در این نوشته با سوالات متن درس 12 مطالعات هشتم همراه شما هستیم.
سوالات متن درس 12 مطالعات هشتم
1-در زمان عباسیان چگونه شرایط برای تشکیل سلسله های ایرانی بوجود آمد؟
خلافت عباسیان پس از یک قرن فرمانروایی، ضعیف شد و خلفا در اداره قلمرو پهناور خود ناتوان بودند از این رو، شرایط مناسبی برای تشکیل سلسله های ایرانی به وجود آمد.
2-در زمان سلطه عباسیان بر ایران (بین قرن 3 تا 5 هجری) کدام سلسله ها بر بخش هایی از ایران حکمت می کردند؟
سلسله های طاهریان، صفاریان، علویان، سامانیان و آل بویه، مهمترین سلسله های ایرانی بودند که در فاصله قرن های سوم تا پنجم هجری بر بخش هایی از ایران حکومت می کردند این سلسله ها به جز علویان طبرستان، ریشه و تبار ایرانی داشتند آنها به تدریج به حکومت عباسیان بر ایران پایان دادند.
3-سلسله های طاهریان، صفاریان، علویان، سامانیان و آل بویه چگونه به قدرت رسیدند و روابط آنها با خلفای عباسی چگونه بود؟
طاهر ذوالیمنین مؤسس سلسله طاهریان و امیر اسماعیل سامانی مؤسس سلسله سامانیان به فرمان و تأیید مأمون عباسی به قدرت رسیدند رابطه دوستانه با خلیفه داشتند و در اداره امور مستقل بودند. یعقوب لیث مؤسس سلسله صفاریان بدون اجازه خلیفه عباسی و با حمایت مردم وگروه عیاران به قدرت رسید و او دشمن خلیفه بود. علویان به دلیل پیروی از مذهب شیعه از حکومت عباسیان اطاعت نمی کردند و دشمن خلیفه عباسی بودند. آل بویه پس از تصرف بغداد خلفای عباسی را مجبور به اطاعت از خود کرد.
4-کدام سلسله ها پیرو مذهب شیعه بودند و چه اقداماتی انجام شد؟
علاوه بر علویان طبرستان، آل بویه نیز پیرو مذهب شیعه بودند دردوران حکومت آنها، معارف و فرهنگ شیعه در ایران مورد توجه قرارگرفت و گسترش یافت به دستور فرمانروایان آل بویه به خصوص عضدالدوله که مشهورترین فرمانروای آل بویه بود، حرم مطهر امامان: در نجف، کربلا و کاظمین بازسازی شد و مراسم روز عید غدیر و مجالس سوگواری امام حسین (ع) با شکوه برگزار می شد.
5-تأثیر اسلام بر فرهنگ ایرانی و تأثیر دانشمندان ایران بر اسلام چگونه بود؟
اسلام روح و جان تازه ای به جامعه و فرهنگ ایرانی دمید و به آن تحرک و پویایی خاصی بخشید ایرانیان سابقه ای طولانی در علم و دانش و هنر داشتند؛ آنان پس از پذیرش اسلام، از تمام توان و استعداد خود برای پیشرفت و گسترش فرهنگ و تمدن اسلامی، استفاده کردند. ایرانیان مسلمان در تأسیس و گسترش معارف اسلامی، علوم انسانی و علوم تجربی، هنر و ادبیات پیشگام بودند
6-عالمان و دانشمندان مسلمان ایرانی در چه رشته هایی آثار سودمندی ارائه کردند؟
در معارف اسلامی، تفسیر قرآن، فلسفه، تاریخ، جغرافیا و موسیقی ایرانیان حتی در زبان و ادبیات عربی نیز پیشتاز بودند و قواعد صرفو نحو و دستور زبان و ادبیات عربی توسط ادیبان ایرانی تدوین شد.
7-افرادی چون عبدالله بن مُقَّفَع در انتقال میراث ادبی و تاریخی ایران باستان به جامعه اسالمی در قرون نخست هجری چه نقشی داشتند؟
نویسندگان و مترجمان ایرانی مانند عبدالله بن مُقَّفَع [مشهور به روزبه ایرانی]، کتاب هایی را در موضوع تاریخ پادشاهان و قهرمانان کهن ایران و نیز اندرزنامه ها و آداب کشورداری از زبان پهلوی به زبان عربی ترجمه کردند.
8-کدام سلسله ها نقش بیشتری در رونق و شکوفایی فرهنگ و تمدن ایرانی – اسلامی داشتند؟
سامانیان و آل بویه بیشتر فرمانروایان این سلسله ها به علم و ادب علاقه مند بودند و برای عالمان، دانشمندان و ادیبان، ارزش و احترام فراوانی قائل می شدند پایتخت این سلسله ها، مرکز دانش و محل پژوهش بزرگان علم وادب بود. وزیرانی که در آن زمان امور کشور را اداره می کردند، اغلب مردانی بافرهنگ و دانش دوست بودند برخی از آنان مانند خاندان جیهانی و خاندان بلعمی (وزیران سامانیان) در شمار عالمان و ادیبان نامدار قرار داشتند.
9-دو وزیر دانشمند دوره سامانیان را نام ببرید .
بلعمی – جیهانی
10-زبان اداری و زبان گفتاری پس از ورود اسالم به ایران چه بود؟
پس از ورود اسلام به ایران تا مدّت ها، عربی، زبان اداری ایران بود فرمان ها و نامه های اداری به زبان عربی نوشته می شد و دانشمندان نیز کتاب های خود را به عربی می نوشتند مردم ایران اگر چه به عربی به عنوان زبان قرآن احترام می گذاشتند، اما همچنان به زبان فارسی، سخن می گفتند.
11-از چه زمانی توجه به زبان فارسی بیشتر و رونق ادبیات فارسی آغاز شد؟
از قرن سوم هجری به بعد، در نتیجه علاقه ٔ امیران و وزیران، حکومت های صفاریان و سامانیان به فرهنگ و زبان ایرانی، رونق ادبیات فارسی آغاز شد. رودکی، پدر شعر فارسی با تشویق و حمایت سامانیان، اشعار خود را سرود فردوسی نیز در اواخر دوره ٔسامانیان، سرودن شاهنامه را آغاز کرد.
12-معماری ایران در دوره اسلامی چگونه بود و در کدام بناها هنر و معماری ایرانی به چشم می خورد؟
معماری و هنر ایران در دوران اسلامی در ادامه معماری عصر باستان بود مساجد از نخستین جلوه های مهم معماری ایرانی اسلامی بودند برخی از مساجد در ابتدای از ورود اسلام به ایران بر اساس اصول معماری دوره ساسانی ساخته شدند آرامگاه ها، جلوه شکوهمند دیگری از میراث معماری ایرانی اسلامی به شمارمی روند آرامگاه امیراسماعیل سامانی در بخارا و آرامگاه قابوس وشمگیر در گنبد قابوس از آن جمله اند
13-چه عاملی نقش و سهم زیادی در رونق و شکوفایی فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی داشت؟
پس از یک قرن فرامانروایی خلافت عباسیان ضعیف شد و خلفا نمی توانستند قلمرو پهناور خود را به خوبی اداره کنند از این رو، شرایط مناسبی برای تشکیل سلسله های ایرانی به وجود آمد. این سلسله ها نقش و سهم زیادی در رونق و شکوفایی فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی داشتند.
14-سلسله های ایرانی که در بین قرن های سوم تا پنجم هجری بر بخش هایی از ایران حکومت می کردند را نام ببرید؟
مهمترین سلسله های طاهریان صفاریان علویان سامانیان آل بویه
15-بنیانگذار سلسله طاهریان چه کسی بود؟
طاهر ذوالیمینین
16-موسس سلسله سامانیان چه کسی بود؟
امیر اسماعیل سامانی
17-موسس سلسله صفاریان که بود؟ و با کمک چه کسانی به حکومت رسید؟
یعقوب لیث، با پشتیبانی مردم سیستان به خصو عیاران به قدرت رسید.
18-بنیانگذار کدام سلسله ها بدون اجازه خلفای عباسی حکومت خود را بر پا کردند؟
طاهریان، صفاریان، علویان، سامانیان و آل بویه
19-رابطه سلسله های طاهریان و سامانیان با خلفای عباسی چگونه بود؟
این دو سلسله روابطی دوستانه با خلافت عباسیان برقرار کردند و امیران این سلسله ها معمولا نسبت به خلفا اظهار وفاداری و فرمانبری می کردند.
20-روابط صفاریان با خلفای عباسی چگونه بود؟
روابط صفاریان با خلافت عباسی خصمانه بود.
21-اقدامات یعقوب لیث را بنویسید؟
حکومت طاهریان را برانداخت به عراق لشکر کشی کرد و قصد داشت بغداد را تصرف کند ولی شکست خورد ولی بر اثر بیماری و مرگ فرصت جبران این شکست را پیدا نکرد.
22-چرا خلفای عباسی دشمن علویان طبرستان بودند؟
چون علویان پیرو مذهب شیعه بودند و حکومت عباسیان را به رسمیت نمی شناختند.
23-روابط سلسله آل بویه با عباسیان چگونه بود؟
روابط آنها به گونه ای دیگر بود چون آل بویه بغداد را تصرف کردند و خلفای عباسی را تحت نفوذ و سلطه خود گرفتند.
24-کدام سلسله ایرانی بغداد را تصرف کردند و خلفای عباسی را تحت نفوذ و سلطه خود گرفتند؟
سلسله آل بویه
25-آل بویه پیرو چه مذهبی بودند و در دوران حکومت آنها چه چیزی مورد توجه قرار گرفت؟
پیرو مذهب شیعه بودند و در دوران حکومت آنها معارف و فرهنگ ر ایران مورد توجه قرار گرفت و گسترش یافت.
26-به دستور فرمانروایان آل بویه چه کارهایی انجام شد؟
(ع) به دستور فرمانروایان آل بویه حرم مطهر امامان شکوه برگزار می شد در نجف، کربلا و کاظمین بازسازی شد و مراسم عید غدیر و مجالس سوگواری امام حسین
27-ایرانیان مسلمان در تاسیس و گسترش کدام علوم پیشگام بودند؟
معارف اسلامی علوم انسانی علوم تجربی، هنر و ادبیات
28-اقدامات مهم علمی و فرهنگی ایرانیان در قرون نخست هجری چه بود؟
کتابهای زیادی تدوین کردند دانشمندان مسلمان ایرانی در رشته های مختلف خوش درخشیدند قواعد صرف و نحو و دستور زبان و ادبیات عربی را تدوین کردند انتقال برخی از میراث ادبی و تاریخی ایران باستان به جامعه اسلامی بود.
29-کدام سلسله ایرانی نقش چشمگیری در رونق و شکوفایی فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی داشتند؟
سامانیان و آل بویه بودند. چون بیشتر فرمانروایان این سلسله ها به علم و ادب علاقه مند بودند و ارزش و احترام زیادی به عالمان، دانشمندان و ادیبان قائل بودند.
30-کدام وزیران سامانی در شمار عالمان و ادیبان نامدار قرار داشتند؟
جیهانی و بلعمی از وزیران سامانیان
31-پس از ورود اسلام به ایران تا مدت ها ……. زبان اداری ایران بود.
عربی
32-شاعران معروف دوره سامانی را نام ببرید؟
رودکی پدر شعر فارسی و فردوسی
33-از قرن سوم هجری به بعد در نتیجه علاقه کدام حکومت ها به فرهنگ و زبان ایرانی رونق ادبیات فارسی آغاز شد؟
صفاریان و سامانیان
34-فردوسی در اواخر حکومت …….. سرودن شاهنامه را آغاز کرد.
سامانیان
35-کدام آرامگاه ها جلوۀ شکوهمند میراث معماری ایرانی اسلامی به شمار می روند؟
آرامگاه امیر اسماعیل سامانی در بخارا و آرامگاه قابوس وشمگیر در گنبد کاووس
36-از نخستین جلوه های مهم معماری ایرانی اسلامی ……… بودند.
مساجد