در این نوشته با معنی شعر سخن فارسی ششم همراه شما هستیم.
معنی شعر سخن فارسی ششم
شعر «بخوان و حفظ کن: سُخن» و معنی شعر:
بخوان و حفظ کن
سُخن
- نوع قالب شعری: مثنوی
- شاعر: نظامی
با این که سخن به لطف آب است کم گفتنِ هر سخن، صَواب است
با این که سخن مانند آب با طراوت و شادی بخش است، امّا درست آن است که کمتر حرف بزنیم.
| واژه | معنی واژه | واژه | معنی واژه |
| لطف | طراوت، نرمی، شادابی | صواب | درست، شایسته |
نکات دستوری و آرایه ادبی:
آب و سراب ← قافیه (است و است ← ردیف)
تعداد جمله ← 2
سخن مانند آب است ← تشبیه
لطف ← وجه شبه
با اینکه ← حرف ربط
کم گفتنِ هر سخن ← ترکیب اضافی
«سخن» در مصراع اول ← نهاد
«کم گفتن هر سخن» در مصراع دوم:نهاد
آب ارچه همه زُلال خیزد/ از خوردن پُر، مَلال خیزد
اگرچه آب، صاف و گوارا است، زیاد خوردنِ آن، سبب آزردگی و ناراحتی می شود.
جوابی دیگر:هر چند آب زلال و پاک است، ولی اگر زیادی نوشیده شود، انسان را دچار ناراحتی خواهد کرد
| واژه | معنی واژه | واژه | معنی واژه |
| زلال | پاک، صاف | ملال | خستگی، ناراحتی |
| خیزد | ایجاد شدن، پدید آمدن |
نکات دستوری و آرایه ادبی:
زلال و ملال ← قافیه (خیزد و خیزد ← ردیف)
تعداد جمله ← 2
خیزد ← فعل مضارع
ارچه (مخفّف اگر چه) ← حرف ربط
خوردن پٌر ← ترکیب اضافی
زلال ← قید
همه ← قید
کم گوی و گزیده گوی چون دُر / تا ز اندکِ تو، جهان شود پُر
کم حرف بزن امّا سخنان پسندیده و ارزشمند بگو تا سخنان ارزشمند تو همه ی جهان را فرا گیرد.
جوابی دیگر:همانطور که مروارید به دلیل کمی و اندک بودن بسیار ارزشمند است، تو نیز کم سخن بگوی تا سخنان تو نیز ارزشمند باشند و مردم آن را جمع آوری و حفظ کنند.
| واژه | معنی واژه | واژه | معنی واژه |
| گزیده | عالی، پسندیده | دُرّ | مروارید |
| اندک | سخن کم و به جا |
نکات دستوری و آرایه ادبی:
دُر و پُر ← قافیه (ردیف ندارد)
تعداد جمله ← 3
چون دُر ← تشبیه
اندک و پُر ← تضاد
کُلّ بیت، ضرب المثل است
«چون» به معنی مثل و مانند، حرف اضافه است و «دُر» متمّم می باشد
گوی ← فعل امر
شود ← فعل مضارع
کم ← قید
گزیده ← قید
تا ← حرف ربط
«ز» (مخفّف از) ← حرف اضافه
کل بیت ضرب المثل است
لاف از سخن چو دُر توان زد / آن خشت بُود که پُر توان زد
به خاطر سخنان ارزشمند و پسندیده می توان خودستایی کرد و به خود نازید چون سخن بیهوده مانند خشت بی ارزش است که فراوان دیده می شود.
جوابی دیگر:به سخنانی ک مثل مروارید کمیاب و با ارزش هستند، می‌توان افتخار کرد. آن خشت است که می‌توان خیلی زیاد ساخت. سخن کوتاه و کم، مثل مروارید ارزشمند است و سخن زیاد مثل خشت فراوان و بی ارزش است.
| واژه | معنی واژه | واژه | معنی واژه |
| لاف | گزاف، دروغ | خشت | آجر، گِل خشک شده |
| لاف زدن | گفتار بیهوده گفتن، خودستایی کردن |
نکات دستوری و آرایه ادبی:
دُر و پُر ← قافیه (توان زد ← ردیف)
تعداد جمله ← 3
چو دُر ← تشبیه
دُر و خشت ← تضاد
این بیت ضرب المثل است
«چو» به معنی مثل و مانند، حرف اضافه است نه حرف ربط
خشت زدن ← کنایه از پر حرفی
یک دسته گُلِ دماغ پرور / از خرمن صد گیاه، بهتر
یک دسته گل خوشبو و زیبا از صد دسته گیاهِ بیارزش بهتر است.
| واژه | معنی واژه |
| دماغ پرور | خوشبو |
| خرمن | توده و مقدار انبوهی از هرچیز |
نکات دستوری و آرایه ادبی:
دماغ پرور و بهتر:قافیه (ردیف ندارد)
تعداد جمله ← 1
یک و صد ← تضاد
کُلِ بیت از یک جمله تشکیل شده است که فعل «است» بعد از بهتر، حذف شده است
گل دماغ پرور ← ترکیب وصفی
صد گیاه ← ترکیب وصفی
کل مصراع اول ← نهاد
پیام:
نظامی در این شعر به انسان ها توصیه می کند که بدون فکر حرف نزنند؛ یعنی اوّل فکر بکنند و بعد سخنانی بگویند که با ارزش است؛ زیرا سخن سبب آشکار شدنِ شخصیّت انسان ها می شود؛ بنابراین باید از سخنانِ بیهوده و بی ارزش دوری کرد.
گام به گام قسمت های دیگر درس هوشیاری
- جواب درک مطلب صفحه ۲۹ فارسی ششم
- معنی شعر سخن فارسی ششم
- جواب خوانش و فهم صفحه ۳۱ فارسی ششم
- معنی کلمات درس هوشیاری فارسی ششم
عالیه
الو
خیلی خوب بود
دمتون گرم
ممنون از همکاریتون????????????
خنک
خواهش میکنم
ایس خیلی بد بود هلیا خانوم ????????
ممنون خواهش میکنم به امید دیدار
عالی بود
عالی بود . کاش برنامشو بود
بهتر از این نمیشه (:
عالیه این معنای کاملش است
خیلی بده 🙁
اتفاقاً خیلی خوبه.
کامل نی
عا☺
خیلی خوب بود ک!!!!!
اتفاقا خیلی عالی بود……
عالی بود اتفاقاً
خیلیم خوبه
خیلی خوب واقعا دستتون ممنون
هعی بهم بگو ببینم کلمات متشابهش چیههه
خیلی حوبه
عالی
?
خیلی خوبه
اصلا خوب نیست متاسفانه ???
اتفاقا عالی بود
اصلا خوب نبود این دیگه چیه
ممنون عالی بود
اصلا بدرد نمی خورد
درسته
عالی بود
خوبه ، عالی نیست ، متوسطه ????
عالی بود تمام. نقاط دقیق بودن دمتون گرم فقط کاش یه ذره با سلیقه تر بود من چشمام کور شد ولی در کل عالی بوددد♥️??
بد نیست
سلام عالی بود
عالی بود
کمه
عالی بود ?
سلام. واقعا، عالی‌بود.? ??????
هیچ سایتی مثل این نیست
خوبه
خیلی ممنونم
یعنی دیکه بهتر از این نمیشه ?
عالی بود ????
خوب بود ولی تعداد جملات زده ۲ یا ۳ من از کجا بفهمم کدام جمله هست چرا نگفتین
خوب است
خیلی خوبه
عالیه واقعا 🙂
خیلیییییییییییییی خوب بود
خیلی بده
خیلی هم خوبه شما غلت کردی
غلت چیه مگه فارسی نخوندی؟
(غلط)
خیلی خوبه که مطالب را رایگان تو اینجور سایت ها قرار میدن❤️????
درسته که هی تبلیغ میاره ولی خیلی خوبه…
خوبه ،عالیه????????????????????????????????????????????
عالللللللللللللی
عالی
عععااااللییی
صد گیاه مگه ترکیب اضافی نی؟
عالی بود
خیلی عالی بود ممنون????
عالی
خیلی خوبه فردا امتحان دارم عالییییییییببیبییییییی
خیلی عالی بود ولی در مصرع
????تا ز اندک تو جهان شود پر???? ارایه تضاد نمی باشد
متضاد اندک میشه زیاد چون معنی کلمه اندک کم هست
پس اندک و پر متضاد نیستند
مخالف پر تهی یا خالی است
عالی
درسته