در این نوشته با جواب صفحه 20 شیمی یازدهم رشته تجربی و ریاضی همراه شما هستیم.
جواب صفحه 20 شیمی یازدهم
جواب کاوش کنید صفحه 20 شیمی یازدهم
دربارۀ اینکه «کدام فلز واکنش‌پذیرتر است؟» کاوش کنید.
مواد و وسایل: میخ آهنی، مس (II) سولفات، آب مقطر، استوانۀ مدرج.
1- درون بشری تا یک سوم حجم آن آب بریزید و نصف قاشق چای خوری مس (II) سولفات به آن بیفزایید و آن را هم بزنید تا محلول آبی رنگ به دست آید.
2- دو عدد میخ آهنی درون بشر بیندازید و مدتی صبر کنید.
3- مشاهده‌های خود را بنویسید.
رسوب که همان یون‌های مس (II) می‌باشد، روی سطح میخ آهنی می‌نشیند و با گذشت زمان رنگ محلول از آبی رنگ به سبز و سپس با مصرف شدن یون‌های مس (II) ، رنگ محلول به نارنجی تغییر می‌کند.
4- اگر فراورده‌های واکنش انجام شده، فلز مس و محلول آهن (II) سولفات باشند، معادلۀ نمادی واکنش را بنویسید.
5- از این آزمایش چه نتیجه‌ای می‌گیرید؟
الف) یکی از روش‌های استخراج فلز مس، از محلول آبی دارای یون‌های حاوی آن می‌باشد.
ب) فلز آهن واکنش‌پذیری شیمیایی بیشتری نسبت به فلز مس دارد (به این دلیل واکنش انجام شده است، در غیر این صورت واکنشی انجام نمی‌پذیرفت.)
6- به نظر شما کدام فلز واکنش‌پذیرتر است؟ دلیل شما چیست؟ برای درستی دلیل خود شواهد تجربی ارائه کنید.
فلز آهن، انجام شدن این واکنش، دلیل بر این موضوع می‌باشد. اگر فلز مس را درون محلول حاوی یون‌های آهن (II)
و آهن (III) قرار دهیم، این واکنش انجام نمی‌پذیرد و پیشرفتی ندارد.
جواب با هم بیندیشیم صفحه 20 شیمی یازدهم
در جدول زیر واکنش‌پذیری سه گروه از فلزها با هم مقایسه شده است. با توجه به آن، به پرسش‌های مطرح شده پاسخ دهید.
الف) در شرایط یکسان کدام فلزها برای تبدیل شدن به کاتیون تمایل بیشتری دارند؟
سدیم و پتاسیم
ب) در شرایط یکسان کدام فلز در هوای مرطوب، سریع‌تر واکنش می‌دهد؟
2- فلز Na
پ) تأمین شرایط نگهداری کدام فلزها دشوارتر است؟ چرا؟
فلزهای دارای واکنش‌پذیری زیاد (مانند سدیم و پتاسیم)، زیرا با عنصرهای مختلف به راحتی واکنش می‌دهد.
ت) دربارۀ درستی جملۀ زیر نخست گفت‌وگو نموده سپس بر اساس آن مشخص کنید کدام واکنش انجام می‌شود. چرا؟ «به طور کلی در هر واکنش شیمیایی که به طور طبیعی انجام می‌شود، واکنش‌پذیری فراورده‌ها از واکنش‌دهنده‌ها کمتر است».
واکنش 1 انجام می‌شود زیرا واکنش‌پذیری فرآورده‌ها از واکنش‌دهنده‌ها کمتر است.
واکنش 2 انجام نمی‌شود زیرا واکنش‌پذیری فرآورده‌ها از واکنش‌دهنده‌ها بیشتر است.
پاسخی دیگر:واکنش درصورتی انجام می شود که واکنش پذیری واکنش دهنده ها از فراورده ها بیشتر باشد یعنی مواد با انجام واکنش های شیمیایی به حالت پایدارتر با واکنش پذیری کمتر می رسند.
اولی انجام پذیر است زیرا فلز سدیم فعالتر از فلز آهن است و تمایل به تشکیل ترکیب در آن بیشتر است (با توجه به جدول داده شده در متن سوال). دومی انجام ناپذیر است زیرا مس فعالیت کمتری در مقایسه با آهن دارد.
ث) در هر یک از واکنش‌های زیر، واکنش‌پذیری مواد واکنش‌دهنده را با مواد فراورده مقایسه کنید.
در واکنش1، واکنش‌پذیری واکنش‌دهنده‌ها بیشتر از فرآورده‌های واکنش است، در نتیجه واکنش انجام می‌شود.
در واکنش 2، واکنش‌پذیری فرآورده‌ها بیشتر از واکنش دهنده‌هاست، در نتیجه واکنشی انجام نمی‌گیرد و فرآورده‌ای تولید نمی‌شود.
پاسخی دیگر:در واکنش شماره 1واکنش پذیری واکنش دهنده ها بیشتر بوده به سمت فراورده ها با واکنش پذیری کمتر پیش می رود پس عنصر کربن واکنش پذیری بیشتری از آهن دارد و واکنش انجام شده است . اما در واکنش 2، چون واکنش پذیری کربن کمتر از سدیم است ، تمایلی به تولید ترکیب ندارد و واکنش انجام نمی شود.
سایر صفحات گام به گام شیمی یازدهم