جواب گفت و گو کنید صفحه ۲۱ هویت اجتماعی دوازدهم

در این نوشته با جواب گفت و گو کنید صفحه ۲۱ هویت اجتماعی دوازدهم همراه شما هستیم.

جواب صفحه ۲۱ هویت اجتماعی دوازدهم

وقتی وارد جامعه ای می شوید چگونه به مسلمان بودن یا مسلمان نبودن آنها پی می برید؟ از ویژگی های فرهنگ اسلامی چند مورد را نام ببرید.

۱. ظاهر و پوشش

• حجاب: در بسیاری از جوامع اسلامی، پوشش زنان به ویژه حجاب، یکی از نشانه‌های مهم است. زنان ممکن است روسری، چادر یا پوشش‌های دیگری داشته باشند که سر و بدن را می‌پوشاند. مردان نیز گاهی ممکن است لباس‌هایی بلند و ساده بپوشند.
• لباس‌های سنتی و اسلامی: استفاده از لباس‌هایی که با فرهنگ و سنت‌های اسلامی سازگار است، مانند عبایا، دشداشه یا قبا در میان مردان و زنان، نشان‌دهنده تأثیرات فرهنگی و مذهبی اسلام است.

۲. آداب و رسوم اجتماعی

• سلام و احوالپرسی: عباراتی مانند «السلام علیکم» یا «ان‌شاءالله» در مکالمات روزمره می‌تواند نشان‌دهنده حضور فرهنگ اسلامی باشد. این نوع سلام و احوالپرسی‌ها معمولاً با آرزوی خیر و سلامتی همراه هستند و ریشه در آموزه‌های اسلامی دارند.

۳. آداب و رسوم مذهبی

• نماز: صدای اذان از مساجد در اوقات معین روز، یکی از مهم‌ترین نشانه‌های یک جامعه اسلامی است. همچنین ممکن است در فضاهای عمومی مانند ادارات، مغازه‌ها یا فرودگاه‌ها، مکانی برای نماز اختصاص داده شده باشد.
• ماه رمضان: در ماه رمضان، رفتارهای خاصی مانند روزه‌داری، تغییر ساعات کار و برنامه‌ها، و برگزاری مراسم افطار ممکن است مشهود باشد.
• عیدها و مراسم مذهبی: برگزاری عید فطر، عید قربان و سایر مناسبت‌های اسلامی، از نشانه‌های بارز فرهنگ اسلامی است.

۴. غذا و نوشیدنی

• حلال بودن غذا: در جوامع اسلامی، رعایت قوانین غذایی حلال، از جمله عدم مصرف گوشت خوک و پرهیز از نوشیدنی‌های الکلی، رایج است. در رستوران‌ها و مغازه‌ها ممکن است برچسب “حلال” روی محصولات غذایی دیده شود.

۵. معماری و ساختار شهری

• وجود مساجد: حضور مساجد با مناره‌ها و گنبدهای مشخص، یکی از نشانه‌های واضح جامعه‌ای اسلامی است. مساجد معمولاً در مکان‌های مرکزی و مهم شهر قرار دارند.
• طراحی و معماری اسلامی: استفاده از الگوها و طرح‌های هندسی، کاشی‌کاری‌های پیچیده و آیات قرآنی بر روی دیوارها و دروازه‌ها نیز می‌تواند نشان‌دهنده فرهنگ اسلامی باشد.

با دوستان خود درباره ویژگی های فرهنگ عمومی ایرانی- اسلامی و خرده فرهنگ های رایج درون این فرهنگ عمومی گفت وگو کنید.

ویژگی‌های فرهنگ عمومی ایرانی-اسلامی

1. مذهب و دیانت:
   • اسلام به‌عنوان دین غالب: اسلام، به ویژه مذهب شیعه اثناعشری، نقش اصلی را در فرهنگ عمومی ایران ایفا می‌کند. ارزش‌های اسلامی مانند توکل به خدا، انصاف، و احترام به بزرگان در بسیاری از جنبه‌های زندگی روزمره مردم نفوذ کرده است.
   • تأکید بر معنویت: فرهنگ ایرانی-اسلامی به عمق و معنویت توجه ویژه‌ای دارد. مناسبت‌های مذهبی مانند محرم و صفر، ماه رمضان و ایام عاشورا از جمله زمان‌هایی هستند که در آن‌ها مردم به آیین‌های دینی و معنوی توجه بیشتری دارند.
2. مهمان‌نوازی:
   • احترام به میهمان: یکی از ویژگی‌های برجسته فرهنگ ایرانی، مهمان‌نوازی است. این خصیصه که ریشه در هر دو سنت ایرانی و اسلامی دارد، از احترام و ارزش‌گذاری به مهمان به‌عنوان “نعمت خداوند” نشأت می‌گیرد.
   • سفره‌های گسترده و مهمانی‌ها: در فرهنگ ایرانی، مهمان‌ها معمولاً با سفره‌های گسترده از غذاهای متنوع پذیرایی می‌شوند. این رسم نشان‌دهنده سخاوت و بزرگواری میزبان است.
3. اخلاق اجتماعی:
   • ادب و احترام: در فرهنگ ایرانی-اسلامی، رعایت ادب و احترام به دیگران، به ویژه به بزرگترها، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این رفتار از آموزه‌های اسلامی و فرهنگ کهن ایرانی سرچشمه می‌گیرد.
   • روحیه جمع‌گرایی: همکاری و مشارکت در امور مختلف، از دیگر ویژگی‌های بارز این فرهنگ است. مراسم‌های دسته‌جمعی مانند عروسی‌ها، مراسم‌های عزاداری، و فعالیت‌های اجتماعی دیگر نشان‌دهنده اهمیت جمع‌گرایی در فرهنگ ایرانی-اسلامی است.
4. آداب و رسوم مذهبی:
   • برگزاری مراسم‌های مذهبی: مراسم‌های مذهبی مانند عزاداری‌های ماه محرم، جشن‌های عید فطر و قربان، و همچنین مراسم‌های دعای کمیل و نذر و نیاز، بخش جدایی‌ناپذیر از زندگی ایرانیان است.
   • زیارتگاه‌ها و اماکن مقدس: زیارت امام‌زاده‌ها و اماکن مقدس مانند مشهد و قم یکی از رسوم رایج در فرهنگ ایرانی-اسلامی است که به معنویت و اعتقادات دینی مردم ارتباط دارد.

خرده‌فرهنگ‌های رایج درون فرهنگ عمومی

1. خرده‌فرهنگ‌های قومی:
   • قومیت‌های مختلف: ایران کشوری چندقومیتی است و هر قومیت (مانند فارس‌ها، ترک‌ها، کردها، بلوچ‌ها، عرب‌ها، و غیره) خرده‌فرهنگ‌های خاص خود را دارد. این خرده‌فرهنگ‌ها شامل زبان، موسیقی، لباس سنتی، و غذاهای خاص می‌شوند که هر کدام به نوبه خود به غنای فرهنگ عمومی کمک می‌کنند.
   • جشن‌های محلی: هر قومیت جشن‌ها و آیین‌های خاص خود را دارد که ممکن است با فرهنگ عمومی ایرانی-اسلامی تفاوت‌هایی داشته باشد. به عنوان مثال، جشن نوروز به عنوان یک سنت کهن ایرانی، در مناطق مختلف کشور با آداب و رسوم محلی گوناگونی برگزار می‌شود.
2. خرده‌فرهنگ‌های مذهبی:
   • صوفیان و دراویش: صوفیان و دراویش به عنوان گروه‌های مذهبی خاص در ایران، آیین‌ها و مراسم‌های خاص خود را دارند که به معنویت عمیق‌تری در فرهنگ اسلامی اشاره دارند. این گروه‌ها معمولاً تأکید بیشتری بر عرفان و سیر و سلوک معنوی دارند.
   • شیعه و سنی: در ایران، هرچند اکثریت با شیعیان است، اما اقلیت‌های سنی نیز با خرده‌فرهنگ‌های خود حضور دارند. این گروه‌ها گاه مراسم‌ها و عبادات خاص خود را دارند که ممکن است با شیعیان تفاوت‌هایی داشته باشد.
3. خرده‌فرهنگ‌های شهری و روستایی:
   • فرهنگ شهری: در شهرهای بزرگ، به ویژه در کلان‌شهرهایی مانند تهران، فرهنگ شهری مدرن‌تر و تحت تأثیر جهانی‌شدن قرار گرفته است. این خرده‌فرهنگ‌ها ممکن است شامل سبک زندگی مدرن، استفاده از فناوری‌های نوین، و تغییرات در آداب و رسوم سنتی باشد.
   • فرهنگ روستایی: در روستاها و مناطق کوچکتر، هنوز هم بسیاری از سنت‌ها و رسوم کهن ایرانی-اسلامی با دقت بیشتری رعایت می‌شود. این شامل مراسم‌های محلی، پوشش سنتی، و حتی شیوه‌های زندگی ساده‌تر و نزدیک‌تر به طبیعت است.
4. خرده‌فرهنگ‌های جوانان:
   • جوانان و فرهنگ مدرن: جوانان در ایران، به ویژه در شهرهای بزرگ، ممکن است تحت تأثیر فرهنگ‌های جهانی قرار گرفته باشند. استفاده از موسیقی‌های مدرن، مد لباس‌های جدید، و بهره‌گیری از رسانه‌های اجتماعی، از جمله ویژگی‌های خرده‌فرهنگ‌های جوانان است.
   • تأثیر فرهنگ غربی: برخی از جوانان ممکن است به فرهنگ‌های غربی و شیوه‌های زندگی متفاوت علاقه‌مند باشند. این تأثیرات می‌تواند شامل تغییر در الگوهای مصرف، سبک‌های هنری، و حتی نگرش‌های اجتماعی و سیاسی باشد.