در این نوشته با معنی شعر سخن فارسی ششم همراه شما هستیم.
معنی شعر سخن فارسی ششم
شعر «بخوان و حفظ کن: سُخن» و معنی شعر:
بخوان و حفظ کن
سُخن
- نوع قالب شعری: مثنوی
- شاعر: نظامی
با این که سخن به لطف آب است کم گفتنِ هر سخن، صَواب است
با این که سخن مانند آب با طراوت و شادی بخش است، امّا درست آن است که کمتر حرف بزنیم.
| واژه | معنی واژه | واژه | معنی واژه |
| لطف | طراوت، نرمی، شادابی | صواب | درست، شایسته |
نکات دستوری و آرایه ادبی:
آب و سراب ← قافیه (است و است ← ردیف)
تعداد جمله ← 2
سخن مانند آب است ← تشبیه
لطف ← وجه شبه
با اینکه ← حرف ربط
کم گفتنِ هر سخن ← ترکیب اضافی
«سخن» در مصراع اول ← نهاد
«کم گفتن هر سخن» در مصراع دوم:نهاد
آب ارچه همه زُلال خیزد/ از خوردن پُر، مَلال خیزد
اگرچه آب، صاف و گوارا است، زیاد خوردنِ آن، سبب آزردگی و ناراحتی می شود.
| واژه | معنی واژه | واژه | معنی واژه |
| زلال | پاک، صاف | ملال | خستگی، ناراحتی |
| خیزد | ایجاد شدن، پدید آمدن |
نکات دستوری و آرایه ادبی:
زلال و ملال ← قافیه (خیزد و خیزد ← ردیف)
تعداد جمله ← 2
خیزد ← فعل مضارع
ارچه (مخفّف اگر چه) ← حرف ربط
خوردن پٌر ← ترکیب اضافی
زلال ← قید
همه ← قید
کم گوی و گزیده گوی چون دُر / تا ز اندکِ تو، جهان شود پُر
کم حرف بزن امّا سخنان پسندیده و ارزشمند بگو تا سخنان ارزشمند تو همه ی جهان را فرا گیرد.
| واژه | معنی واژه | واژه | معنی واژه |
| گزیده | عالی، پسندیده | دُرّ | مروارید |
| اندک | سخن کم و به جا |
نکات دستوری و آرایه ادبی:
دُر و پُر ← قافیه (ردیف ندارد)
تعداد جمله ← 3
چون دُر ← تشبیه
اندک و پُر ← تضاد
کُلّ بیت، ضرب المثل است
«چون» به معنی مثل و مانند، حرف اضافه است و «دُر» متمّم می باشد
گوی ← فعل امر
شود ← فعل مضارع
کم ← قید
گزیده ← قید
تا ← حرف ربط
«ز» (مخفّف از) ← حرف اضافه
کل بیت ضرب المثل است
لاف از سخن چو دُر توان زد / آن خشت بُود که پُر توان زد
به خاطر سخنان ارزشمند و پسندیده می توان خودستایی کرد و به خود نازید چون سخن بیهوده مانند خشت بی ارزش است که فراوان دیده می شود.
| واژه | معنی واژه | واژه | معنی واژه |
| لاف | گزاف، دروغ | خشت | آجر، گِل خشک شده |
| لاف زدن | گفتار بیهوده گفتن، خودستایی کردن |
نکات دستوری و آرایه ادبی:
دُر و پُر ← قافیه (توان زد ← ردیف)
تعداد جمله ← 3
چو دُر ← تشبیه
دُر و خشت ← تضاد
این بیت ضرب المثل است
«چو» به معنی مثل و مانند، حرف اضافه است نه حرف ربط
خشت زدن ← کنایه از پر حرفی
یک دسته گُلِ دماغ پرور / از خرمن صد گیاه، بهتر
یک دسته گل خوشبو و زیبا از صد دسته گیاهِ بیارزش بهتر است.
| واژه | معنی واژه |
| دماغ پرور | خوشبو |
| خرمن | توده و مقدار انبوهی از هرچیز |
نکات دستوری و آرایه ادبی:
دماغ پرور و بهتر:قافیه (ردیف ندارد)
تعداد جمله ← 1
یک و صد ← تضاد
کُلِ بیت از یک جمله تشکیل شده است که فعل «است» بعد از بهتر، حذف شده است
گل دماغ پرور ← ترکیب وصفی
صد گیاه ← ترکیب وصفی
کل مصراع اول ← نهاد
پیام:
نظامی در این شعر به انسان ها توصیه می کند که بدون فکر حرف نزنند؛ یعنی اوّل فکر بکنند و بعد سخنانی بگویند که با ارزش است؛ زیرا سخن سبب آشکار شدنِ شخصیّت انسان ها می شود؛ بنابراین باید از سخنانِ بیهوده و بی ارزش دوری کرد.
عالیه
الو
بهتر از این نمیشه (:
عالیه این معنای کاملش است
خیلی بده 🙁
اتفاقاً خیلی خوبه.
کامل نی
عا☺
خیلی خوب بود ک!!!!!
اتفاقا خیلی عالی بود……
عالی بود اتفاقاً
خیلیم خوبه
خیلی خوب واقعا دستتون ممنون
خیلی حوبه
عالی
👍
خیلی خوبه
اصلا خوب نیست متاسفانه 😤😠😡
اتفاقا عالی بود
اصلا خوب نبود این دیگه چیه
ممنون عالی بود
عالی بود
عالی بود تمام. نقاط دقیق بودن دمتون گرم فقط کاش یه ذره با سلیقه تر بود من چشمام کور شد ولی در کل عالی بوددد♥️😍😂
بد نیست
سلام عالی بود
عالی بود
کمه
عالی بود 👍
سلام. واقعا، عالی‌بود.🌹 👌🏻👌🏻👌🏻
هیچ سایتی مثل این نیست
خوبه
یعنی دیکه بهتر از این نمیشه 😍
عالی بود 😍😍😍😍
خوب است
خیلی خوبه
عالیه واقعا 🙂