سوالات متن درس سوم جامعه شناسی دوازدهم انسانی

در این نوشته با سوالات متن درس سوم جامعه شناسی دوازدهم انسانی همراه شما انسانی های یازدهمی هستیم. کامل ترین و جامعه ترین پرسش و پاسخ یا همان سوالات متن درس سوم جامعه شناسی دوازدهم با 34 سوال با جواب را در ادامه مطلب مشاهده کنید.

سوالات متن درس سوم جامعه شناسی دوازدهم

1 -چرا ما بی نظمی را بیشتر میبینیم و نظم را کمتر مشاهده می کنیم؟

پاسخ :زیرا معمولا ما به نظم عادت کرده ایم نه به بی نظمی 

2 -منظور از آشنایی زدایی در جامعه شناسی چیست؟

پاسخ: یعنی از دید یک فرد غریبه به موضوعات آشنا و روزمره اطراف خود نگاه کنیم و به عبارتی دیگر گذر از خود میان بینی یعنی از دریچه عینک دیگران به جهان نگاه کنیم و با رویکرد دیگران با جهان روبرو شویم.

مثال ممکن است اسباب بازیهای یک کودک که در اتاق از نظر ما به هم ریخته است از نظر خود او دارای یک نظم و هماهنگی باشدواز نظر ما بی نظمی وجود دارد در حالی که از نظر او کامال نظم وجود دارد. 

3 -آیا می توانید نمونه هایی از نظم های پنهان زندگی خود و دیگران را مثال بزنید

پاسخ: ولی بسیاری از فعالیتهای روزمره ما دارای ویژگیهای منظمی است که به طور معمول به آنها توجه نمی کنیم. مثال تغذیه، رژیم غذایی، سبک خوابیدن،زمان ومکان خواب،نوع پوشش، سبک آشپزی این ها از جمله مواردی هستند که دارای نظم های پنهان هستند.

راه رفتن معمولی ما یا صدای اذان هرکدام از اینها دارای قواعدی است که البته به علت تکرار و روزمره بودن معمولا از نظر ما دور مانده است.

در آشپزی ترتیب وارد کردن مواد خوراکی و میزان ترکیب آنها کمی به هم بخورد ،مزه ،رنگ ،طعم و بوی مورد نظر آشپز حاصل نمی شود.  پس آشپزی و رژیم های غذایی ما نیز دارای نظمی است ولی از نظرها پنهان مانده است 

4 -منظور از نظم اجتماعی و بی نظمی چیست ؟ و چگونه برقرار می شود؟

پاسخ: قرار گرفتن پدیده های اجتماعی در جای خود طبق قواعد اجتماعی پذیرفته شده جامعه نظم اجتماعی است . خروج از انتظارات و قواعد اجتماعی پذیرفته شده جامعه موجب بی نظمی است . نظم اجتماعی در نتیجه قواعدی برقرار میشود که ما انسان ها برای باهم زندگی کردن پذیرفته ایم.

5 -نظم اجتماعی چه اثرات و نتایجی در جامعه دارد؟

پاسخ:1 -پیش بینی رفتار دیگران

2-فراهم ساختن امکان همکاری با دیگران یعنی مشارکت اجتماعی.

3 -شناخت توقعات و انتظارات دیگران 

6 -چرا اغلب ما می دانیم که باید ازراننده تاکسی، پلیس، پزشک و همسایه انتظارچه رفتار ی راداشته باشیم؟

پاسخ: چون بر اساس نظم اجتماعی که آن را مشاهده میکنیم میتوانیم این پیشبینی را داشته باشیم. 

8 -شما وضعیت قانون گرایی و قانون گریزی در جامعه ایران را چگونه ارزیابی می کنید؟

پاسخ: متاسفانه به دالیل مختلف در ایران قانون گرایی در جایگاه مناسبی قرار ندارد. میتوانیم دلایل گوناگونی را برای قانون گریزی در جامعه ایران نام ببریم.

از جمله :1 -عدم آگاهی مردم نسبت به قانون وچگونگی اجرای آن

2 -عدم امکانات مناسب: مثال: در نظر بگیرید که ما بیمار بدحال قلبی به صورت اورژانسی داریم و در حال نزدیک شدن به بیمارستان هستیم ولی متاسفانه پارکینگی در آن نزدیکی نیست و ما مجبور میشویم که در جایی پارک کنیم که از نظر قانون خالف باشد ولی برای نجات جان همراهمان مجبور به این کار خالف هستیم. 

3 -تراکم فعالیتهای نقش ،ممکن است که موجب فراموشی و کنارگذاشتن موقت مقررات شود.

4 -نافرمانی مدنی و مخالفت اجتماعی با قانون و قانونگذار نیز گاهی ممکن است که موجب قانون گریزی افراد در جامعه شود. 

9 -آیا زندگی اجتماعی فقط با قوانین رسمی سازمان می یابد یا قواعد دیگری هم وجود دارد ؟

آیا میتوانید برخی از این قواعد غیر رسمی را نام ببرید؟ پاسخ: بله میتوانیم از عرف ،هنجارهای اجتماعی نانوشته جامعه، آداب و رسوم اجتماعی نام ببریم. 

11 -ساختار اجتماعی را تعریف کنید؟

پاسخ: چگونگی ارتباط پدیده های اجتماعی با یکدیگر .یا چگونگی تعریف اجزاپدیده ها و روابط بین آنها را ساختار اجتماعی می گویند. 

11 -با مثالی مفهوم ساختار اجتماعی را توضیح دهید:

پاسخ مثلا ساختار اجتماعی دو خانواده می تواند متفاوت باشد مثلا خانواده الف خانواده ای است که سرپرست پدر است و بیشتر به صورت مردسالاری اداره میشود و در خانواده ای دیگر سرپرست مادر است و فرزند سالاری یا زن سالاری حاکم است.

مثال دیگر می توان گفت ساختار اجتماعی دبستان با ساختار اجتماعی دبیرستان تفاوت دارد در این دو مدرسه نقش ها  ودیگرپدیده های اجتماعی با یکدیگر تفاوت دارند و شکل رابطه بین معلم و دانش آموز و سایر نقش ها میتواند متفاوت باشد. 

12 -نظام اجتماعی چیست ؟تعریف کنید

پاسخ: مجموعه ای از پدیده های اجتماعی مرتبط ومتقابل که در جهت رسیدن به هدفی دارای ساختار اجتماعی پویا هستند. مثال مدرسه شما یک نظام اجتماعی است که از اجزای مختلفی مانند نقش معلم ،دانش آموز مدیر و پدیده هایی مانند برنامه درسی، امتحانات، کلاس ،…تشکیل شده است که همگی در جهت هدف تعلیم و تربیت با یکدیگر رابطه متقابل دارند. 

13 -منظور از این که نظام اجتماعی یک ساختار اجتماعی پویا چیست ؟

مثال بزنید:پاسخ: یعنی نظام اجتماعی از مجموعه ای از پدیده هایی تشکیل شده که این پدیده ها بر یکدیگر اثر می گذارند و از یکدیگر اثر میپذیرد. مثالا روابط معلم و دانش آموز بر روابط مدیر و معاون اثر میگذارد روابط معلمین با یکدیگر بر روابط دانش آموزان بر یکدیگر اثر میگذارد .برنامه امتحانی بر برنامه کلاسی مدرسه ،روابط دانش آموزان با یکدیگر و معلم همگی می تواند به نوعی بر یکدیگر اثر گذار و اثر پذیر باشند. 

)مثلا ما در کلاسمان دانشآموزی داریم که همیشه نیم ساعت دیر می آید و حواس معلم و بقیه دانش آموزان را پرت میکند و معلم مجبور میشود که او را به دفتر ارجاع دهد و خانواده و مدرسه و بقیه به نوعی درگیر این رابطه شوند.)

14 -آیا نظام اجتماعی میتواند در خود تغییراتی به وجود آورد؟

پاسخ: بله نظام اجتماعی علاوه بر اینکه میتواند در خود تغییراتی به وجود آورد می تواند محیط خود را نیز تغییر دهد مثلا در یک نظام اجتماعی از منابع تجدید ناپذیر به صورت روزافزونی برداشت شود و این موجب میشود که به تدریج محیط آن نظام اجتماعی دچار کمبود منابع انرژی شود.

یا رشد بی رویه جمعیت میتواند اثرات اقتصادی اجتماعی سیاسی و فرهنگی از خود در نظام اجتماعی به جای بگذارد. 

15 -نظام اجتماعی با یک موجود زنده چه شباهتهایی دارد؟

پاسخ: نظام اجتماعی همانند یک موجود زنده تلاش میکند با تغییر در خود و محیط، نیازهای خود را تامین کند و خود را در بلند مدت حفظ نماید. 

16 -یک نظام اجتماعی برای تداوم خود چه نیازهایی را باید تامین کند؟

و از چه ساز و کارهایی باید استفاده کند؟پاسخ:1 -داشتن هدف برای اعضا واجزا

2 -تعریف وظایف و حقوق هر یک از اجزا و پدیدههای نظام)روابط متقابل)

3 -نظم و هماهنگی در ساختار اجتماعی 

17 -منظور از هم تغییر چیست ؟ مثال بزنید

پاسخ :گاهی تغییر در یک پدیده اجتماعی با تغییر در پدیده دیگر همراه است این دو پدیده را هم تغییر میگویند. یعنی می توان تغییرات یکی از آنها را به کمک تغییرات دیگری توضیح داد. مثلا: میزان مطالعه دانش آموز و نمره ای که کسب میکند. رابطه بین قیمت و تقاضای کالا یا رابطه قیمت و عرضه کالا 

18 -آیا میان بیکاری در کشور و عواملی مانند میزان دانش، مهارت ،رکود اقتصادی، ناتوانی اقتصادی و مواردی از این قبیل رابطه وجود دارد؟آیا این روابط را میتوان مشاهده و با روشهای کمی مطالعه کرد؟

پاسخ: بله، قطعاً بین این عوامل رابطه معناداری وجود دارد و می توانیم بخش عمدهای از این پدیده ها را به صورت مشاهده و روش های کمی و آماری محاسبه و پیش بینی و اندازه گیری کرد. که در علم اقتصاد این چنین است. 

19 -منظور از تبیین چیست ؟

پاسخ : بیان دلایل وچرایی به وجود آمدن یا ازبین رفتن یک پدیده تبیین  است.مثال افزایش رکوداقتصادی موجب افزایش بیکاری درجامعه می شود. 

21 -دلایل گرایش به تبیین در اوایل قرن نوزدهم چیست؟

پاسخ: پیشرفت علوم طبیعی و تسلطی که بر طبیعت ایجاد شد و موجب محدود دانستن دانش علمی به دانش صرفا تجربی و حسی شد.)روابط علی صرفا  برمبنای حس توضیح داده می شد.) 

21 -جامعه شناسی تبیینی چه نوع رویکردی است؟

جامعه شناسی که پدیده های اجتماعی راهمانند پدیده  های طبیعی به صورت حسی وتجربی بررسی می کند و موضوع مورد مطالعه اش واقیت های اجتماعی  هستند.واقعیت ها ی اجتماعی ازطریق نگاه بیرونی ،تجربی ،حسی وصوری قابل رد یابی وبررسی هستند. 

22-چرا اگوست کنت )بنیانگذار جامعه شناسی( ابتدا این علم را فیزیک اجتماعی نام گذاری کرد؟

چون جامعه شناسی درآغاز شکل گیری خودسعی کرد به علوم طبیعی به ویژه فیزیک نزدیک شود وهمان گونه  که در فیزیک می توان به تبیین پدیده های حسی پرداخت درجامعه شناسی نیزروابط بین پدیده ها به  صورت حسی وتجربی تبیین شوند. 

23 -چرا جامعه شناسان عالقه مند به بررسی تشابه جامعه با پدیده هایی مانند ماشین وانسان هستند؟ 

پاسخ: به سبب موفقیت های دانشمندان علوم طبیعی، عده ای ازجامعه شناسان علاقه مند شدند تا شباهت های جامعه و پدیدههایی همچون ماشین و بدن انسان را برجسته کند و نظم جامعه را همانند این نظم میان اعضای بدن بدانند.

اجزایی که با نظم خاصی در کنار هم قرار گرفتند همان گونه که در بدن انسان یا ماشین اجزا با نظم خاصی کنار هم قرار گرفته اند. 

24 -جامعه شناسی تبیینی دارای چه اصول و نکاتی است؟

پاسخ:1 -تشبیه جامعه به یک بدن یا ماشین

2- نظم مکانیکی

3-شناخت پدیده های اجتماعی همانند پدیده های فیزیکی و کنترل آنها و برقراری نظم ازپیش تعیین شده

4 -استفاده از روشهای علوم طبیعی در بررسی نظم اجتماعی و علوم اجتماعی 

25 -چه نقدهایی بر جامعه شناسی تبیینی وارد است؟

پاسخ:

1 -نادیده گرفتن اراده انسان ها و انسان را غیر فعال دانستن ( یعنی پدیدههای اجتماعی یک نظام اجتماعی همانند اجزاء یک ماشین می باشد)

2- مغلوب شدن انسان در برابر جامعه، در حالی که آنها می خواستند انسان را بر جامعه مسلط کنند

3 -نگاه تک خطی به پیشرفت جامعه ) یعنی همه جوامع مسیر واحدی را در طول تاریخ طی میکند)

4 -توجه بر مناسبات بیرونی و مشاهدات) یعنی تنها منبع شناخت مشاهدات و مناسباتی که در بیرون دیده می شود است.)

26-انسان در دیدگاه تبیینی چگونه موجودی است؟

پاسخ :انسان در دیدگاه تبیینی صرفاً یک موجود طبیعی پیچیده تر از سایر موجودات طبیعی دانسته می شود در حالیکه انسان ها با موجودات طبیعی تفاوت های بنیادین دارند. 

همچنین ببینید: سوالات متن جغرافیا دوازدهم

27 -جامعه شناسان تبیینی تفاوت میان جوان مختلف را چگونه می دیدند؟

پاسخ :پوزیتیویست ها تفاوت جوامع را تنها تفاوت کمی میدیدند از نظر آنها برخی جوامع از برخی دیگر پیچیده ترند در رفع نیازهای خود توانا ترند و به همین دلیل پیشرفته ترند. 

28 -بریکسان دانستن طبیعت و جامعه چه انتقاداتی وارداست؟

پاسخ: انسان را به پیچ و مهره های نظم اجتماعی تقلیل می دهد در حالی که جامعه بر خالف طبیعت محصول و مخلوق کنشهای انسان هاست و بود و نبود آن وابسته به انسان است و انسان را این دیدگاه مغلوب جامعه خود می سازد و نمیتوان انسان را صرفاً یک موجود طبیعی پیچیده تر از سایر موجودات دانست. 

29 -چه تفاوت های مهمی میان جامعه و موجودات طبیعی وجود دارد؟آیا می توان این ویژگی های متفاوت را با روش علوم طبیعی توضیح داد ؟ آیا این تفاوت های بنیادی رویکرد های دیگری را برای توضیح نظم اجتماعی ضروری نمی سازند؟

پاسخ: جامعه انسانی از پدیدههای تشکیل شده است که آگاهانه با اراده  هدفدار معنا دار هستند در حالی که موجودات طبیعی از اراده و آگاهی برخوردار نیستند.

 وقتی با موجوداتی روبهرو هستیم که فاقد اراده و آگاهی هستند می توانیم آنها را با روش های کمی محاسباتی بیرونی و فیزیکی اندازه گیری بررسی مقایسه و سنجش کرد ولی وقتی که ما با جامعه ای که دارای کنش های آگاهانه و ارادی است نمیتوانیم صرفاً با مشاهده بیرونی و اندازه گیری های طبیعی و کمی آنها را بررسی کنیم. 

بنابراین نظم اجتماعی انسان ها کاملا متفاوت از نظم بین پدیده های طبیعی است و باید از مشاهده صرفا بیرونی دست برداریم و به فهم روابط و عمق انگیزه ها و آگاهی های درونی پی ببریم. 

30-جامعه شناسی تبیینی چیست و دارای چه ویژگی هایی است؟

پاسخ: این جامعه شناسی پدیده های اجتماعی را مانند پدیده های طبیعی مورد بررسی و اثبات قرار میدهد ویژگی های این نوع جامعه شناسی عبارتند از:

1 -روش مطالعه آنها همانند علوم تجربی حسی، تجربی و کمی است

2-به دنبال شناخت نظم  موجود در جامعه هستند همانند نظم موجود در طبیعت

3-با شناخت نظم اجتماعی به انسان ها قدرت پیش بینی، پیشگیری و کنترل جامعه را میدهد 

31-ویژگی اصلی روش جامعه شناسی تبیینی چیست

پاسخ: در جامعه شناسی تبیینی روش مطالعه طبیعت و جامعه یکسان دانسته میشود. 

32-چگونه جامعه شناسی تبیینی و در چه زمانی به وجود آمد

پاسخ: در قرن نوزدهم که اروپا دچار تغییر و تحولات زیادی شده بود و خصوصاً فرانسه با انواع ناملایمات اجتماعی روبرو بود اگوست کنت بنیانگذار جامعه شناسی به دنبال این بود که با به وجود آوردن دانش اجتماعی جدیدی بتوانند آینده را پیش بینی کند و نظم اجتماعی را برای جامعه تعریف کند.

 او ابتدا این دانش جدید را فیزیکی اجتماعی نامید سپس نام آن را به جامعه شناسی تغییر داد. مهمترین خصوصیت این جامعه شناسی استفاده از روش های حسی و تجربی همانند دانش های ابزاری و طبیعی بود. 

33 -جامعه شناسی تبیینی جامعه ونظم اجتماعی را چگونه توضیح می دهد؟

پاسخ: نظم اجتماعی  رابراساس مناسبات بیرونی و قراردادهای اجتماعی ناشی ازترس واجبار بررسی می کنند.)کنترل اجتماعی را نوعی زور واجبار که افراد را وادار به پذیرش نقش ها می کند می دانند.)

34 -نمونه ای از تحقیقات تبیینی درعلوم انسانی بنویسید.

پاسخ : لمبروزو انسان شناس وجرم شناس  ایتالیایی درتحقیقاتی درباره رفتار جنایی بابررسی جمجمه ها،اسکلت ها و اشیای متعلق به مجرمان وویژگی  های ظاهری )واقعیت های صوری موجود( وجسمانی درصدد تعیین مجرم بودن یا مجرم نبودن افراد  برآمد

تهیه کننده سوالات متن درس سوم جامعه شناسی دوازدهم: جناب آقای حمید رحیمی

برای مشاهده سایر دروس سوالات متن جامعه شناسی دوازدهم روی عبارت لینک دار کلیک کنید.