در این نوشته تمامی سوالات متن درس هشتم دین و زندگی یازدهم رشته های (تجربی ریاضی و فنی) گردآوری شده است که در ادامه می توانید سوالات متن درس هشتم دین و زندگی یازدهم را مشاهده کنید.

سوالات متن درس هشتم دین و زندگی یازدهم

درس هشتم: «احیای ارزش های راستین»

امام علی (ع) چگونه سرنوشت و آینده نابسامان جامعه اسلامی را پیش بینی می کرد؟

پاسخ: ایشان وقتی رفتار مسلمانان روز گار خود را مشاهده می کرد، با روشن بینی و درک عمیقی که از نتیجه رفتارها و وقایع داشت، سرنوشت و آینده جامعه اسلامی را پیش بینی می کرد و در زمان های مختلف و در سخنرانی های متعدد، مسلمانان را نسبت به عاقبت رفتارشان بیم میداد.

«بنی امیه»طبق پیش بینی امیرالمؤمنین حضرت علی (ع)، بر مردم حاکم شدند و دنیای اسلام را تا حد زیادی به دوران جاهلیت بازگرداندند.

درست

نادرست

آیا ائمه اطهار (علیهم السلام) با وجود شرایط سخت و بحرانی دوران خود در مقابل حاکمان، از مبارزه دست کشیدند؟

پاسخ: خیر، آنها از پا ننشستند و به شکل های گوناگون با این حاکمان، مبارزه کردند و در مقابل تفسیرهای غلط از اسلام  تحریف دین، «آموزه های قرآن» و «سخنان واقعی پیامبر(ص)» را در اختیار مردم جامعه قرار دادند.

تلاش و مجاهدت امامان (علیهم السلام) را می توان در قالب کدام مسئولیت های مقام امامت بررسی کرد بنویسید

پاسخ: الف) اقدامات مربوط به مرجعیت دینی

ب) مجاهده در راستای ولایت ظاهری اقدامات مربوط به مرجعیت دینی امامان (علیهم السلام) را فقط نام ببرید.

 پاسخ: ۱) تعلیم و تفسیر قرآن کریم 

۲) حفظ سخنان و سیره پیامبر(ص)

۳) تبیین معارف اسلامی متناسب با نیازهای نو

از اقدامات مربوط به مرجعیت دینی امامان (علیهم السلام)، تعلیم و تفسیر قرآن کریم» را توضیح دهید.

پاسخ: در حالی که حاکمان زمان به افراد فاقد صلاحیت میدان می دادند تا قرآن را مطابق با اندیشه های باطل خود تفسیر کنند، امامان بزرگوار (علیهم السلام) در هر فرصتی که به دست می آوردند، معارف این کتاب آسمانی را بیان می کردند  و رهنمودهای آن را آشکار می ساختند. در نتیجه این اقدام، مشتاقان معارف قرآنی توانستند از معارف این کتاب الهی بهره ببرند.

از اقدامات مربوط به مرجعیت دینی امامان (علیهم السلام)، «حفظ سخنان و سیره پیامبر(ص)» را توضیح دهید.

پاسخ: بعد از رحلت رسول خدا (ص)، نوشتن سخنان ایشان ممنوع شد و این ممنوعیت آثار زیانباری برای مسلمانان داشت. البته، امام علی (ع) و حضرت فاطمه (س) به این ممنوعیت توجه نکردند و سخنان پیامبر اکرم(ص) را به فرزندان و یاران خود آموختند و از آنان خواستند که این آموخته ها را به نسل های بعد منتقل کنند.

به سؤالات زیر پاسخ دهید

الف) امام رضا (ع) به اجبار کدام خلیفه عباسی از «مدینه» به «مرو» رفت؟

پاسخ: «مأمون» 

ب) پایتخت حکومت مأمون که امام رضا(ع) به اجبار این خلیفه عباسی به سوی آن می آمد، کدام است؟

پاسخ: «مرو»

ج) چرا هزاران نفر از مردم مرو، به استقبال امام رضا(ع) آمده بودند؟

پاسخ: تا هر چه ایشان می گوید، بنویسند و برای خود و آیندگان نگه دارند.

با توجه به حدیث: «کلمه لا إله إلا الله حصنی فمن دخل حصنی آمن من عذابی» به سؤالات زیر پاسخ دهید:

الف) این حدیث، به چه نامی مشهور است؟

پاسخ: «سلسله الذهب» یا «زنجیره طلایی».

ب) امام رضا (ع) ترتیب روایان را تا «خداوند» چگونه معرفی فرمود؟ بنویسید.

پاسخ:امام کاظم (ع) امام صادق (ع) امام باقر (ع) امام سجاد(ع) امام حسین (ع) و امام علی (ع) به پیامبر(ص).

ج) در این حدیث، کدام کلمه قلعه محکم خداوند معرفی شده است؟

پاسخ: «لا إله إلا الله».

د) امام رضا (ع) پس از گفتن این حدیث و درنگ، چه چیزی فرمود و مقصود ایشان چه بود؟

پاسخ : «بشروطها و أنا من شروطها»؛ این بود که «توحید»، تنها یک لفظ و شعار نیست بلکه باید در زندگی اجتماعی» ظاهر شود و تجلی توحید در زندگی اجتماعی با «ولایت امام» که همان «ولایت خداست»، میستر می گردد.

ه) شیوه امام رضا (ع) در نقل حدیث «زنجیره طلایی» چه چیزی را نشان می دهد؟

پاسخ: نشان می دهد که چگونه احادیث رسول خدا (ص)، از امامی به امام دیگر منتقل می شده است.

حدیثی که به جهت توالی و پشت سر هم آمدن اسامی امامان (علیهم السلام) در آن، از امامی به امامی دیگر منتقل می شده است، به چه چیزی مشهور است و به کدام یک از اقدامات مربوط به مرجعیت دینی این بزرگواران، اشاره دارد؟ 

پاسخ: حدیث « سلسله الذهب» یا «زنجیره طلایی»- «اقدام برای حفظ سخنان و سیره پیامبر(ص)»

از اقدامات مربوط به مرجعیت دینی امامان (علیهم السلام)، «تبیین معارف اسلامی متناسب با نیازهای نو» را توضیح دهید

پاسخ:با گسترش سرزمین های اسلامی، سؤال های مختلفی در زمینه های «احکام»، «اخلاق» و «نظام کشور داری» پدید آمد. ائمه اطهار (علیهم السلام) با این که با حاکمان زمان خود مخالف بودند، اما به دور از انزوا و گوشه گیری و با حضور سازنده و فعال، با تکیه بر «علم الهی» خود درباره همه این مسائل، اظهار نظر می کردند و مسلمانان را از معارف خود بهره مند می ساختند.

ثمره حضور سازنده امامان (علیهم السلام) و دوری از انزوا و گوشه گیری، فراهم آمدن کتاب هایی در چه زمینه هایی بود؟

پاسخ: کتابهای بزرگ در حدیث و سیره ائمه اطهار (علیهم السلام) در کنار سیره پیامبر(ص) و قرآن کریم است.

فراهم آمدن کتاب هایی مانند « نهج البلاغه» از حضرت علی (ع) و «صحیفه سجادیه» از امام سجاد(ع)، به کدام یک از اقدامات مربوط به مرجعیت دینی امامان (علیهم السلام) اشاره دارد؟

 پاسخ: «تبیین معارف اسلامی متناسب با نیازهای نو

تلاش ائمه اطهار (علیهم السلام) در زمینه تبین معارف اسلامی متناسب با نیازهای نو، سبب چه نتایجی شد؟

پاسخ: سبب شد که:

۱) حقیقت اسلام برای جویندگان آن، پوشیده نماند.

۲) کسانی که طالب حقیقت اند، بتوانند در میان انبوه تحریفات، به تعلیمات اصیل اسلامی دست یابند و راه حق را از باطل تشخیص دهند.

امامان بزرگوار (علیهم السلام) در راستای ولایت ظاهری تشکیل حکومت اسلامی، از « دو جهت» با حاکمان زمان خود مبارزه می کردند؛ آنها را بنویسید

پاسخ: اول آن که رهبری و اداره جامعه از جانب خداوند به آنان سپرده شده و لازم بود برای انجام دادن این وظیفه به پا خیزند و در صورت وجود شرایط و امکانات، حاکمان غاصب را برکنار کنند.

دوم؛ آن که این حاکمان غاصب، قوانین اسلام را زیر پا می گذاشتند و به مردم ستم می کردند؛ امامان (علیهم السلام) نیز وظیفه داشتند که بر اساس اصل « امر به معروف و نهی از منکر» با آنان مقابله کنند و مانع زیر پا گذاشتن قوانین اسلام شوند و از حقوق مردم دفاع نمایند.

چرا لازم بود که امامان بزرگوار (علیهم السلام)، برای تشکیل حکومت اسلامی ولایت ظاهری ] به پا خیزند و در صورت وجود شرایط و امکانات، حاکمان غاصب را برکنار کنند؟

پاسخ: تا با تشکیل حکومتی بر مبنای اسلام راستین، قوانین این دین را به «اجرا» در آورند و «عدالت» را برقرار سازند.

اصول کلی امامان بزرگوار (علیهم السلام) در مبارزه با حاکمان را فقط نام ببرید. 

پاسخ:

۱) عدم تأیید حاکمان

۲) معرفی خویش به عنوان امام برحق

۳) انتخاب شیوه های درست مبارزه

از اصول کلی امامان بزرگوار (علیهم السلام) در مبارزه خود، «عدم تأیید حاکمان است» آن را توضیح دهید

پاسخ: امامان بزرگوار (علیهم السلام)، هیچ یک از حاکمان غاصب عصر خویش را به عنوان جانشین رسول خدا(ص) تأیید نمی کردند و این موضوع را به شیوه های مختلف به مردم اطلاع می دادند.

آنان اگر چه تفاوت های اخلاقی و رفتاری حاکمان را در نظر می گرفتند و اگر حاکمی در موردی بر طبق دستور اسلام عمل می کرد، آن مورد را تأیید می کردند، اما در غصب خلافت و جانشینی رسول خدا (ص) همه را «یکسان» می دیدند.

از اصول کلی امامان بزرگوار (علیهم السلام) در مبارزه با حاکمان عصرخود، «معرفی خویش به عنوان امام برحق است»، آن را توضیح دهید.

پاسخ: أن بزرگواران، همواره خود را به عنوان امام و جانشین بر حق پیامبر اکرم (ص) معرفی می کردند؛ به گونه ای که مردم بدانند تنها آنها جانشین حضرتش و امامان بر حق جامعه اند.

امام صادق (ع) در روز عرفه» و در مراسم «حج» که جمعیت زیادی از مسلمانان، از سراسر سرزمین های اسلامی حضور داشتند در میان انبوه جمعیت، کدام یک از اصول مبارزه با حاکمان را به کار گرفت؟

۱) عدم تأیید حاکمان

۲) معرفی خویش به عنوان امام برحق ۔

۳) انتخاب شیوه های درست مبارزه «ای مردم! رسول خدا (ص) امام و رهبر بود، پس از او علی(ع)، سپس حسن و حسین و علی بن حسین و محمد بن علی (علیهم السلام) به ترتیب امام بودند و اکنون من امام هستم.»

این حدیث امام صادق (ع)، بیانگر استفاده ایشان از کدام یک از اصول مبارزه با حاکمان می باشد؟

پاسخ: معرفی خویش به عنوان امام بر حق

از اصول کلی امامان (علیهم السلام) در مبارزه با حاکمان عصر خود، «انتخاب شیوه های درست» را توضیح دهید.

پاسخ: ایشان، شیوه مبارزه با حاکمان را متناسب با شرایط زمان» بر می گزیدند؛ به گونه ای که هم تفکر اسلام راستین باقی بماند، هم به تدریج، بنای ظلم و جور بنی امیه و بنی عباس سست شود و هم روش زندگی امامان (علیهم السلام)، به نسل های آینده معرفی گردد.

رفتار ائمه اطهار (علیهم السلام) در طول ۲۵۰ سال بعد از رحلت پیامبر اکرم (ص) تا امامت حضرت مهدی (عج) و غیبت ایشان، چگونه بوده است؟ توضیح دهید.

پاسخ: چنان «مکمل یکدیگر» است که گویی یک شخص می خواهد برای رسیدن به یک مقصد مسیری را بپیماید، ولی مسیر یک دست نیست؛ گاهی هموار است و گاهی ناهموار، گاهی لغزنده و خطرناک است و گاهی دشوار! ولی همه این جاده با همه این اختلافها، به « یک هدف » ختم می شود، به گونه ای که گویی یک انسان است که ۲۵۰ سال زندگی کرده است و در شرایط مختلف فرهنگی، اجتماعی و سیاسی روش های مناسب را برگزیده و عمل کرده است.

رفتار حاکمان بنی امیه و بنی عباس در مقابل کسانی که به عنوان «پیرو و شیعه امامان (علیهم السلام)» شناخته می شدند، چگونه بوده است؟

پاسخ: همراه با خشونت و ستمگری بوده است، به طوری که اگر کسانی به عنوان شیعه امامان (علیهم السلام)  شناخته می شدند به سختی «آزار و اذیت» می شدند و در بسیاری مواقع به «شهادت» می رسیدند.

ائمه اطهار (علیهم السلام) می کوشیدند آن بخش از اقدامات و مبارزات خود را که دشمن به آن حساسیت دارد، در قالب «ققیه» پیش ببرند؛ یعنی چه؟

پاسخ:یعنی، اقدامات خود را «مخفی نگه دارند» و در عین ضربه زدن به دشمن، کم تر ضربه بخورند. 

«تقیه» را تعریف نمایید.

پاسخ: آن بخش مخفی مبارزات ائمه اطهار (علیهم السلام) در مقابل دشمن، که در عین ضربه زدن به او، کم تر ضربه بخورند. امامان (علیهم السلام) با مخفی نگه داشتن ارتباط میان خود و یاران صمیمی و فداکارشان در نقاط مختلف سرزمین های اسلامی، نمی گذاشتند که بنی امیه و بنی عباس، آنها را شناسایی و به شهادت برسانند؛

در این روش، ایشان از کدام اصل از اصول کلی مبارزه با حاکمان بهره می بردند؟

پاسخ: «انتخاب شیوه های درست مبارزه

وظیفه ما به عنوان پیرو و شیعہ امامانی که جان و همه زندگی خود را برای نجات و رستگاری انسانها فدا کردند و به پیشگاه الهی رفتند؛ چیست؟

پاسخ: این است که به گونه ای زندگی کنیم که سبب بدبینی دیگران نسبت به شیعیان نشویم و بدانیم که شیعه بودن تنها به اسم نیست؛ بلکه اسم باید با «عمل صالح» همراه باشد تا پیرو حقیقی آنان شویم. آنان، هم اکنون ناظر بر ما هستند و به پیروان خود می نگرند تا ببینند چه می کنند. امام صادق (ع) خطاب به شیعیان می فرماید: « مایۂ زینت و زیبایی ما باشید، نه مایه زشتی و عیب. »

تهیه کننده سوالات متن درس هشتم دین و زندگی یازدهم : جناب آقای قاسم منداونی

برای مشاهده سایر سوالات درس به درس دین و زندگی یازدهم روی عبارت رنگی کلیک کنید