سوالات متن درس پنجم دین و زندگی یازدهم + پاسخ اندیشه و تحقیق

در این نوشته تمامی سوالات متن درس پنجم دین و زندگی یازدهم رشته های (تجربی ریاضی و فنی) به همراه پاسخ اندیشه و تحقیق درس پنجم دینی پایه یازدهم که شامل 35 سوال می باشد گردآوری شده است که در ادامه می توانید سوالات متن درس پنجم دین و زندگی یازدهم را مشاهده کنید.

سوالات متن درس پنجم دین و زندگی یازدهم

کدام یک از مسئولیت های رسول خدا(ص) با رحلت ایشان،« تمام» میشود یـا «پایان» می یابد؟ 

پاسخ: «دریافت و ابلاغ وحی»

درباره پایان یافتن یـا ادامه پیدا کردن دو مسئولیت پیامبراکرم(ص)یعنی؛«مرجعیت دینی» و «ولایت ظاهری» سـه فرض مطرح شده است،آنها را بنویسید.
پاسخ: قرآن کریم و پیامبراکرم(ص)؛

1 (در این باره،«سکوت»کرده اند.

2 (پایانیافتن این دو مسئولیت را اعلام کرده اند.

3 (این دو مسئولیت را بر عهده جانشینی که تعیین کرده اند،قرار داده اند.

چـرا فرض اول؛ یعنی سکوت قرآن کریم و پیامبر اکرم(ص) درباره پایان دو مسئولیت«مرجعیت دینی» و «ولایت ظاهری»، «باطل» است؟

 پاسخ: زیرا قرآن کریم،هدایت گر مردم در همۀ امور زندگی می باشد و ممکن نیست، نسبت بـه ایـن دو مسئولیت مهم کـه بـه شـدت در سرنوشت جامعۀ اسلامی تأثیرگـذار است،بیتفاوت باشد.

همچنین، پیامبراکرم(ص) آگاه ترین مردم نسبت به اهمیت و جایگاه این مسئولیت هاست و نمی تواند ازکنار چنین موضوع مهمی با سکوت و بـی توجه بگذرد.در حقیقت، بیتوجهی به این مسئلۀ بزرگ،خـود دلیلی بر نقص دین اسلام است؛و ایـن در حالی است که این دین،کاملترین دین الهی است. 

چرا فرض دوم؛ یعنی پایان دو مسئولیت«مرجعیت دینی» و «ولایت ظاهری» از نظر قرآنکریم و پیامبر اکرم(ص)، نـیـز صحیح نیست؟

 پاسخ:زیرا نیاز جامعه به این دو مسئولیت پساز رسول خدا(ص)،نهتنها از بین نرفت،بلکه «افزایش» هم یافت؛ به دلیل گسترش اسلام در نقاط دیگر جهان،ظهور مکاتب و فرقه های مختلف، پیدایش مسائل و مشکلات جدید اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی را به دنبال داشت و نیاز به امام و رهبریکه در میان انبوه افکار و عقاید،حقیقت را به مردم نشان دهد و جامعه را آنگونه که پیامبر(ص) مدیریت میکرد، اداره نماید، «افزون تر» شد.

از میان سه فرض ارائه شده درباره پایان یا ادامه یافتن دو مسئولیت«مرجعیت دینی» و «ولایت ظاهری» پس از رحلت رسول خدا(ص)،کدامیک«منطقی» و « قابل قبول» است؟توضیح دهید.

پاسخ:فرض«سـوم»یعنی،رسول اکرم(ص)به فرمان خداوند،به تداوم تعلیم و تبیین دین[مرجعیت دین]و دوام حکومت [ولایت ظاهری]پس از خود،به شکل«امـامـت» فرمان داده و جانشین خود را تعیین کرده است و مانع تعطیلی این دو مسئولیت شده است.

چه کسی امام را معین و معرفی میکند و چگونه میتوان کسی را که شایستگی این مقام است،شناخت؟

پاسخ: همانطور که پیامبر اکرم (ص) از طرف خداوند معرفی و معین میشود،تنها کسیکه میتواند فرد شایستۀ مقام امامت را معرفیکند و به مردم بشناساند؛ اوست.امام باید ویژگیها و صفات پیامبر اکرم (ص) به جـز دریافت و ابلاغ وحی را داشته باشد؛ از جملۀ این ویژگی ها،«عصمت»است.البته تشخیص این صفت،برای انسان ها ممکن نیست؛ یعنی انسان ها نمی توانندتشخیص دهندکه چه کسیمعصوم است،مرتکب هیچگناهی نمی شود و شایستگی این مقام را دارد.

با تدبر در«آیات»،«روایات مطمئن و مسلّم نقل شده از پیامبر (ص)»و«مطالعۀ تاریخ اسلام»؛ چه چیزی را درباره جانشینی رسول خدا (ص) در مییابیم؟

پاسخ:درمی یابیم که خداوند،امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب(ع)را به جانشینی رسول خدا(ص) و امامت بعد از ایشان منصوب و امامان معصوم( علیهم السلام ) پس از ایشان را نیزمعرّفی کرده است. 

آیات و روایاتی که به معرّفی جانشینان رسول خدا(ص) پرداخت هاند را نام ببرید.( ذکر 4 مورد کافی است. )

پاسخ: 1 (آیـۀ انـذار

2 (آیـۀ ولایـت

3 (حدیث جابر

4 (حدیث ثقلین

5 (حدیث منزلت

6 (حدیث غدیر

پس ازگذشت حدود سه سال از بعثت نبی مکرّم اسلام حضرت محمد (ص)،کدام فرمـان از جانب خداوند بر ایشان آمـد؟ و این آیه به چه نامی مشهور است؟

 پاسخ:«وأَنذر عشیرَتَک الْأَقْرَبِینَ؛خویشان نزدیکت را انذارکن.»- «آیۀ انـذار»

بعد از نزول کدام آیه،«رسول خدا (ص)،چهل نفر از بنی هاشم را دعوت کرد و درباره اسلام با آنان سخن گفت و آنـان را به این دین فراخواند. از میان حاضران، فقط امام علی(ع) برخاست و گفت:مـن یـار و یـاور تـو خواهم بـود.در هر سه بار تکرار درخواست رسول خدا (ص)، همه سکوت میکردند و تنها امام علی(ع) قاطعانه اعلام آمادگی و فداکاریکرد»؟ پس ازآن پیامبر(ص)،چه کردند؟

 پاسخ: «آیـۀ انـذار»؛پیامبر(ص) دست آن حضرت را در دست گرفت، بیعت ایشان را پذیرفت و به مهمانان فرمود:«همانا،این برادر من،وصی من و جانشین من در میان شما خواهد بود.»

«آیۀ ولایت» را به همراه« ترجمۀ»آن بنویسید.

پاسخ: «إِنَّما ولیکُم اللّه ورسولُه والَّذینَ آمنُواْ الَّذینَ یقیمونَ الصلاَهَ ویؤْتُونَ الزَّکَاهَ وهم راکعونَ»

ترجمه:« همانا ولی شما خداوند و رسول اوست و مؤمنانیکه نماز را بر پا میدارند و در حال رکوع، زکات میدهند.»

با توجه به آیۀ« إِنَّما ولیکُم اللّه ورسولُه والَّذینَ آمنُواْ الَّذینَ یقیمونَ الصلاَهَ ویؤْتُونَ الزَّکَاهَ وهم راکعونَ» به سؤالات داده شده زیر، پاسخ دهید:

1 -این آیه،به چه نامی مشهوراست؟

پاسخ: «آیۀ ولایت»

2 -این آیه، درشأن چه کسی نازل شده است؟

پاسخ: «امام علی(ع)»

3-وقتی رسول خدا(ص) در مسجد پرسید: «چه کسی در حال رکوع صدقه داده»،چه پاسخی شنید؟

پاسخ: فقیریکه انگشتری در دست داشت به حضرت علی(ع) که در حال نماز بود،اشارهکرد و گفت:«آری»، ایـن مـرد در حال رکوع، انگشتری خود را به من بخشید.

با نزول کدام آیه،رسول خدا(ص) پس از دریافتن وحی از طرف خداوند که کسیدر حال رکوع صدقه داده است و خداوند قصد دارد او را معرفی کند،با شتاب و درحالیکه آیه را میخواند و مردم را ازآن آگاه میکرد، به مسجدآمد؟

1 (آیۀ ولایت

2 (آیۀ ابلاغ

3 (آیۀ تطهیر

4 (آیۀ اکمال

نزول آیۀ تطهیر در شرایطی که رسولخدا(ص) با شتاب به مسجد بیاید و بپرسد:چه کسی در حال رکوع صـدقه داده است و اعلام ولایت امام علی(ع) از جانب آن حضرت، برای چه بود؟

 پاسخ: برای آن بود که مردم بـا چـشـم ببینند و از زبـان پیامبر(ص) بشنوند تـا امکان«مخفیکردن آن» نباشد.

وقتی آیات نماز، نازل شد یـاران رسول خدا (ص) از ایشان میخواستند که چگونگی« نمازخواندن» را بدانند؛ پیامبر(ص) چه کاری را انجام دادند؟

 پاسخ: پیامبراکرم(ص) به مسجد آمدند و به آنان فرمود:«اینگونه که من نماز میخوانم، شما هم بخوانید.» آنگاه، نماز خواندن را به آنان تعلیم داد. 

نکتۀ مهم: زمانی که آیۀ « اطاعت » یا «أُولی الأَمرِ» نازل شد،چون مانند خواندن نماز،بـه صورت«کلّی»بیان شده است،

نیاز به توضیحات«جزئی» بود که پیامبر(ص) در پاسخ جابربن عبدا… انصاری آن را بیان فرمـود و به حدیث «جـابـر» مشهور شد.

آیۀ شریفۀ:« یا أَیها الَّذینَ آمنُواْ أَطیعواْ اللّه وأَطیعواْ الرَّسولَ وأُولی الأَمرِ منکُم«…کدام یک از قلمروهای پیامبر(ص) را شامل میشود؟

 پاسخ: «دریافت و ابلاغ وحی»، «مرجعیت دینی» و «ولایت ظاهری».

وقتی جابر بن عبدا… انصاری از رسولخدا (ص) سؤال کرد،«أُولیالأَمرِ» چه کسانی هستند؛ ایشانچه فرمودند؟ 

پاسخ: ای جابر! آنان«جانشینان من» و «امامان بعد از من» هستند؛ سپس آنان را یکی یکی به وی معرّفی کرد.

پیامبراکرم(ص)،به جابر بن عبدا… انصاری فرمود که کدام امام معصوم (ع) را در سنّ پیری خواهد دیـد و از او خواست، سلامش را به آن امام برساند؟ 

1 (علی بن محمد(ع)

2 (حسن بن علی(ع)

3 (علی بن الحسین(ع)

4 (محمد بن علی(ع)

رسول خدا(ص) درحدیث جابر،کدام معصوم را« هم نام» و «هم کنیۀ» خویش معرفی فرمود؟

پاسخ: «امام دوازدهم؛ حضرت مهدی(عج)»

طبق حدیث جابر، رسول خدا(ص) درباره ماندن بر عقیده به امام زمان(عج) با وجود پنهان و طولانی بودن غیبت آن حضرت را شامل کدام افراد میداند؟

 پاسخ: فقط افرادی که «ایمان راسخ» دارند.

چهار پیام برای حدیث«ثقلین» بنویسید.

پاسخ:

1 (همانطورکه قرآن و پیامبر(ص) از همجدا نمیشوند،قرآن و اهل بیت(علیهم السلام) نیز همواره با هماند.

2 (همانطور که قرآن«همیشگی» است،وجودمعصوم نیز درکنار آن «همیشگی» است.

3 (در صورتی مسلمانان گمراه نمیشوندکه به هر دو باهم،تمسک بجویند.

4 (نمیتوان برای هدایت و سعادت اخروی،فقط از یکی از دو یادگار پیامبر(ص) پیرویکرد.

با توجه به«حدیث غدیر»، به سؤالات زیر پاسخ دهید:

1» -حجۀ الوداع» یا «حجۀ البلاغ» را تعریف نمایید.

پاسخ: پیامبرگرامی اسلام(ص)،در سال«دهم هجرت» عازم «مکّه» شدتا فریضۀحج را به جا آورد.این حج که در آخرین سال زندگی ایشان برگزار شد،به این نام مشهور شد.

2 -چرا در آخرین حج پیامبر(ص)، حدود 120 هزار نفر شرکت کرده بودند؟

پاسخ: «تا روش انجام دادن اعمال حج را از رسول خدا(ص) فرا گیرند و حج را با ایشان به جا آورند.»

3 -آیۀ 67 ،سوره مائده[آیۀ ابلاغ]چه زمانی و مکانی نازل شد؟

پاسخ:پس از برگزاری حج و در مسیر بازگشت به«مـدینه»در روز «هجدهم» ماه«ذیحجه»در محلّی به نام «غدیرخم»

بعد از نزول کدا مآیه، پیامبر اکرم(ص) دستور داد همه« توقّف»کنند تـا بازماندگان برسند و آنان که جلو رفته اند، برگردند. ظهر شده بود، ایشان ابتدا«نماز» را به جا آوردند و سپس در یک سخنرانی مهم و مفصل با مردم صحبت کرد و آنان را برای دریافتآن پیام بزرگ الهی آماده کرد و درکدام واقعه؟

پاسخ:«یا أَیها الرَّسولُ بلِّغْ ما أُنزِلَ إِلَیک من ربک وإِن لَّم تَفْعلْ فَما بلَّغْت رِسالَتَه» //…واقعۀ غدیرخم»

پیامبراکرم (ص) در سخنرانی روز غدیر،کدام مطلب زیر را«زودتر» بیان کردند؟

الف) هرکس که من ولی و سرپرست اویم،علی نیز ولی و سرپرست اوست

ب) ای مردم،چه کسی به مؤمنان از خودشان سزاوارتر است؟

پیامبراکرم (ص) در پایان سخنرانی غدیر، از مردم چه خواست؟

پاسخ: خواست کـه مطالب گفته شـده را بـه «غـایـبـان» برسانند.پس از آن، مردم برای عرض تبریک و شادباش آمدند و با امام علی(ع)،«بـیـعـت»کردند. 

چرا امام علی(ع) و دیگر امامان(علیهمالسلام) باید مانند پیامبر اکرم(ص)،«معصوم» باشند؟

پاسخ:زیرا ایشان دو مسئولیت «مرجعیت دینی» و «ولایت ظاهری»مسلمانان را پس از رسولخدا (ص)،بر عهده دارند و کردار و گفتار آنان اسوه و راهنمای مسلمانان است.پس؛ضروری استکه آنان نیز معصوم از گناه و خطا باشند. 

ضرورت داشتن کدام ویژگی،یکی از دلایل معرّفی امام از جانب خدا به خلافت است و کدام آیه،به این موضوع اشاره دارد؟

پاسخ:[معصوم بودن ایشان از «گناه» و «خطا»- «آیۀتطهیر».]

با تفکّردر«آیۀ تطهیر» چه چیزهایی را در مییابیم؟

پاسخ: 1 (این آیه،هرگونه گناه و پلیدی را از پیامبر اکرم(ص)،امام علی(ع)،حضرت فاطمه(س)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع)،دور میداند و آنان را معصوم از گناه و پلیدی معرّفی میکند. 

2 (این آیه،تعداد خاصی از خانواده پیامبر(ص) را در بر میگیرد که مقام «عصمت»دارند؛یعنی در اینجا افراد خاصی از اهل بیت رسول خدا(ص) مورد نظر است و شامل همه نمی شود.

3 (چون این تعداد خاص«معصوم اند»،سخن و عمل آنان مطابق با دین و بیان کننده دستورات الهی است.

پیامبرگرامی اسلام(ص)،برایآگاهی مردم از کدام موضوع، مدتها هر روز صبح،هنگام رفتن به مسجد از در خانۀ حضرت فاطمه(س) میگذشت و اهل خانه را« اهل بیت» صدا میزد؟

 پاسخ: «نزول آیۀ تطهیردرحقّ این خانواده معصوم»

چرا آیۀ تطهیر در زمان رسول خدا(ص)،فقط شامل امام علی،حضرت فاطمه،امام حسن و امام حسین( علیهم السلام ) میشد؟

پاسخ: زیرا در زمان رسولخدا(ص)،فقط این چهار نفر حضور داشتند،به همین دلیل در این روایت،تنها نام این چهار بزرگوار ذکر شده است.البته در سخنان دیگر ایشان،امامان بعدی همجزءاهل بیت شمرده شدهاند. 
[برای مثال حدیث جابر]

لازمۀ جانشینی رسول خدا(ص)،داشتن کدام ویژگیهای ایشان است؟

پاسخ:1 (علم کامل

2 (عصمت از گناه و اشتباه

چرا پیروی از کلام و رفتار حضرت فاطمۀزهرا(س) برهمۀ مسلمانان «واجب» است؟

پاسخ: زیرا؛ 1 (علم و عصمت کامل دارد.

2 (سرچشمۀ هدایت و رستگاری است.

تهیه کننده سوالات متن درس پنجم دین و زندگی یازدهم : جناب آقای قاسم منداونی

برای مشاهده سایر سوالات درس به درس دین و زندگی یازدهم روی عبارت رنگی کلیک کنید