معنی شعر های درس هفت خان رستم فارسی ششم + نکات ادبی و آرایه های ادبی
در این نوشته با معنی شعر های درس هفت خان رستم فارسی ششم همراه شما هستیم.
معنی شعر های درس هفت خان رستم فارسی ششم
- نوع نثر: نثر ساده و روان
- برگرفته از کتاب: شاهنامه با تلخیص و بازنویسی
- قالب شعر: مثنوی
- شاعر: حکیم ابوالقاسم فردوسی
می گویند «از هفت خان رستم» گذشته است.
توانسته است، مراحل دشواری را پشت سر بگذارد و به موفقیّت برسد.
نکات دستوری و آرایه ادبی:
از هفت خان رستم ← کنایه از مراحل دشوار
دیوها را از پای در می آورد.
دیوها را نابود می کرد.
نکات دستوری و آرایه ادبی:
از پای در آوردن ← کنایه از نابود کردن
رخش به تنگ می آید.
رخش، خسته می شود.
نکات دستوری و آرایه ادبی:
به تنگ آمدن ← کنایه از خسته شدن
خروشید و جوشید و برکَند خاک / ز سُمّش زمین شد همه، چاک چاک
رخش، شیهه کشید و جَست و خیزکُنان، از شدّت خشم با ضربه های سُمّش، زمین را پاره پاره کرد.
نکات دستوری و آرایه ادبی:
خاک و چاک چاک ← قافیه (ردیف ندارد)
در این بیت مبالغه به کار رفته است:در خشم رخش، اغراق شده است
بزد تیغ و بنداخت از بَر، سرش/فرو ریخت چون رود، خون از بَرش
رستم با شمشیر، سرش را از تن جدا کرد و خونِ فراوانی از تن اژدها جاری شد.
نکات دستوری و آرایه ادبی:
سرش و بَرش ← قافیه (ردیف ندارد)
فرو ریخت چون رود، خون از بَرش ← تشبیه:
- خون ← مشبّه
- رود ← مشبّه به
در ریخته شدن خون، مبالغه شده است
بینداخت چون باد، خَمّ کمند/ سر جادو آورد ناگه به بند
رستم با سرعت بسیار، طناب را به طرف جادوگر پرتاب کرد و سرش را با ریسمان بست و او را اسیر کرد.
نکات دستوری و آرایه ادبی:
کمند و بند ← قافیه (ردیف ندارد)
چون باد ← تشبیه
مثل باد کاری را کردن ← کنایه از سرعت بسیار
بیت مبالغه دارد
میانش به خنجر به دو نیم کرد/ دل جادوان زو پُر از بیم کرد
با خنجر، جادوگر را از کمر، نصف کرد و تمام جادوگران از این اتّفاق ترسیدند.
نکات دستوری و آرایه ادبی:
نیم و بیم ← قافیه (کرد و کرد ← ردیف)
میان ← مجاز از کمر
«زو» ← مخفف «از او»
| واژه | معنی واژه |
| به خنجر | با خنجر، به وسیله ی خنجر |
چو رستم بدیدش برانگیخت اسب/ بدو تاخت مانند آذرگشسب
وقتی رستم او را دید، اسبش را به حرکت درآورد و مانند آتش تندی، به سرعت روانه شد.
نکات دستوری و آرایه ادبی:
اسب و آذرگشسب ← قافیه (ردیف ندارد)
«چو» در مصراع اوّل به معنی «زمانی که»، «وقتی که»، حرف ربط است؛ بنابراین، نباید با نشانه ی تشبیه (ادات تشبیه) اشتباه کرد
مرجع «او»، ارژنگ دیو است
مانند آذرگشسب ← تشبیه
تاختن مانند آذر گشسب ← کنایه از تند و سریع حرکت کردن
سر و گوش بگرفت و یالش دلیر/ سر از تن بکندش به کردار شیر
رستم سر و گردن ارژنگ دیو را گرفت و مانند شیر شجاع و قوی سرش را از تن جدا کرد.
| واژه | معنی واژه |
| به کردار | مانند |
نکات دستوری و آرایه ادبی:
دلیر و شیر ← قافیه (ردیف ندارد)
به کردار شیر ← تشبیه
سر و گوش و یال و تن ← تناسب
ز بهرِ نیایش، سر و تن بشُست / یکی پاک جای پرستش بجُست
رستم برای راز و نیاز با خداوند، خودش را شُست و جای پاکی را برای عبادت کردن پیدا کرد.
نکات دستوری و آرایه ادبی:
بشُست و بجُست ← قافیه (ردیف ندارد)
«نیایش»، متمّم است و «سر و تن»، مفعول می باشد.
پاک جای ← ترکیب وصفی مقلوب است (جای پاک)
«یکی پاک جای پرستش» ← گروه مفعولی
از آن پس نهاد از برِ خاک، سر/ چنین گفت: کای داورِ دادگر!
ز هَر بد، تویی بندگان را پناه /تو دادی مرا، گُردی و دستگاه
بعد از این مشغول عبادت و راز و نیاز با خداوند شد و گفت: ای خداوند بزرگ و عادل!
پروردگارا! در برابر تمام بدی ها، پناهگاه بندگانت هستی و تو به من پهلوانی، قدرت و عظمت داده ای.
| واژه | معنی واژه |
| سر بر خاک نهاد | راز و نیاز کردن |
| بندگان را پناه | پناهِ بندگان |
نکات دستوری و آرایه ادبی:
بیت اول ← سر و دادگر ← قافیه (ردیف ندارد)
بیت دوم ← پناه و دستگاه ← قافیه (ردیف ندارد)
این دو بیت موقوف المعانی هستند و با هم کامل می شوند
کای ← مخفّف «که ای»
داور دادگر ← ترکیب وصفی
داور دادگر ← منادا
سر بر خاک نهاد ← کنایه از فروتنی و فرمانبُرداری کردن
«را» در مصراع اوّلِ بیت دوم ← نشانه مفعولی نیست و حرف اضافه است
«را» در مصراع دومِ بیت دوم ← حرف اضافه به معنی «به»
موقوف المعانی:
بیتی که از نظر معنی، کامل نباشد و با بیت یا بیت های بعدی کامل شود (بیت هایی که از نظر معنی به هم وابسته هستند).
همچنین ببینید: معنی کلمات درس هفت خان رستم فارسی ششم
برای مشاهده گام به گام سایر صفحات کتاب کافیست آن را در گوگل به همراه عبارت «حالا درس» جست و جو کنید.
39 دیدگاه ها
بد است
اصلا ما تشبیه نخوندیم
سلام چرا ارایه تشبیه را بچه ها از سال پنجم خوانده اند
من زده بودم تعداد جمله ها چقدر تعداد جمله داشتش ^_^
خیلی خوبه
عالییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییی بووووووووو وووووووووووووووووووووووودددددددد
عالی عالی
عالی بود مممممننننننووووووونننن
کاش یک زیاد بود اما زحمت کشیدین دست تون درد نکنه ممنون خوب بود
خیلی خیلی عالی بود
عالیییییی
کنایه هاش کم بود ولی باز دستتون درد نکنه واسه ضحمتتون
سلام ممنون
عالیییییییی
خیلی خوب است????
خوب بود ولی تعدادش کمه
سلام ممنون که برای ما دانش اموزان زحمت میکشید واقعا باید قدر شما را دانست.
خوب بود اما کم بود اگر بیشتر بود بهتر بود.
خوب بود ولی میشه تعداد جمله و فعل ها رم بگید
از نظر من عالی بود
بدک نبود اما ای کاش بیشتر کنایه داشت
حتما مبالغه هم بزارید در هر حال ممنون
افتضاح بود
عالی
خیلی خوب بود
عالی هست
خیلی بده
خودت بنویس
ن
میشه گفت…کمک میکنه حداقل ????ممنون
نه نمیشه گفتتتتت
بله
خوب خودت بنویس IQ
موافقم
اوکی تو خوبی
از نظر من که خیلی خوبه
خوب بود ولی اگر دقیق تر بود بهتر بود
خوب بود
فدات
نه