرث آغاز می کردند و بـه دوره ساسـانیان خـتم و سـپس رویـدادهای تـاریخ اسـلام و سلسله‌های ایرانی را تا زمان حیات خود ثبت و ضبط می‌کردند.
۵ – تاریخ های محلی چیست؟
پاسخ: تاریخ های محلی یکی از مهم ترین گونه های تاریخ نگاری و یکی از گنجینه های مهم، اطلاعات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و نظامی و نیز جغرافیایی شهرها و مناطق ایران است.
۶ – هدف از نوشتن تاریخ های محلی را بنویسید.
پاسخ: کسب افتخارات محلی و منطق های و ثبت و ضبط رویدادهای مهم منطقه موردنظر مورخ و نیز ماندگار کردن مفاخر و شخصـیت هـای محلی از انگیزههای اصلی مورخان این گروه از آثار تاریخی است.
۷ – معروف ترین آثاری که در زمینه‌ی تاریخ‌های محلی به رشته تحریر در آمده را ذکر کنید.
پاسخ: »تاریخ سیستان « از مؤلفی ناشناخته، در موضوع تاریخ سیستان از ایام قدیم تا سال ٧٢۵ ق، »تاریخ رویان « تألیف اولیاء الله آملی بـه زبان فارسی درباره تاریخ رویان از قدیمی‌ترین ایام تا ٧۶۴ ق و کتاب »فارسنامه « ابن بلخی در تاریخ و جغرافیای فارس.
۸ – تاریخ نگاری سلسله‌ای به چه نوع تاریخ نگاری می گویند؟
پاسخ: یکی دیگر از گونه‌های تاریخ نگاری است. حکومت های بزرگ و کوچک به منظور ثبت و ضبط رویـدادهای دوران خـود معمـولا افـراد ادیب و دانشمندی را تشویق به تدوین این رویدادها می‌کردند. بعدها با گسترش این نوع تاریخ نویسی در میان سلسـله‌هـای محلـی، این نوع تاریخ نویسی با تاریخ نویسی محلی پیوستگی یافت.
۹ – معروف ترین آثاری که در زمینه تاریخ‌های سلسله‌ای نوشته شده را ذکر کنید.
پاسخ: کتاب »التاجی فی اخبار الدوله الدیلمیه« ابواسحاق صابی( ٣١٣ ٣٨ ق) در تاریخ آل بویه - دو کتاب »تاریخ بیهقی« اثر ابولفضل بیهقی و »الیمینی« از عتبی، هر دو در تاریخ غزنویان – کتاب »عالم آرای عباسی« تألیف اسکندر بیک ترکمان در تاریخ صفویان.
۱۰ – تک نگاری چیست؟
پاسخ: این نوع تاریخ نگاری از دوره تیموری به بعد مرسوم شد. دراین نوع تاریخ نگاری مؤلفان معموماً به اشاره سلطان تاریخ زنـدگی او را بـه صورت متمرکز و ویژه مورد توصیف و ثبت و ضبط قرار می دادند.
۱۱ – مشهورترین تک نگاری‌ها را ذکر کنید.
پاسخ: »عجائب المقدور فی نوائب تیمور« تألیف ابن عرب شاه درباره تیمور و »فتوحات شاهی« از امینی هروی درباره شاه اسماعیل.
۱۲ – تاریخ های منظوم چه نوع تاریخ نگاری است؟
پاسخ: این سبک از تاریخ نگاری از دوره مغولان رایج شد. مورخان رویدادهای تاریخی را به نظم کشیده و به صورت متون منظم بـه صـورت شعر تحریر و تألیف می‌کردند.
۱۳ – نمونه‌هایی از تاریخ منظوم را نام ببرید.
پاسخ: کتاب »ظفرنامه« حمداالله مستوفی و »شاه اسماعیل نامه« قاسمی حسینی گنابادی دربـاره فتوحـات مؤسـس سلسـله صـفوی شـاه اسماعیل، از برجسته ترین منظومه‌های حماسی و تاریخی، اثر گران سنگ و بلند آوازه شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی.
۱۴ – در سفرنامه‌ها چه اطلاعاتی به چشم می‌خورد؟ نمونه‌هایی از سفرنامه‌ها را ذکر کنید.
پاسخ: سفرنامه‌ها اطلاعات مفیدی از زندگانی اجتماعی مردم ایران ارائه می کنند که در دیگـر منـابع کمتـر دیـده مـی‌شـوند. بسـیاری از جهانگردان گنجینه‌ای از اخبار و اطلاعات بسیار با ارزش از تاریخ اجتماعی وفرهنگی و جغرافیای تاریخی سرزمین‌هایی را کـه دیـده اند از جمله ایران به صورت سفرنامه ارائه دادهاند. سفرنامه‌های افرادی مانند ناصرخسرو در قرن پنجم هجری قمری، ابن بطوطه در قرن هشتم و شاردن و پیترو دلاواله در عصر صفویه.
۱۵ – متون جغرافیایی چه نوع اطلاعاتی از گذشته ارائه می‌دهند.
پاسخ: نوشته‌های جغرافیایی اطلاعات بسیار با اهمیتی درباره آداب و رسوم، فرهنگ، نوع معیشت، آب و هـوا، وضـعیت اقتصـادی، وضـعیت نظامی، و راه ها، کالاها، قلعه‌ها، برج ها، بندرها، رودها و دریاها، پایتخت‌ها، ادیان و اعتقادات، نژاد و زبان و حدود و سرحدات و مرزهـای سرزمین‌ها و حکومت‌های محلی ارائه می‌دهند.
۱۶ – مهم ترین متون جغرافیایی که اطلاعات تاریخی ارائه می‌دهند را بنویسید.
پاسخ: کتاب هایی با عنوان مشترک »المسالک و الممالک« تألیف نویسندگان مختلف از جمله ابن خردادبه، »صوره الارض« ابن حوقـل قـرن چهارم، »حدود العالم من المشرق الی المغـرب« از نویسـنده ای ناشـناس، »احسـن التقاسـیم فـی معرفـه الاقـالیم« اثـر مقدسـی بشاری(٣٣۶-٣٨٠ ق)، و از همه معروف تر و مهم‌تر دایره المعارف جغرافیایی بزرگ(عجم البلدان) اثر یاقوت حموی(۶٢۶ق).
۱۷ – چرا متون نظم و نثر ادبی، گونه مهمی از منابع تاریخی محسوب می شوند؟
پاسخ: زیرا رویدادهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، عقاید دینی، فلسفی رایج در هر عصری به صورت طبیعی در شعر شاعران و نوشته های ادبی منثور نویسندگان آن عصر انعکاس می یابند. همچنین برخی از اشعار شعرا دقیقاً و یا به صورت غیرمستقیم بیانگر دیـدگاه هـای فکری و مسلکی آنها بود نظیر ناصرخسرو قبادیانی و شاه قاسم انوار و برخی اشعار هم مانند قصیده »نامـه اهـل خراسـان« از شـاعر معروف، انوری مستقیما اوضاع سیاسی و اجتماعی زمانه را مورد انتقاد قرار می‌دهد.
۱۸ – نمونه‌های دیگری از منابع نوشتاری را ذکر کنید.
پاسخ: طبقات و انساب – اسناد برجای مانده از دیوان های حکومتی سلسله‌ها نظیر فرمان ها، معاهدات سیاسی، اسناد اقتصـادی و فرهنگـی و منشآت (نامه ها) – متون تقویمی و گاهشماری، متون فلسفی و کلامی و فقهی و سایر تألیفات علمی - نوشته‌های روی سکه‌ها.
۱۹ – گونه های مختلف منابع تاریخ ایران دوره اسلامی تا پایان عصر صفوی را نام ببرید؟
پاسخ: منابع غیر نوشتاری- مراجع و منابع نوشتاری
۲۰ – منابع غیر نوشتاری تاریخ ایران دوره اسلامی تا پایان عصر صفوی را ذکر کنید.
پاسخ: محوطه ها و بناهای تاریخی- دست ساخته های انسانی- آثار شفاهی
۲۱ – مراجع و منابع نوشتاری تاریخ ایران دوره اسلامی تا پایان عصر صفوی را ذکر کنید.
پاسخ: کتابهای تاریخی شامل تاریخ‌های عمومی، تاریخ های محلی، تاریخ نگاری سلسله‌ای، تک نگاری، تاریخ های منظوم- سفرنامه‌ها- نوشته‌های جغرافیایی- ادبیات و متون ادبی.
۲۲ – مهم ترین تاریخ‌های عمومی همراه با نویسنده های آن را ذکر کنید؟
پاسخ: از مهم ترین و مشهورترین تاریخ های عمومی می‌توان به تاریخ طبری تألیف محمدبن جریر طبری اشاره کرد- بعدها در عهد سامانیان زیر نظر ابوعلی بلعمی، یکی از وزرای فرهنگ دوست ایشان، »تاریخ بلعمی« (ترجمه و تـألیف ٣۵٢ ق) بـر پایه تاریخ طبری به زبان فارسی تدوین شد که بنا به نظر محققان از کهن‌ترین تاریخ‌های عمومی فارسی شمرده می شود- «جامع التواریخ« تألیف خواجه رشیدالدین فضل اﷲ همدانی که در حوالی سال ٧١٠ ق در عهد ایلخانان نگارش آن به پایان رسـید اشاره کرد- تاریخ »روضه الصفا فی سیره الانبیاء والملوک والخلفاء« تألیف محمدبن خاوند شاه معروف به میرخواند (٨٧٣ ٩٠٣ یا ٩٠۴ ق)- قاضی احمد غفاری در سال ٩٧٢ ق کتاب »تاریخ جهان آرا « در دوره صفویه را تألیف کرده است.
۲۳ – نمونه هایی از طبقات و انساب را بنویسید.
پاسخ: الطبقات الکبری) از ابن سعد کاتب واقدی، (انساب الاشراف) اثر بلاذُری، (تاریخ بغداد) از خطیب بغدادی و کتاب (عیون الابناء فی طبقات الاطباء) اثر ابن ابی اصُیبعه(۶۰۰ ۶۶۸ ق).
۲۴ – تاریخ نگاری عمومی یکی از شاخه های تاریخ نگاری در ایران است که از قرن ………. آغاز و تا اواخر ………… تداوم یافت.
پاسخ: سوم هجری قمری – عصر قاجار
۲۵ – از مهمترین و مشهورترین تاریخ های عمومی می توان به ………… تالیف ………… (۲۲۴ الی ۳۱۰ ق) اشاره کرد.
پاسخ: تاریخ طبری – محمد بن جریر طبری
۲۶ – کتاب جوامع التواریخ تالیف ………. که در حدود سال ۷۱۰ ق در عهد ………. نگارش آن به پایان رسید.
پاسخ: خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی – ایلخانان
۲۷ – از برجسته ترین آثار تاریخ های سلسه ای می توان به کتاب التاجی فی اخبار الدوله الدیلمیه از …………… (۳۱۳ الی ۳۷۲ ق) در تاریخ آل بویه اشاره کرد.
پاسخ: ابواسحاق صابی
۲۸ – از مشهورترین تک نگاری ها می توان به عجائب المقدور فی نوائب تیمور (زندگی شگفت آور تیمور) تالیف ……….. درباره تیمور و کتاب فتوحات شاهی از ………… درباره شاه اسماعیل صفوی اشاره کرد.
پاسخ: ابن عربشاه – امینی هروی
۲۹ – کتاب سیاست نامه اثر ………………….. وزیر مقتدر عصر سلجوقی می باشد.
پاسخ: خواجه نظام الملک توسی
۳۰ – نویسندگان کتاب های زیر را با یکدیگر مطابقت دهید.
پاسخ: ه
د
الف
ب
مورد اضافه: یاقوت حَمَوی
۳۱ – نتیجه جنگ های رومیان و مسلمانان در زمان خلافت امویان چه بود؟
پاسخ: در زمان امویان درگیری و جنگ های زیادی میان مسلمانان و سپاه امپراتوری روم شرقی اتفاق افتاد حتی سپاهیان مسلمان چندین بار شهر قسطنطنیه پایتخت امپراتوری روم را از زمین و دریا محاصر کردند اما موفق به فتح آن شهر نشدند.
۳۲ – تاریخ نگاری عمومی یکی از شاخه های تاریخ نگاری در ایران است که از قرن……………………………. آغاز و تا اواخر ………………….. تداوم یافت
پاسخ: سوم هجری قمری – عصر قاجار
۳۳ – از مهم ترین و مشهور ترین تاریخ های عمومی می توان به ……………………………تألیف …………………………………. (۲۲۴ – ۳۱۰ ق) اشاره کرد
پاسخ: تاریخ طبری – محمد بن جریر طبری
۳۴ – کتاب جامع التواریخ تألیف ……………………. که در حدود سال ۷۱۰ ق در عهد نگارش آن به پایان رسید
پاسخ: خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی – ایلخانان
۳۵ – از برجسته ترین آثار تاریخ های سلسل های می توان به کتاب التاجی فی اخبار الدوله الدیلمیه از …………………………….(۳۱۳ – ۳۷۲ ق) در تاریخ آل بویه اشاره کرد.
پاسخ: ابواسحاق صابی
۳۶ – از مشهورترین تک نگاری ها می توان به عجائب المقدور فی نوائب تیمور(زندگی شگفت آور تیمور) تألیف ……………………….. درباره تیمور و کتاب فتوحات شاهی از درباره شاه اسماعیل صفوی اشاره کرد
پاسخ: ابن عربشاه – امینی هروی
۳۷ – تاریخ نگاری عمومی یکی از شاخه های تاریخ نگاری در ایران است که از قرن ……………. آغاز و تا اواخر عصر قاجاریه تداوم یافت
پاسخ: چهارم هجری قمری
۳۸ – ……………. یکی از شاخه های تاریخ نگاری در ایران است که از قرن چهارم هجری قمری آغاز و تا اواخر عصر قاجاریه تداوم یافت
پاسخ: تاریخ نگاری عمومی
۳۹ – تاریخ نگاری عمومی یکی از شاخه های تاریخ نگاری در ایران است که از قرن چهارم هجری قمری آغاز و تا ………………… تداوم یافت
پاسخ: اواخر عصر قاجاریه
۴۰ – …………….. یکی از مهم ترین گونه های تاریخ نگاری و یکی از گنجینه های مهم، اطلاعات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و نظامی و نیز جغرافیایی شهرها و مناطق ایران است
پاسخ: تاریخ های محلی
۴۱ – ………. اطلاعات مفیدی از زندگانی اجتماعی مردم ایران ارائه می کنند که در دیگر منابع کمتر دیده می شوند
پاسخ: سفر نامه ها
پاسخ پرسش های نمونه درس اول تاریخ یازدهم انسانی
منظور از منابع غیر نوشتاری چیست؟ توضیح دهید. این دسته از منابع شامل :
۱- محوطه ها و بناهای تاریخی: آثار برجای مانده از انسان ها و جوامع گذشته از جمله مهم ترین شواهدی اند که به مورخان این امکان را می دهند تا از چگونگی اوضاع فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و نظامی دوران گذشته آگاهی یابند. مکان های تاریخی مثل غار حرا، کوه أحد و یا دشت چالدران هر کدام به عنوان بستر وقوع یک رویداد تاریخی به شمار می روند .
آثار و بناهای تاریخی مانند میدان نقش جهان، مسجد گوهرشاد و به طور کلی آثار ساختمانی و معماری نظیر کاخ ها، کاروان سراها، قلعه ها و برج های زیارتگاه ها، مقبره ها، پل ها و جاده ها، آب انبارها، مساجد و کلیساها، معابد و خانقاه ها، بنادر و اسکله ها و روستاها و شهرهای قدیمی از مهم ترین منابع و مراجع پژوهش درباره ی گذشته های دور و نزدیک محسوب می شوند
۲- ابزارها و وسایل دست ساخته انسان: انواع پوشاک، جواهرات، ابزارهای کشاورزی، ظروف، وسایل حمل و نقل، اشیای هنری مثل مجسمه ها، تابلوهای نقاشی، سازهای موسیقی، جنگ افزارها، وسایل خانگی.
۳- آثار شفاهی: افسانه ها و اساطیر اقوام در دوره های مختلف تاریخی، خاطرات شفاهی، انواع مختلف ادبیات عامیانه، اعم از داستان های تاریخی، قهرمانی،
اخلاقی و تخیلی، گونه های متفاوت متل ها، لطیفه ها و انواع شعر، نظیر دوبیتی، تصنیف، ترانه و لالایی.
همچنین ببینید: سوالات متن فلسفه یازدهم
٢. تفاوت ها و شباهت های تاریخ های عمومی و سلسله ای را بیان کنید.
تفاوت: ۱- موضوعات و مطالب تاریخ های عمومی تاریخ جهان را از آفرینش عالم آغاز می کردند و تا پایان دوره هی ساسانیان ختم می کردند ولی موضوعات و مطالب مربوط به یک سلسله خاص می باشد.
۲- مورخان تواریخ سلسله ای شاید به انگیزه پاداش گرفتن از شاهان ، تاریخ سلسله آنان را تألیف می کردند ولی نویسندگان تواریخ عمومی این انگیزه را نداشتند
۳- مولفان تواریخ عمومی کتب خود را بیشتر به زبان عربی می نوشتند ولی مولفان تواریخ سلسله ای مطالب خود را به زبان فارسی نوشتند.
۴- تواریخ سلسله ای به سبب استفاده از مآخذ و اسناد رسمی و روایت رجال و اشخاص مطلع ، متضمن اطلاعات مفید و معلوماتی هستند که در مآخذ عمومی تر ، بدانها دسترسی ممکن نیست.
شباهت : محتوای و موضوعات هر دو نوع منبع رویکردهای سیاسی و نظامی می باشد و توجهی به سایر موضوعات ندارند.
٣. چرا سفرنامه ها از منابع مهم تاریخ نگاری محسوب می شوند؟
سفرنامه ها اطلاعات مفیدی از زندگانی اجتماعی مردم ایران ارائه می کنند که در دیگر
منابع کمتر دیده می شوند. بسیاری از جهان گردان گنجینه ای از اخبار و اطلاعات بسیار با ارزش از تاریخ اجتماعی و فرهنگی و جغرافیای تاریخی
سرزمین هایی را که دیده اند از جمله ایران به صورت سفرنامه ارائه داده اند.
۴. متون جغرافیایی چه نوع اطلاعاتی از گذشته ارائه می دهند؟
اطلاعات بسیار با اهمیتی درباره آداب و رسوم، فرهنگ، نوع معیشت، آب و هوا، وضعیت اقتصادی، وضعیت نظامی، راه های کالاها، قلعه ها، بر جها، بندرها، رودها و دریاها، پایتخت ها، ادیان و اعتقادات، نژاد و زبان و حدود و سرحدات و مرزهای سرزمین ها و حکومت های محلی ارائه می دهند.
۵. به نظر شما از انواع گونه های منابع معرفی شده تاریخی کدام یک از اهمیت بیشتری برخوردارند؟ برای اثبات نظر خود چه استدلالی دارید؟
همه ی منابع تاریخی با توجه به موضوع و کاربرد آن ها دارای مطالب مهم و ارزنده ای هستند و هر کدام از آن ها با توجه به جایگاهش می تواند مورد استفاده ی محققان قرار گیرد. اما آن چه مهم تر است تواریخ عمومی می باشند که شامل کلیه ی مطالب متنوع و مفید برای عموم مردم هستند.
تهیه کننده سری دوم سوالات متن درس اول تاریخ یازدهم انسانی: جناب آقای بهرام شفیعی
برای مشاهده گام به گام سایر صفحات کتاب کافیست آن را در گوگل به همراه عبارت «حالا درس» جست و جو کنید.
24 دیدگاه ها
اصلأ خوب نیست
خیلی خوبه
آفرین
تاریخ عمومی در قرن سوم نه چهارم چرا اشتباه مینویسد
پِشکل تو دهن افرادی که گفتن انسانی راحته
انسانی فقط برای کسانی که حفظیاتشون خوبه عالیه وگرنه سخته..ریاضی کسانی که فهمیاتشون عالیه.و تجربی برای کسانی که بین این دو گروه هستند..البته شرط اول علاقه و هدف
دهنت سرویس😂
ای قربونت دهنت
سلام من به دلایلی راضی نیستم
من دوتا اشکال دیدم ممکنه اشکال دیگه ای هم باشه یکیش کتاب های تاریخی شش تاس نه چهار تا دومی تاریخ عمومی سوم هجری آغاز شده نه چهارم این اشتباهات باعث میشه دو سه نمره بره
خوبه مرسی
عالی
خیلی عالی بود ولی کاش بعضی هاشون خلاصه بودن
خدت خلاصه کن
عالی واقعا ممنونم به دردم خورد
ممنون از سوالاتون
خوب بود مفید خیلی ممنون ولی بعضی جاها از کتاب ما حذف شده بود
خیلی عالی بود ممنون از سوال و جواب هاتون
خیلی عالی بود ممنون از سوال و پاسخ هاتون
اصلا خوب نیست
عالی بود واقعا
خیلی عالیه من از این سایت راضی هستم
عالی بود
خوب بود ممنونم
بسیار عالی اما اشکالات متعددی داخلش بود
مشکلاتش رو بگو بی‌زحمت