در این نوشته با معنی شعر صبح ستاره باران فارسی دوازهم همراه شما هستیم.

معنی شعر صبح ستاره باران فارسی دوازهم

صبح ستاره باران

1- ای مهربان تر از برگ در بوسه های باران                بیداری ستاره ، در چشم جویباران

قلمرو زبانی : مهربان : واژه دو تلفظی / بوسه : وندی

قلمرو ادبی : برگ نماد مهربانی است / تشخیص : برگ مهربان – بوسه های باران – ستاره بیدار .چشم جویباران  استعاره : چشم جویباران ( جویبار مانند موجودی است که چشم دارد) / تشبیه : تو مثل برگ هستی و از آن مهربان ترا

قلمرو فکری : ای کسی که مهربان تر از برگ ها هستی در هنگام بارش باران ؛ و اشک ها مانند ستارگان بیداری هستند که از چشم همچون جویبار عاشقانت پدیدار شده است. ( عشق تو ، چشمان عاشقان را اشک بار کرده است.)

۲- آیینه نگاهت ، پیوند صبح و ساحل              لبخند گاه گاهت ، صبح ستاره باران

قلمرو زبانی : ت : مضاف الیه ( نگاه تو – لبخند تو ) ) حذف فعل است به قرینه معنوی

قلمرو ادبی: تشبیه : آیینه نگاه؛ تشبیه: لبخند به صبح اتکرار: صبح / استعاره: ستاره دندان های تو مثل ستاره ای هست که با لبخند تو آشکار می شوند) / تناقض صبح ستاره باران / نمادها: آیینه نماد پاکی ،صبح نماد امید و روشنایی

قلمرو فکری: نگاه تو مثل آیینه ای است که صبح و ساحل را به هم پیوند می دهد؛ لبخند تو مثل صبح روشنی بخش است

۳- باز آ که در هوایت خاموشی جنونم                        فریادها برانگیخت از سنگ کوهساران

 قلمرو زبانی : بازآ: فعل پیشوندی/ هوا: آرزوا جنون: دیوانگی ام: مضاف الیه (جنون من ) / شیوه بلاغی سنگ نماد سکوت

قلمرو ادبی: تناقض: خاموشی فریاد برانگیزد/ تشخیص:سنگها فریاد برآرند / اغراق: خاموشی از سنگ ها فریادها برانگیزد/ کنایه : فریادها برانگیخت: دردمند ساخت

قلمرو فکری : برگرد چرا که در آرزوی دیدار تو ، دیوانگی سکوتم از سنگ های کوهساران فریاد بر انگیخته است. 

۴- ای جویبار جاری ! زین سایه برگ مگریز                  کاین گونه فرصت از کف دادند بیشماران

قلمرو زبانی : جویبار جاری : ترکیب وصفی / مگریز : فرار مکن بی شماران : افراد بی شمار / سه جمله

قلمرو ادبی : تشخیص: جویبار مورد خطاب قرار گرفته است / مجاز : کف ( منظور دست » است ) / جویبار استعاره از یار و معشوق / سایه برگ استعاره ار عاشق یا خود شاعر / از کف دادن: کنایه از محروم شدن، فرصت از کف دادن : زمان را بیهوده سپری کردن

قلمرو فکری : ای کسی که مثل جویبار جاری هستی ، از این سایه برگ گریزان مشو ؛ چرا که انسان های بسیاری این فرصت ها را از دست داده اند ( تو این فرصت را از دست نده )

۵- گفتی : « به روزگاران مهری نشسته » گفتم:              « بیرون نمی توان کرد حتی به روزگاران»

 قلمرو زبانی : گفتی : فعل ماضی ساده / روزگاران : دو تلفظی / به روزگاران : در طول روزگار.« آن » زمان است نشسته : نشسته است « ماضی نقلی »/ بیت چهار جمله است

قلمرو ادبی : آوردن قسمتی از شعر سعدی «تضمین» / تکرار: به روزگاران / مهری نشسته بر دل : کنایه از عاشق شدن

قلمرو فکری : گفتی : « در طول زمان ، مهر و محبتی در دل نشسته است » گفتم : « این مهر و محبت را نمی توان بیرون کرد حتی در طول زمان های بسیار.» سعدی می گوید: فراموشی عشق با گذشت زمان میسر هست . ولی دکتر شفیعی کدکنی می گوید: فراموشی عشق ممکن نیست.

۶- پیش از من و تو بسیار بودند و نقش بستند                    دیوار زندگی را زین گونه یادگاران

 قلمرو زبانی : بسیار : افراد بسیار / نقش بستند: تصویر کردند ، نقاشی کردند، نوشتند/ بودند : غیر اسنادی بسیار:قید

قلمرو ادبی : دیوار زندگی :اضافه تشبیهی / مراعات نظیر: نقش ، دیوار / یادگاران استعاره از عشق ها

قلمرو فکری : پیش از این ، عشق نقش خورده بود و دیوار زندگی با عشاق بسیاری به یادگار مانده است. ( فراگیری عشق)

۷- وین نغمۂ محبت ، بعد از من و تو ماند                   تا در زمانه باقی است آواز باد و باران

قلمرو زبانی : نغمه : آهنگ ، نوا / تا در زمانه باقی است آواز باد و باران : همیشه مصرع دوم شیوه بلاغی

قلمرو ادبی : تشبیه : نغمۂ محبت  کنایه : تا در زمانه باقی است آواز باد و باران / تناسب: باد، باران / تشخیص : باد و باران آواز بخوانند.

قلمرو فکری : تنها مهر و محبت است که همیشه در دنیا باقی می ماند. ( عشق همیشه جاری است)

مثل درخت ، در شب باران ، محمدرضا شفیعی کدکنی (م. سرشک)

درک و دریافت :

1- این شعر را با متن درس ششم ، از نظر لحن و آهنگ خوانش مقایسه کنید.

لحن این شعر تغزلی است و سرشار از احساسات و عواطف عاشقانه . درد فراق در آن موج می زند. کلام لحنی آرام و حزین و عاشقانه به خود می گیرد. از نظر لحن و آهنگ با درس ششم ، وضعیتی یکسان دارد .

 اما چون مثنوی درس ششم) لحنی عرفانی است لحن و آهنگ آن اندکی محکم تر و حماسی تر ادا می شود.

۲- شفیعی کدکنی ، در کدام بیت ، از شاعری پیشین تأثیر گرفته است ؟ توضیح دهید.

بیت پنجم ، از شعر سعدی « سعدی به روزگاران مهری نشسته بر دل بیرون نمی توان کرد الا به روزگاران» این بیت تضمینی است با اندکی تغییر

تهیه کننده معنی شعر صبح ستاره باران فارسی دوازدهم : گروه ادبیات فارسی اذربایجان شرقی

برای مشاهده سایر دروس گام به گام فارسی دوازدهم روی عبارت لینک دار کلیک کنید