در این نوشته با سوالات متن درس سیزدهم تاریخ یازدهم انسانی با جواب همراه شما یازدهمی های رشته انسانی هستیم در ادامه مطلب می توانید جزوه پرسش و پاسخ درس سیزدهم تاریخ 2 رشته انسانی را مشاهده کنید.
سوالات متن درس سیزدهم تاریخ یازدهم انسانی
تحولات سیاسی و اقتصادی ایران در دوره صفوی
1- مهم ترین پیامد اجتماعی و مذهبی هجوم مغول به ایران را بنویسید.
هجوم مغول به ایران، علاوه بر آثار و نتایج سیاسی، پیامدهای اجتماعی و مذهبی مختلفی نیز داشت، که مهم ترین آن گسترش تصوف و تشیع و پیوند روزافزون آنها با یکدیگر بود.
۲- در کدام دوره فعالیت طریقتهای صوفیانه در ایران به طور چشمگیری افزایش یافت؟
در دوران مغولان و تیموریان فعالیت طریقت های صوفیانه در ایران به طور چشمگیری افزایش یافت و گرایش مردم به مشایخ و رهبران طریقت های صوفی بیشتر شد.
۳- طریقت صفویه در کدام دوره شکل گرفت؟
بنیانگذار و رهبر معنوی این طریقت که بود؟ دوره ی ایلخانان – شیخ صفی الدین اردبیلی (۶۵۰ ۷۳۰ ق)، شاگرد و مرید شیخ زاهد گیلانی
۴- طریقت صفویان در قرن نهم هجری چه تغییری یافت؟
طریقت صفویان در قرن نهم هجری تحت تأثیر شرایط فکری و فرهنگی جامعه ایران نخست به مذهب تشیع گرایش یافت و سپس به جنبشی سیاسی و مذهبی تبدیل شد.
۵- چگونگی تأسیس سلسله صفویه را توضیح دهید؟
در آغاز سده دهم هجری اوضاع سیاسی میهن ما دچار آشفتگی و تفرقه زیاد شده بود. سلسله آق قویونلو که بر قسمت هایی از غرب و جنوب ایران حکومت می کرد به نهایت ضعف و انحطاط رسیده بود.
در چنین شرایطی اسماعیل پسر شیخ حیدر با سپاهی متشکل از ایلات و طوایف مختلف قزلباش، آق قویونلوها را شکست داد و پس از تصرف تبریز، در آن شهر به عنوان پادشاه ایران تاج گذاری کرد (۹۰۷ ق).
۶- اولین اقدام شاه اسماعیل چه بود؟
مهم ترین اقدام شاه اسماعیل صفوی، پس از نشستن بر تخت شاهی، رسمی کردن مذهب شیعه دوازده امامی بود.
۷- پیامدهای رسمی کرن تشیع توسط شاه اسماعیل را بنویسید.
این اقدام دو پیامد مهم داشت. نخست اینکه بسیاری از شیعیان در خدمت دولت نوپای صفویه قرار گرفتند و در سایه این دولت متشکل، منسجم و متحد شدند. دوم آنکه این اقدام سبب تمایز آشکار ایران از همسایگان مسلمان خود به ویژه امپراتوری عثمانی در غرب و ازبکان و گورکانیان هند در شرق شد.
۸-لشکرکشی های دوران شاه اسماعیل را ذکر کنید؟
شاه اسماعیل طی لشکر کشی و جنگ های مختلف مدعیان داخلی، به ویژه حکام محلی را از میان برداشت و موجبات وحدت سیاسی و جغرافیایی ایران را فراهم آورد. او سپس به مقابله با دشمنان خارجی شتافت. ابتدا ازبکان را که به خراسان یورش آورده و مشغول قتل و غارت مردم آن جا بودند، شکست داد و سرکرده آنان شیبک خان را کشت (۹۱۶ ق).
به دنبال این پیروزی، بخش وسیعی از سرزمین های شرق ایران تا رود جیحون (آمویه) تحت حاکمیت صفویان در آمد. شاه اسماعیل و سپاهیانش در گام بعدی مهیای نبرد با سلطان سلیم، پادشاه عثمانی شدند که با لشکری پرشمار به سوی ایران در حرکت بود.
9- بهانه و علت اصلی لشکر کشی سلطان سلیم به ایران چه بود؟
اگرچه سلطان سلیم فعالیت مریدان طریقت صفوی را در قلمرو خود بهانه چنین لشکر کشی گسترده ای قرار داد، اما علت واقعی آن، نگرانی و ترسی بود که او از ایجاد حکومت قدرتمند صفوی در دل داشت.
۱۰- علت و نتیجه شکست شاه اسماعیل در جنگ چالدران را بنویسید؟
در جنگ شدیدی که میان دو سپاه در دشت چالدران درگرفت، سپاهیان شاه اسماعیل با وجود شجاعت و رشادتی که از خود نشان دادند، در برابر آتش توپخانه و دیگر جنگ افزارهای آتشین دشمن کاری از پیش نبردند و شکست خوردند (۹۲۰ ق) و تبریز، پایتخت صفویان برای مدتی به اشغال عثمانی ها در آمد.
۱۱- اوضاع دوران حکومت شاه تهماسب صفوی چگونه بود؟
پس از مرگ شاه اسماعیل اول، پسرش تهماسب در ده سالگی به تخت شاهی نشست. در سال های آغازین پادشاهی او، اوضاع حکومت صفوی بسیار آشفته و نابسامان بود؛ از یک سو، سران ایلات قزلباش به خودسری و نافرمانی پرداختند و با یکدیگر به نزاع برخاستند و از سوی دیگر، ازبکان از شرق و عثمانی ها از غرب به مرزهای ایران هجوم آوردند.
۱۲- اقدامات شاه تهماسب در دوران حکومت را بنویسید؟
شاه تهماسب به تدریج زمام امور را به دست گرفت و به سرکشی سران قزلباش پایان داد. او سپس ازبکان را شکست داد و آنان را از خراسان عقب راند. وی همچنین با اتخاذ تدابیر مناسب، تهاجم پیاپی ارتش عثمانی را به خاک ایران دفع کرد.
بدین گونه شاه تهماسب در طول دوران ۵۴ ساله پادشاهی خود، با اتخاذ تدابیر و سیاست های مناسب داخلی و خارجی، توانست پایه های حکومت صفوی را تثبیت و تحکیم نماید.
۱۳- اوضاع ایران پس از مرگ شاه تهماسب تا پادشاهی شاه عباس اول را توضیح دهید؟
پس از مرگ شاه تهماسب، در دوران کوتاه پادشاهی شاه اسماعیل دوم و سلطان محمد خدا بنده، دوباره حکومت صفوی دچار هرج و مرج بی ثباتی سیاسی شد. از این رو، هنگامی که شاهزاده جوانی از خاندان صفوی به نام عباس اول به پادشاهی رسید (۹۹۶ ق)، اوضاع داخلی و خارجی کشور نابسامان بود.
از یک سو، سران قزلباش به جان هم افتاده و شاه را بازیچه اهداف و اغراض طایفه و ایل خود قرار داده بودند و از سوی دیگر در غرب، ارتش عثمانی مناطق وسیعی از خاک ایران را اشغال کرده بود و در شرق نیز ولایت خراسان هدف تهاجم و تخریب شدید ازبکان قرار داشت.
۱۴- اقدامها و اصلاحات شاه عباس اول را ذکر کنید؟
١ – ایجاد ثبات سیاسی و برقراری نظم و امنیت در داخل کشور؛
۲ – نوسازی تشکیلات و تجهیزات سپاه؛
٣ – توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی؛
۴- دفع حملات دشمنان خارجی و بیرون راندن نیروهای بیگانه از خاک ایران؛
۱۵- اقدام مهم شاه عباس برای ایجاد ثبات سیاسی و برقراری نظم و امنیت در داخل کشور چه بود؟
او برای تحقق این هدف امرای سرکش و طغیانگر قزلباش را سرکوب کرد و قدرت سیاسی و نظامی آنان را به طور چشمگیری کاهش داد.
۱۶- اقدامات شاه عباس در زمینه نوسازی تشکیلات و تجهیزات سپاه را توضیح دهید؟
شاه عباس اول به منظور تقویت قدرت سیاسی و نظامی دولت مرکزی و کاهش توان سیاسی و نظامی امیران و ایلات قزلباش، اقدام به ایجاد سپاهی دائمی و حرفه ای کرد که کاملا مطیع و وفادار به شخص او بود.
همچنین ببینید: سوالات متن جامعه شناسی یازدهم
۱۷- ویژگی های سپاه دائمی و حرفه ای که شاه عباس تشکیل داد را بنویسید؟
بیشتر افراد این سپاه از میان جوانان گرجی، ارمنی و چرکسی تازه مسلمان برگزیده شدند. دسته های تفنگچی و توپخانه نیز به سپاه جدید افزوده شد. افرادی از میان جنگاوران این سپاه بر کشیده شدند و به فرماندهی کل یا واحدهای مختلف آن رسیدند. از جمله آنان الله وردی خان گرجی بود که به بالاترین مقامات نظامی و سیاسی دست یافت.
۱۸- شاه عباس برای پرداخت حقوق و تأمین تدارکات و تجهیزات سپاه جدید چه اقدامی انجام داد؟
زمین های فراوانی را به املاک خاصه پادشاهی تبدیل کرد.
۱۹- اقدامات شاه عباس به منظور بهبود وضع مردم و رفاه و آسایش عمومی را ذکر کنید؟
انجام کارهای عمرانی بزرگ مانند ایجاد کارگاه های بافندگی، جاده سازی و ساخت بناهای مختلف از قبیل پلها، مسجدها، کاروانسراها، مدرسه ها، سدها، قناتها و …، گسترش مناسبات اقتصادی با کشورهای اروپایی و همسایگان و توسعه تجارت خارجی از جمله این اقدامات بودند.
۲۰- چرا شاه عباس پایتخت را از قزوین به انتقال داد و برای پیشرفت شهر چه اقدامی انجام داد؟
او همچنین به دلایل سیاسی، نظامی و اقتصادی پایتخت را از قزوین به اصفهان منتقل کرد و با استفاده اصول مهندسی و شهرسازی، این شهر را به یکی از زیباترین و آبادترین شهرهای جهان تبدیل کرد.
افزون بر این، شاه عباس گروهی از ارامنه را در اصفهان مستقر کرد و ضمن حمایت از آنان از دانش ها و تجارب فنی، اقتصادی و تجاری آنها به نفع کشور بهره برد.
۲۱- شاه عباس برای مقابله با بیگانگان در کشور چه اقداماتی انجام داد؟
او به خوبی تشخیص داده بود که درگیری همزمان با مهاجمان ازبک در شرق و ارتش قدرتمند عثمانی در غرب، احتمال موفقیت را کاهش می دهد. به همین دلیل با عثمانی صلح کرد و به خراسان لشکر کشید و با وارد آوردن ضربه ای سنگین بر ازبکان، آنان را عقب راند. وی، سپس برق آسا سپاه صفوی را به آذربایجان برد و با حمله ای غافل گیرانه، نیروهای عثمانی را شکست داد و مناطق اشغالی شمال غرب ایران را آزاد کرد و علاوه بر آن، عراق و عتبات عالیات را به قلمرو صفوی افزود.
یکی دیگر از موفقیت های نظامی صفویان در عصر شاه عباس اول، بیرون راندن پرتغالی ها از خلیج فارس بود. ایران در آن زمان فاقد نیروی دریایی بود، اما سپاه صفوی با کمک کشتی های انگلیسی توانست سواحل و جزایر ایرانی خلیج فارس را که بیش از یک قرن در اشغال پرتغالی ها بود، آزاد کند.
۲۲- چرا مورخان عصر شاه عباس را عصر اقتدار و شکوفایی سلسله صفوی قلمداد کرده اند؟
او طی ۴۲ سال زمام داری، با اقدامات خردمندانه و بهره گیری از مشاوران آگاه، ایران را به یکی از کانون های بزرگ سیاسی و اقتصادی جهان آن روز تبدیل کرد. به همین روی بسیاری از محققان و مورخان عصر شاه عباس را عصر اقتدار و شکوفایی سلسله صفوی قلمداد کرده اند.
۲۳- جانشینان شاه عباس را به ترتیب نام ببرید؟
١- شاه صفی
۲- شاه عباس دوم
٣- شاه سلیمان
۴- شاه سلطان حسین
۲۴-اوضاع ایران در دوران حکومت شاه صفی را بنویسید؟
شاه صفی، نوه و جانشین شاه عباس اول، از تعادل روحی و سلامت عقل بهره کافی نداشت. او دستور به قتل سردار باکفایتی مانند امام قلی خان، حاکم فارس داد. در زمان همین شاه بود که قندهار توسط گورکانیان هند از ایران جدا شد.
۲۵- اوضاع ایران در دوران حکومت شاه عباس دوم را بنویسید؟
شاه عباس دوم، پسر و جانشین شاه صفی، اگر چه نسبت به پدر شجاعت و لیاقت بیشتری داشت و قندهار را پس گرفت، اما نتوانست روند ضعف و انحطاط حکومت صفویان را متوقف سازد.
۲۶- اوضاع ایران در دوران حکومت شاه سلیمان را بنویسید؟
با به تخت نشستن شاه سلیمان، روند انحطاط و زوال صفویان شدت گرفت. این پادشاه با امور و اصول کشورداری بیگانه بود و در زمان او اعضای حرمسرا نفوذ زیادی داشتند و در اداره امور حکومت دخالت می کردند. در نتیجه نفوذ و دخالت حرمسرا بود که شاهزاده بی کفایت و بی لیاقتی همچون حسین میرزا به عنوان جانشین شاه سلیمان انتخاب شد.
۲۷- اوضاع ایران در دوران حکومت شاه سلطان حسین را بنویسید؟
در دوران شاه سلطان حسین، حکومت صفوی به نهایت ضعف و انحطاط رسید. او شاهی ضعیف و بی اراده بود و نسبت به امور مملکت توجه لازم را نداشت و به شدت تحت نفوذ درباریان و مشاوران خرافه پرست و نالایق قرار داشت.
از این رو، در زمان زمام داری او اختلاف و درگیری میان مقام های کشوری (اهل قلم) و لشکری (اهل شمشیر) افزایش یافت و اداره امور حکومت با بی نظمی و اخلال مواجه شد. کشاورزی، صنعت و تجارت دچار رکود و سستی شد. تعصبات مذهبی و فشار بر اقلیت های دینی افزایش یافت و اسباب نارضایتی گروه هایی از مردم ایران را فراهم آورد.
۲۸- چگونگی سقوط دولت صفویه را توضیح دهید؟
در چنین شرایطی بود که طایفه ای از افغان های شهر قندهار سر به شورش برداشتند. شورشیان با آگاهی از وضعیت آشفته و نابسامان حکومت صفوی به سوی اصفهان، پایتخت صفویان به حرکت در آمدند و پس مدتی محاصره شهر، شاه سلطان حسین را وادار کردند که تاج از سر خود بردارد و بر سر محمود سردسته شورشیان بگذارد.
۲۹- در چنین شرایطی بود که طایفه ای از افغان های شهر قندهار سر به شورش برداشتند.
شورشیان با آگاهی از وضعیت آشفته و نابسامان حکومت صفوی به سوی اصفهان، حرکت کردند و با تسخیر پایتخت صفویان، به حیات آن حکومت پایان دادند.
۳۰- چرا شورش افغان ها و تسخیر اصفهان یک تهاجم خارجی محسوب نمی شود؟
زیرا قندهار بخشی از قلمرو صفوی به شمار می رفت.
۳۱- ارکان مهم فعالیت های اقتصادی در عصر صفویه را نام ببرید؟
کشاورزی و دامداری
۳۲- در دوره ی صفویه چه عاملی موجب رونق اقتصادی در شهرها و روستاهای ایران شده بود؟
ثبات و امنیت سیاسی و اجتماعی
۳۳- در دوره صفویه زمینها به چند دسته تقسیم می شدند، نام برده توضیح دهید؟
1- اراضی ممالک: این دسته از اراضی کشور در اختیار و تملک فرماندهان ایالت ها بود و آنها این زمینها را میان زیردستان خود تقسیم می کردند.
۲- اراضی خاصه یا خالصه: این زمینها متعلق به شخص شاه بود و به ویژه از زمان شاه عباس در آمد آن برای اداره ارتش هزینه می شد.
٣ – اراضی وقف: این اراضی توسط مردم یا شاه وقف می شد. گاهی مردم برای جلوگیری از دست اندازی حکام زمین های خود را وقف می کردند.
۴- املاک خصوصی: این زمینها بسیار ناچیز بود و همواره در معرض مصادره قرار داشت.
۳۴- در دوره صفویه مالیاتی که چوپانان می پرداختند چه نام داشت؟
دامداران مبالغی مالیات تحت عنوان چوپان بیگی می پرداختند.
۳۵- در دوره ی صفویه قلب اقتصاد شهری چه بود؟
قلب اقتصاد شهری، بازار بود.
۳۶- ویژگی های بازارها در عصر صفوی را بنویسید.
در هر بازاری راسته هایی وجود داشت که در هر راسته یک صنف فعالیت می کرد مثل راسته زرگرها، تفنگسازها، آهنگران، کلاهدوزان و … بازارهای اصفهان و کرمان از جمله شکوهمندترین بازارهای ایران بودند.
۳۷- انواع سکه هایی که مردم در دوره ی صفویه به طور عام استفاده می کردند را نام ببرید؟
عباسی، محمودی، شاهی، بیستی و سکه های مسی به نام غازبکه
۳۸- چرا تأسیس حکومت صفوی از منظر روابط خارجی نقطه عطفی در تاریخ ایران اسلامی به شمار می آید؟
زیرا قبل از آن هرگز ایران شاهد چنین دیپلماسی فعالی در عرصه بین الملل نبود.
۳۹- تاریخ روابط خارجی ایران عصر صفوی را در چند بخش می توان مورد بررسی قرار داد؟
الف) روابط با همسایگان
١- عثمانی
۲- ازبکان
٣- تیموریان (گورکانیان) هند
ب) روابط با اروپا
۴۰-چرا عثمانی با صفویان به دشمنی و ستیز برخواستند؟
هنگامی که حکومت صفوی در ایران روی کار آمد، قدرت امپراتوری عثمانی در حال اوج گرفتن بود. سلاطین عثمانی که خود را خلیفه و فرمانروای تمامی مسلمانان قلمداد می کردند، در پی تسلط کامل بر جهان اسلام بودند.
همچنین در آن زمان، ارتش عثمانی با سرعت در خاک اروپا پیش می رفت. عثمانی ها، شکل گیری حکومت قدرتمند صفوی در ایران را تهدید و مانع جدی برای توسعه طلبی سیاسی و نظامی خود تلقی می کردند و با آن به دشمنی و ستیز برخاستند.
۴۱- اقدامات سلطان سلیم عثمانی در حمله به ایران چه بود؟
این سپاه علاوه بر قتل عام شیعیان و مریدان طریقت صفوی در آسیای صغیر، در چالدران ایرانیان را شکست داد.
۴۲- چرا برخی از فرمانروایان عثمانی به ناچار دست از جنگ با ایران برداشتند؟ دیگر سلاطین عثمانی نیز بارها به ایران لشکرکشی کردند، اما صفویان با درک شرایط، به شیوه های مختلف در برابر دشمن ایستادگی کردند.
در نتیجه چنین مقاومتی بود که برخی از فرمانروایان عثمانی به ناچار دست از جنگ با ایران برداشتند و عهدنامه های صلحی میان دو کشور بسته شد.
۴۳- ازبکان چه کسانی بودند؟
ازبکان از اعقاب جوجی پسر چنگیزخان مغول بودند. آنان با شکست تیموریان، شهرها و روستاهای آباد و ثروتمند ماوراءالنهر را تصرف کردند.
۴۴- کدام یک از حاکمان ازبک به ایران حمله کرد و نتیجه چه شد؟
مقارن روی کار آمدن صفویان در ایران، شیبک خان ازبک ( ۸۵۵ – ۹۱۶ ق) در خراسان به تاخت و تاز و قتل و غارت مشغول بود. شاه اسماعیل در نبرد مرو او را مغلوب کرد و کشت و ضربه ای قاطع بر ازبکان وارد ساخت ( ۹۱۶ ق).
۴۵ – ازبکان با کدام دولت برای حمله به ایران هماهنگ عمل می کردند؟
حاکمان ازبک همواره روابط دوستانه و گرمی با حکومت عثمانی داشتند و در حمله به قلمرو صفوی به صورت هماهنگ عمل می کردند.
۴۶- همزمان با قدرت گیری دولت صفوی در ایران، چه کسانی در هندوستان قدرت را به دست گرفتند؟
همزمان با قدرت گیری دولت صفوی در ایران، جانشینان تیمور گورکانی در هندوستان قدرت را به دست گرفتند.
۴۷- روابط تیموریان (گورکانیان) هند و دولت صفویه را توضیح دهید؟
با وجود این که در دولت بر سر مسئله قندهار با یکدیگر اختلاف داشتند و این شهر چند بار میان دو طرف دست به دست شد، اما در مجموع روابط آنها دوستانه و حسنه بود. در آن دوره مناسبات سیاسی، فرهنگی و تجاری عمیقی میان دو کشور برقرار شد.
۴۸- در عصر صفوی چه عاملی باعث شد که فرهنگ، هنر و ادب فارسی در هند شکوفا شود؟
در عصر صفوی با مهاجرت گسترده شاعران، نویسندگان، دانشمندان، معماران و هنرمندان ایرانی به هندوستان، فرهنگ، هنر و ادب فارسی در آن دیار شکوفا شد.
۴۹- تاج محل توسط چه کسانی طراحی شد؟
تاج محل، یکی از پرآوازه ترین بناهای تاریخی توسط معماران ایرانی در این دوره طراحی و ساخته شد.
۵۰- چه عواملی نقش بسزایی در توسعه روابط صفویان با اروپاییان داشت؟
نخست، تهاجم گسترده ارتش عثمانی به خاک اروپا، کشورهای اروپایی را تشویق کرد که در پی دوستی و اتحاد با رقبیان و دشمنان عثمانی باشند. دومین عامل در گسترش روابط ایران و اروپا در دوره صفویه، انگیزه و اهداف اقتصادی و تجاری بود.
۵۱- چرا دولتهای اروپایی تلاش کردند با دولت صفویه رابطه برقرار کنند؟
دولت های اروپایی برای کاستن از حملات عثمانی ها به سرزمین های خود، تلاش کردند که با دولت صفوی روابط دوستانه برقرار کنند و با آن علیه عثمانی متحد شوند.
۵۲- انگیزه های اقتصادی و تجاری اروپاییان از ایجاد رابطه با ایران چه بود؟
هنگامی که صفویان حکومت خود را تأسیس کردند، اروپاییان به تازگی مسیرهای دریایی جدیدی را برای رسیدن به ایران، هند و کشورهای شرق آسیا کشف کرده بودند. به دنبال اکتشافات جغرافیایی، فعالیت استعماری کشورهای اروپایی آغاز شد.
۵۳- نخستین اروپاییانی بودند که از طریق راه های دریایی جدید به اقیانوس هند و خلیج فارس رسیدند، چه کسانی بودند؟
پرتغالیها و پس از آنها انگلیسی ها، فرانسوی های و هلندی ها نیز از راه رسیدند.
۵۴- عباس اول به کدام کشورها اجازه داد در خلیج فارس برای خود پایگاه های تجاری برپا کنند؟
عباس اول به انگلیسیها، فرانسوی ها و هلندی ها اجازه داد در خلیج فارس برای خود پایگاه های تجاری برپا کنند.
۵۵- اهداف شاه عباساز ایجاد روابط دوستانه با اروپاییان چه بود؟
شاه عباس اول با انگیزه بهره برداری از دانش نظامی و فنی اروپاییان و نیز به منظور توسعه تجارت خارجی، می کوشید تا مناسبات دوستانه ای را با کشورهای اروپایی برقرار کند.
۵۶- مشتری اصلی ابریشم ایران چه کسانی بودند؟
تجار اروپایی و کمپانی های مختلف هند شرقی، مشتری اصلی ابریشم ایران بودند.
۵۷- در چه زمانی روابط فرهنگی ایران و اروپا توسعه یافت؟
در اواخر عصر صفوی روابط فرهنگی ایران و اروپا توسعه یافت.
همچنین ببینید: سوالات متن فلسفه یازدهم
پاسخ پرسش های نمونه درس سیزدهم تاریخ یازدهم انسانی
مهم ترین مسائل و مشکلات، نخستین سال های پادشاهی تهماسب و عباس اول را مقایسه کنید.
در سال های آغازین پادشاهی هر دو شخص، اوضاع داخلی و خارجی حکومت صفوی بسیار آشفته و نابسامان بود؛
از یک سو، سران ایلات قزلباش به خودسری و نافرمانی پرداخته و به جان هم افتادند و با یکدیگر به نزاع برخاستند و از سوی دیگر، ازبکان از شرق و عثمانی ها از غرب به مرزهای ایران هجوم آوردند.
۲. روش کشورداری شاه عباس اول را چگونه ارزیابی می کنید؟
شاه عباس با شناخت و ارزیابی نسبتا دقیق شرایط جامعه در زمینه میزان خطر دشمنان خارجی و مشکل مخاطرات داخلی به طراحی برنامه های مناسب کوتاه مدت و بلند مدت و در عین حال پیش بردن برخی از این برنامه ها به صورت موازی در سایه یک قدرت مرکزی موثر و نیرومند پرداخت.
او با اجرای دقیق و مناسب برنامه ها که بیشتر در مسیر تمرکزگرایی تنظیم شده بودند مخاطرات جدی که حیات جامعه را تهدید می کرد برطرف کرد و فضای مساعدی در زمینه های مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی مهیا نمود و توانستند با فراغ خاطر بیشتری
استعداد و توانمندی های خود را بروز داده و در عین ارتقاء مقام و موقعیت خود، حکومت و جامعه را نیز از توانمندی های خویش بهره مند نمایند.
٣. دلایل و نتایج دشمنی و ستیز حکومت عثمانی با دولت صفوی را بررسی و تحلیل نمایید.
عثمانی ها، شکل گیری حکومت قدرتمند صفوی در ایران را تهدید و مانع جدی برای توسعه طلبی سیاسی و نظامی خود تلقی کرده و با آن به دشمنی و ستیز برخاستند.
چند سال پس از به قدرت رسیدن شاه اسماعیل اول، سلطان سلیم عثمانی با لشکری بزرگ و به قصد نابودی حکومت نوپای صفوی به سوی ایران حرکت کرد. این سپاه علاوه بر قتل عام شیعیان و مریدان طریقت صفوی در آسیای صغیر، در چالدران ایرانیان را شکست داد.
دیگر سلاطین عثمانی نیز بارها به ایران لشکر کشی کردند، اما صفویان با درک شرایط، به شیوه های مختلف در برابر دشمن ایستادگی کردند.
در نتیجه ی چنین مقاومتی بود که برخی از فرمانروایان عثمانی به ناچار از جنگ با ایران دست برداشتند و عهدنامه های صلحی میان دو کشور بسته شد.
۰۴ روابط ایران و غرب در عصر صفوی بر چه محورهایی استوار بود؟
نخست، تهاجم گسترده ی ارتش عثمانی به خاک اروپا، کشورهای اروپایی را تشویق کرد که در پی دوستی و اتحاد با رقیبان و دشمنان عثمانی برآیند.
از این رو، دولت های اروپایی برای کاستن از حملات عثمانی ها به سرزمین های خود، تلاش کردند که با دولت صفوی روابط دوستانه برقرار کنند و با آن علیه عثمانی متحد شوند. دومین عامل در گسترش روابط ایران و اروپا در دوره ی صفوی، انگیزه و اهداف اقتصادی و تجاری بود.
۵. شواهد و مدارک استفاده شده در این درس را نام برده و در مورد اهمیت آن ها توضیح دهید.
۱- سفرنامه ی ونیزیان در ایران: سفرنامه های ونیزیان در ایران شامل شش سفرنامه است که پنج بخش آن توسط سفرای ونیزی به نامهای جوزافا باربارو، آمبروزیو کنتارینی، کاترینو زنو، آنجوللو و وینچنتو دالساندری و بخش ششم توسط بازرگان گمنام ونیزی نوشته شده است.
این سفرنامه ها از نظر تاریخی، سیاسی و جغرافیایی برای تاریخ ایران در عهد حکومت ترکمانان آق قویونلو و صفوی از اهمیت شایان توجهی برخوردار است . انگیزه اصلی مسافرت آنها به جز آجلو للو و بازرگان ونیزی، دلیل سیاسی بود. تا بر اثر اتحاد با ایران، امپراتوری عثمانی را تحت فشار قرار داده و از توسعه و بسط قدرت عثمانیان جلوگیری کنند.
۲- تاریخ ایلچی نظام شاه اثر خورشاه بن قباد حسینی: کتابی است به زبان فارسی، در تاریخ عمومی که به تاریخ خورشاه و تاریخ قطبی نیز معروف است. خورشاه، کتاب را در سال ۹۷۱ قمری نوشته و محمدرضا نصیری و کوئیچی هانه دا، دو مقاله از آن را که به تاریخ صفویه و پادشاهان هندوستان مربوط است، در سال ۱۳۷۹ش با عنوان «تاریخ ایلچی نظام شاه: تاریخ صفویه از آغاز تا سال ۹۷۲ق» گرد آوری کرده اند.
انگیزه تألیف، ثبت وقایع تاریخ و عبرت از گذشتگان بوده است . مؤلف در این دو مقاله، رویدادهایی را ذکر کرده که در دیگر منابع تاریخی کمتر دیده می شود. یک سال و نیم حضور وی در اردوهای شاه طهماسب، این مقاله را به گنجینه ای مهم و قابل استناد در تاریخ صفوی بدل کرده است .
وی در طی اقامت خود در ایران، در اغلب سفرها، همراه و همدم شاه طهماسب بود و در اکثر مجالس نیز حضور داشت. از این رو اغلب مشاهدات خود را در کتاب آورده که بدین وسیله بر اعتبار اثر افزوده است .
مباحث به دلیل نزدیکی به زمان مؤلف، ارزش تاریخی بسیاری دارد؛ از جمله، مطالب مربوط به تاریخ شاه طهماسب و روابط وی با هند از اعتبار ویژه ای برخوردار است.
3- سفرنامه سانسون: سانسون مبلغ مسیحی که در زمان سلطنت شاه سلیمان صفوی برای ترویج دین مسیحیت به ایران آمده بود. چون زبان فارسی را یاد گرفته و سال های متمادی در ایران بود، در نتیجه با بسیاری از خصوصیات دربار و حکومت ایران و آداب و رسوم ایرانیان آشنایی پیدا کرده بود و آنچه را که به چشم خود دیده و مشاهده کرده بود، تحریر نموده است . سفرنامه سانسون بطور ویژه به به ساختار اداری حکومت صفویه در دوران شاه سلیمان پرداخته است.
تهیه کننده سوالات متن درس سیزدهم تاریخ یازدهم انسانی: جناب آقای بهرام شفیعی
برای مشاهده سایر دروس سوالات متن تاریخ یازدهم انسانی روی عبارت لینک دار کلیک کنید.
فضای سایت عالی همه سوالا هست
عالی سوال و جواب دقیق و مختصر و آموزنده
تنها سایتی ک سوالات تاریخو داره?
اره خیلی خوبه
عالیه مرسی
عالیه مرسی
پاسخ سوالات نمونه کامل و مفید ممنون از سایت خوبتون
وان تو تری فور
تشکر تشکر
اصلا خوب نیست????